Γράφει η Παναγιώτα Κοβάνη, Ψυχολόγος, MSc. Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, Οικογενειακή Συμβουλευτική & Ψυχολογική Υποστήριξη παιδιών-εφήβων
Το άγχος μας επηρεάζει όλους και είναι παντού. Και ενώ λίγο άγχος μπορεί να είναι πραγματικά ευεργετικό, το υπερβολικό άγχος (στρες) μπορεί να σας φθείρει και να σας κάνει να νοσήσετε, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά.
Το πρώτο βήμα για τον έλεγχο του στρες είναι να γνωρίζετε τα συμπτώματά του. Αλλά η αναγνώριση των συμπτωμάτων μπορεί να είναι πιο δύσκολη από όσο νομίζετε. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε τόσο συνηθισμένοι στο άγχος, που συχνά δεν ξέρουμε ότι είμαστε αγχωμένοι μέχρι να φτάσουμε σε σημείο κατάρρευσης.
Ποια είναι τα συμπτώματα του στρες;
Το άγχος μπορεί να επηρεάσει όλα τα μέρη της ζωής σας, συμπεριλαμβανομένων των συναισθημάτων, των συμπεριφορών, της ικανότητας σκέψης και της σωματικής σας υγείας. Όμως, επειδή οι άνθρωποι χειρίζονται το άγχος διαφορετικά, τα συμπτώματα του στρες μπορεί να ποικίλλουν. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ασαφή και μπορεί να είναι ίδια με αυτά που προκαλούνται από ιατρικές παθήσεις. Επομένως, είναι σημαντικό να τα συζητήσετε με το γιατρό σας. Μπορεί να έχετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα άγχους.
Τα συναισθηματικά συμπτώματα του στρες περιλαμβάνουν:
- Αισθάνεστε εύκολα ταραγμένοι, απογοητευμένοι και κυκλοθυμικοί
- Νιώθετε σαν να χάνετε τον έλεγχο ή να πρέπει να πάρετε τον έλεγχο
- Δυσκολεύεστε να χαλαρώσετε και να ηρεμήσετε το μυαλό σας
- Αισθάνεστε άσχημα για τον εαυτό σας (χαμηλή αυτοεκτίμηση) και νιώθετε μοναξιά και θλίψη
- Αποφεύγετε τους άλλους
Τα σωματικά συμπτώματα του στρες περιλαμβάνουν:
- Χαμηλή ενέργεια
- Πονοκέφαλοι
- Στομαχικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της διάρροιας, της δυσκοιλιότητας και της ναυτίας
- Πόνος στο στήθος και γρήγορος καρδιακός παλμός
- Αυπνία
- Συχνά κρυολογήματα και λοιμώξεις
- Απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας και/ή ικανότητας
- Νευρικότητα και τρέμουλο, βουητό στα αυτιά και κρύα ή ιδρωμένα χέρια και πόδια
- Ξηροστομία και δυσκολία στην κατάποση
- Σφιγμένο σαγόνι και τρίξιμο των δοντιών
Τα γνωστικά συμπτώματα του στρες περιλαμβάνουν:
- Συνεχής ανησυχία
- Λήθη και αποδιοργάνωση
- Αδυναμία εστίασης
- Κακή κρίση
- Το να είσαι απαισιόδοξος ή να βλέπεις μόνο την αρνητική πλευρά
Τα συμπεριφορικά συμπτώματα του στρες περιλαμβάνουν:
- Αλλαγές στην όρεξη, είτε δεν τρώτε είτε τρώτε πολύ
- Αναβλητικότητα και αποφυγή ευθυνών
- Περισσότερη χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών ή τσιγάρων
- Πιο νευρικές συμπεριφορές, όπως δάγκωμα νυχιών, ταραχή και γρήγορο βηματισμό
Ποιες είναι οι συνέπειες του μακροχρόνιου στρες;
Το λίγο άγχος κάθε τόσο δεν είναι κάτι που πρέπει να σας ανησυχήσει. Αλλά το συνεχές, χρόνιο στρες μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει πολλά σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως:
- Προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, άγχος και διαταραχές προσωπικότητας
- Καρδιαγγειακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, της υψηλής αρτηριακής πίεσης, των μη φυσιολογικών καρδιακών ρυθμών, των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών
- Παχυσαρκία και άλλες διατροφικές διαταραχές
- Προβλήματα εμμήνου ρύσεως
- Σεξουαλική δυσλειτουργία, όπως ανικανότητα και πρόωρη εκσπερμάτωση στους άνδρες και απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας σε άνδρες και γυναίκες
- Προβλήματα δέρματος και μαλλιών, όπως ακμή, ψωρίαση, έκζεμα και μόνιμη τριχόπτωση
- Γαστρεντερικά προβλήματα, όπως γαστρίτιδα, ελκώδης κολίτιδα και ευερέθιστο έντερο
Ζητήστε βοήθεια
Το άγχος είναι μέρος της ζωής. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι πώς το χειρίζεστε. Εάν αισθάνεστε κατακλυσμένοι από το άγχος, μιλήστε με το γιατρό σας. Πολλά συμπτώματα άγχους μπορεί επίσης να είναι σημάδια άλλων προβλημάτων υγείας. Ο γιατρός σας μπορεί να αξιολογήσει τα συμπτώματά σας και να αποκλείσει άλλες καταστάσεις. Εάν φταίει το άγχος, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει έναν θεραπευτή για να σας βοηθήσει να χειριστείτε καλύτερα το άγχος σας.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 26 Αυγούστου 2023]
