Γράφει η Παναγιώτα Κοβάνη, Ψυχολόγος, MSc. Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, Οικογενειακή Συμβουλευτική & Ψυχολογική Υποστήριξη παιδιών-εφήβων
Η οικοδόμηση φιλιών είναι μια συνεχής διαδικασία, και τα μικρά παιδιά μπορεί να συναντήσουν αρκετά εμπόδια κατά τη διάρκεια αυτής. Αν και αυτά τα σκαμπανεβάσματα μπορεί να φαίνονται ασήμαντα, τα πληγωμένα συναισθήματα μεταξύ φίλων μπορεί να οδηγήσουν σε περίεργες αντιδράσεις και μη επίλυση της διαμάχης.
Οι δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγιή ανάπτυξη της φιλίας. Ένα παιδί που αγωνίζεται να αντιμετωπίσει την απογοήτευση, για παράδειγμα, είναι πιθανό να προβάλει αυτή την απογοήτευση σε έναν φίλο. Ένα παιδί που δυσκολεύεται να βρει λύσεις σε προβλήματα φιλίας μπορεί να αισθάνεται απελπισμένο όταν προκύψει μια διαμάχη. Ένα παιδί που δεν ξέρει πώς να εκφράζει τα συναισθήματά του, πιθανότατα θα παγώσει και θα «κλειδώσει» όταν προκύψει μια σύγκρουση.
Τα καλά νέα είναι ότι τα μικρά παιδιά μπορούν να μάθουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματα και τις συγκρούσεις. Με μερικούς τρόπους, τα παιδιά μπορούν να λύσουν τέτοιου είδους προβλήματα μόνα τους και να διατηρήσουν τις φιλίες τους, ακόμη και όταν προκύψει σύγκρουση.
Η άσκηση με το φανάρι
Ζητήστε από το παιδί σας να κλείσει τα μάτια του και να απεικονίσει ένα φανάρι. Όταν ανάβει το κόκκινο φως, θα πρέπει να πάρει τρεις βαθιές ανάσες και να σκεφτεί κάτι χαλαρωτικό. Όταν το φως γίνει κίτρινο, ήρθε η ώρα να αξιολογήσει το πρόβλημα. Μπορεί να το χειριστεί μόνος του; Χρειάζεται βοήθεια από ενήλικα; Μπορεί να σκεφτεί ένα-δυο τρόπους να λύσει αυτό που προέκυψε. Όταν το φως ανάψει πράσινο, επιλέγει κάτι από αυτά (μπορεί να είναι να ζητήσει βοήθεια, να βγει έξω, να προτείνει έναν συμβιβασμό) και το δοκιμάζει.
Η χρήση του κόκκινου φωτός στοχεύει στο να ηρεμήσει τα παιδιά και τα βοηθά να κατανοήσουν καλύτερα το πρόβλημα και να επιλέξουν μια στρατηγική. Η εξάσκηση του φαναριού όταν το παιδί σας είναι ήρεμο θα το βοηθήσει να θυμάται τη διαδικασία.
Καλλιέργεια ενσυναίσθησης
Είναι φυσικό τα μικρά παιδιά να αισθάνονται κυριευμένα από έντονα συναισθήματα όταν αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα φιλίας. Μερικές φορές μια μικρή διαφωνία φαίνεται σαν ένα τεράστιο ζήτημα. Το να ακούτε και να δείχνετε ενσυναίσθηση όχι μόνο βοηθά τα παιδιά να αισθάνονται ότι τα ακούτε και τα καταλαβαίνετε, αλλά τα βοηθά επίσης να μάθουν πώς να συμπάσχουν με τους άλλους.
Η ακρόαση και η ενσυναίσθηση είναι χρήσιμες στρατηγικές αυτή τη στιγμή. Οι γονείς δεν χρειάζεται να λύσουν κάθε πρόβλημα. Στην πραγματικότητα, δεν πρέπει. Η παροχή ενός ασφαλούς χώρου για συζήτηση και επεξεργασία συναισθημάτων είναι η καλύτερη υποστήριξη.
Μιλήστε για συναισθήματα
Τα μικρά παιδιά τείνουν να αντιδρούν γρήγορα σε ενοχλητικά γεγονότα. Η γρήγορη απογοήτευση ή οι κατηγορίες είναι κοινές αντιδράσεις σε προβλήματα φιλίας με μικρά παιδιά. Χρειάζεται να εξασκηθούν να μιλούν για τα συναισθήματά τους με υγιή και ήρεμο τρόπο.
Διδάξτε στο παιδί σας να χρησιμοποιεί λέξεις όπως «αισθάνομαι» όταν είναι αναστατωμένο με έναν φίλο. Όταν τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν αυτές τις δηλώσεις, εστιάζουν στο πώς τα επηρέασε μια συμπεριφορά χωρίς να καταφεύγουν στην κατηγορία.
«Νιώθω θυμό όταν μου αρπάζουν κάτι από τα χέρια. Σε παρακαλώ μην το κάνεις αυτό», δηλώνει το συναίσθημα και τη συμπεριφορά χωρίς να διαφωνεί ή να δημιουργεί ένταση. «Αισθάνομαι μοναξιά όταν δεν με συμπεριλαμβάνουν στο διάλειμμα. Μπορώ να μπω στην ομάδα σας την επόμενη φορά;» επιτρέπει σε ένα άλλο παιδί να καταλάβει ότι το να νιώθει ότι μένει έξω πονάει και προσφέρει λύση.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 28 Οκτωβρίου 2023]
