Του Γιώργου Λαουτάρη
Ντανιέλλα Πρελορέντζου, ετών 62, μητέρα 4 παιδιών, εργαζόμενη οδοκαθαρίστρια στον Δήμο Ζωγράφου με σύμβαση αορίστου χρόνου. Έπρεπε να ξεψυχήσει στη δουλειά της για να γίνει “είδηση” το γεγονός ότι υπάρχουν στην Ελλάδα μόνιμοι υπάλληλοι στην καθαριότητα των Δήμων, στην πιο βρώμικη δουλειά που υπάρχει, οι οποίοι δεν έχουν αποσπαστεί σε κάποιο γραφείο λουφάροντας, όπως ένας γενικευτικός μύθος υποστηρίζει.
Έπρεπε να ξεψυχήσει η Ντανιέλλα, αφήνοντας ορφανά τα παιδιά της, εκ των οποίων το ένα με σοβαρή αναπηρία, για να κοπάσουν οι κραυγές πολλών ότι η απεργία στις υπηρεσίες καθαριότητας είναι αντικοινωνική, οι αιχμές της κυβέρνησης ότι οι κινητοποιήσεις είναι πολιτικά υποκινούμενες, οι κομπασμοί πολλών δημάρχων ότι καθάρισαν γρήγορα τη δική τους πόλη, επειδή είναι τάχα καλοί μάνατζερ.
Τα γεγονότα είναι αμείλικτα. Κατά τον Δήμο Ζωγράφου, η υπάλληλος δούλεψε για πρώτη φορά μετά την ανακοίνωση της ΠΟΕ-ΟΤΑ για αναστολή των απεργιακών κινητοποιήσεων, το πρωί της Παρασκευής 30 Ιουνίου, στις 6.30 π.μ μέχρι τις 9.30 π.μ. και η επόμενη βάρδια της ήταν τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας. Όμως ένας από τους επόπτες καθαριότητας στο Δήμο δήλωσε σε μέσα ενημέρωσης ότι η 62χρονη εργάτρια είχε δουλέψει και το μεσημέρι της Πέμπτης στα συνεργεία για τον καθαρισμό των δρόμων για τη λαϊκή αγορά. Η γυναίκα “έφυγε” στο αμαξοστάσιο, λίγο πριν ξεκινήσει για δουλειά.
Η διοίκηση του Δήμου, κάτω από την πίεση για άμεση αποκομιδή του μεγάλου όγκου απορριμμάτων που είχαν συσσωρευτεί στους δρόμους, έκρινε πως μια γυναίκα αυτής της ηλικίας, έχοντας στους ώμους της την ευθύνη μιας μεγάλης οικογένειας, έπρεπε να βγει σε συνθήκες καύσωνα για δουλειά τρεις φορές μέσα σε 33 ώρες.
Δύο μέρες νωρίτερα, στις 28 Ιουνίου 2017, η Δήμαρχος Ζωγράφου με ανακοίνωσή της καλούσε τους εργαζόμενους “να αναλάβουν και τις δικές τους ευθύνες απέναντι στη κοινωνία”, ένας εύσχημος τρόπος για να τους πει να σταματήσουν την κινητοποίησή τους. Στην ίδια ανακοίνωση υπάρχει και η εξής φράση: “Το καλό της πόλης και η προστασία των δημοτών σε συνθήκες καύσωνα επιβάλλουν, απ’ όλους, αίσθημα ευθύνης χωρίς μικροπολιτικές σκοπιμότητες και συνδικαλιστικούς τακτικισμούς”. Και παρακάτω σημειώνεται: “Η Δημοτική αρχή του Δήμου Ζωγράφου είναι αποφασισμένη να διασφαλίσει την δημόσια υγεία”.
Όλη αυτή η αποφασιστικότητα και το αυξημένο “αίσθημα ευθύνης” τελικά είχε μοναδικούς αποδέκτες τους ίδιους τους εργαζόμενους, που πιέστηκαν να εντατικοποιήσουν με διπλές και τριπλές βάρδιες την ήδη σκληρή εργασία τους, ώστε να βγάλουν όση δουλειά άφησαν πίσω με την αποχή τους διάρκειας 11 ημερών. Η άτυχη Ντανιέλλα λοιπόν “ανέλαβε τη δική της ευθύνη απέναντι στην κοινωνία”, κατά την άποψη της Δημάρχου, Τίνας Καφατσάκη.
Στο σημείο αυτό όμως η διοίκηση του Δήμου Ζωγράφου και κάθε Δήμου οφείλει να απαντήσει σε κάποια ερωτήματα. Έχει διασφαλίσει την τακτική εξέταση των εργαζομένων από ιατρό εργασίας, ώστε να εκτιμάται η δυνατότητά τους για εργασία; Είχε πραγματοποιήσει για όλους τους εργαζόμενους την ετήσια ιατρική εξέταση που επιβάλει ο νόμος; Με ποια λογική ελαστικοποίησης επιτρέπει να μειώνεται στο ελάχιστο ο χρόνος ανάπαυσης των εργατών καθαριότητας και να μπαίνουν δύο βάρδιες μέσα στο ίδιο 24ωρο; Επιτρέπεται ένας καταπονημένος οργανισμός ενός 62χρονου να εργάζεται σε ένα κατ’ εξοχήν βαρύ και ανθυγιεινό επάγγελμα;
Δυστυχώς βρισκόμαστε στην εποχή της απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, όπου η έννοια του βαρέος και ανθυγιεινού επαγγέλματος αμφισβητείται ακόμα και για τους σκουπιδιάρηδες. Η γενική εξίσωση δικαιωμάτων προς τα κάτω ίσως μειώνει τις κρατικές δαπάνες, ίσως κάνει περισσότερο “βιώσιμο” το ασφαλιστικό σύστημα, ίσως συμπληρώνει τα κάθε φορά προαπαιτούμενα μέτρα για να εκταμιευθούν οι πολυπόθητες δόσεις των διεθνών δανείων. Ωστόσο είναι παραπάνω από εμφανές ότι η απορρύθμιση “κοστίζει” πολύ στο πιο πολύτιμο αγαθό…
Μια εγκύκλιος που αγνοήθηκε
Η πικρή ειρωνεία της υπόθεσης με τον άδικο χαμό της εργάτριας καθαριότητας από τον Δήμο Ζωγράφου είναι πως την ίδια ακριβώς ημέρα που ξεψύχησε, έχοντας πιάσει για τρίτη φορά δουλειά μέσα σε 33 ώρες, έφτασε μια εγκύκλιος του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης που συνιστούσε σε όλους τους προϊσταμένους των υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα ελαστικότητα στο ωράριο λόγω καύσωνα.
“Οι προϊστάμενοι στις δημόσιες υπηρεσίες μπορούν να επιτρέπουν την αποχώρηση των υπαλλήλων εφόσον κρίνουν ότι υφίσταται θέμα υγείας και ασφάλειας λόγω των ειδικών συνθηκών καύσωνα”, αναφερόταν και πράγματι, πολλές δημοτικές υπηρεσίες έκλεισαν νωρίτερα. Με άλλα λόγια, πολλοί υπάλληλοι που εργάζονταν κατά κανόνα σε κλιματιζόμενα γραφεία γύρισαν νωρίτερα σπίτι τους, σε αντίθεση με όσους εργάζονταν σέρνοντας κάδους πάνω στην καυτή άσφαλτο που όχι μόνο δεν αφέθηκαν να σχολάσουν νωρίτερα, αντιθέτως πιέστηκαν να κάνουν διπλοβάρδιες.
Για έναν ακόμη θάνατο εργαζομένου “που θα αμφισβητηθεί ότι είναι εργατικό ατύχημα, και θα δηλωθεί με το ζόρι”, κάνει λόγο με ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Εργαζομένων του Δήμου Ζωγράφου. “Κανείς δεν θα αναλάβει ουσιαστικά την πολιτική ευθύνη και όλοι βαθιά συγκινημένοι θα νίψουν τας χείρας τους αποδίδοντας έμμεσα την ευθύνη στον ίδιο τον εκλιπόντα”, συμπληρώνει. Και δυστυχώς, ο Σύλλογος έχει δίκιο.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 8 Ιουλίου 2017]
