Του Γιώργου Λαουτάρη
Kαι οι δημοτικές αρχές παίρνουν ένα …γενναίο μερίδιο από τη γενικευμένη πολιτική δυσαρέσκεια της κοινωνίας, όπως δείχνει έρευνα της Κάπα Research που διενεργήθηκε για την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής τον Μάρτιο και Απρίλιο του 2017. Η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων επιλέγει να …αλλάξει δήμαρχο στις εκλογές του 2019, την ίδια στιγμή που οι δείκτες δυσαρέσκειας των πολιτών από το μέχρι σήμερα έργο των δημοτικών αρχών της Αττικής είναι ιδιαίτερα ανεβασμένοι.
Μπορεί να βρισκόμαστε στο μέσο της δημοτικής περιόδου και ακόμη δεν έχουν αρχίσει να κόβονται οι προεκλογικές κορδέλες εγκαινίων των έργων, ωστόσο οι πολίτες της Αττικής και όλης της χώρας έχουν διανύσει ήδη 7 χρόνια Μνημονίων και λιτότητας που έχουν αφήσει τα χνάρια τους βαθιά στο κοινωνικό σώμα αλλά και στην καθημερινότητα των πόλεων. Η αυτοδιοίκηση, ο κατά γενική ομολογία εγγύτερος θεσμός του κράτους στον πολίτη, δεν εξαιρείται όπως πολλοί θα ήθελαν από το γενικό πολιτικό κλίμα απογοήτευσης. Αντιθέτως.
Στο ερώτημα αν “πρέπει να επανεκλεγεί ο σημερινός δήμαρχος” το 60,9% απαντά “να εκλεγεί άλλος υποψήφιος” και μόλις το 23% επιθυμεί να παραμείνει η δημοτική διοίκηση στο ίδιο πρόσωπο (ένα 16,1% δεν απαντά). Σε μια παραπλήσια ερώτηση που μοιάζει με την “παράσταση νίκης”, η οποία έχει τη διατύπωση “πιστεύετε ότι στις επόμενες δημοτικές εκλογές θα κερδίσει ο σημερινός δήμαρχος ή κάποιος άλλος υποψήφιος;”, πάλι η πλειοψηφία (38,9%) απαντά “κάποιος άλλος υποψήφιος” και ένα 29,3% απαντά “ο σημερινός δήμαρχος”.
Η έρευνα προσπαθεί να σκιαγραφήσει μέσω ερωτήσεων τα κριτήρια και τα ατομικά χαρακτηριστικά που θεωρούν σημαντικά οι συμμετέχοντες ώστε να επιλέξουν το πρόσωπο του Δημάρχου στις ερχόμενες τοπικές εκλογές. Η συντριπτική πλειοψηφία όσων συμμετείχαν στην έρευνα (84,3%) απαντά ότι είναι “πολύ σημαντικό” και “αρκετά σημαντικό” να είναι ένας Δήμαρχος “επιτυχημένος στην προηγούμενη δουλειά του”. Προφανώς, η εποχή των επαγγελματιών της πολιτικής και δη της αυτοδιοίκησης αλλά και η εποχή των παιδιών του “κομματικού σωλήνα” που έκαναν καριέρα στα έδρανα έχει παρέλθει, τουλάχιστον για μια δυναμική μερίδα της κοινής γνώμης. Αυτό άλλωστε υπογραμμίζει και ένα άλλο εύρημα της ίδιας ενότητας, ότι το “να έχει διατελέσει δήμαρχος ή δημοτικός σύμβουλος” κατά το 72,7% είναι ένα χαρακτηριστικό που κρίθηκε “όχι και τόσο σημαντικό” και “καθόλου σημαντικό”.
Σε όλους τους δείκτες που αφορούν την ποιότητα ζωής στην πόλη αλλά και την ποιότητα της δημοτικής διοίκησης υπερισχύουν οι απαντήσεις “λίγο ικανοποιημένος ” και “καθόλου ικανοποιημένος”. Στην τοπική ανάπτυξη και επιχειρηματικότητα με 77,6%, στις υποδομές με 65,9%, στην κοινωνική πολιτική με 64%, στις μετακινήσεις (συγκοινωνίες και κυκλοφοριακό) με 62,7%, στην καθαριότητα και το περιβάλλον με 61,8% και στον τομέα της διαφάνειας στην τοπική διακυβέρνηση με 61,5%.
Η έρευνα αναζητά επίσης τους τομείς στους οποίους οι ερωτηθέντες εντοπίζουν τα σημαντικότερα προβλήματα του δήμου τους. Και εδώ οι απαντήσεις δίνουν ένα ανάγλυφο των προβλημάτων της Αττικής. Το Οδικό Δίκτυο και η Καθαριότητα είναι οι δύο τομείς που ξεχωρίζουν με το 47,6% και 38% αντίστοιχα να τους επιλέγουν ως προβληματικά πεδία. Ακολουθούν οι τομείς Περιβάλλον – Πράσινο (22,8%), Κυκλοφοριακό (22,5%) και έπονται οι Συγκοινωνίες (19,7%) και η Εγκληματικότητα (19,2%). Οι τομείς που χαρακτηρίζονται προβληματικοί από τους λιγότερους είναι τα Σχολεία (6,4%), η Αγορά / εμπορικό κέντρο (7,7%) και οι Αθλητικές Εγκαταστάσεις (9,6%).
Άλλωστε, το σλόγκαν “τα παράπονα στον Δήμαρχο” δεν χάνει καθόλου την ισχύ του, αφού στην ερώτηση ποιος ευθύνεται για τα προβλήματα, σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες απάντησαν “ο Δήμος” (46,5%), λιγότεροι απάντησαν “η κεντρική κυβέρνηση” (32,1%) και μόλις το 13,7% επέρριψε ευθύνες στην Περιφέρεια.
Πρέπει να διευκρινιστεί ότι η αξία των ευρημάτων είναι σχετική, καθώς στην ταυτότητα της έρευνας αναφέρεται ότι αυτή διενεργήθηκε σε 7.583 άτομα, εντός της Περιφέρειας Αττικής, με τη μέθοδο της τυχαίας δειγματοληψίας, με εθελοντική συμμετοχή των χρηστών του διαδικτύου που συμπλήρωσαν ένα ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο και είχαν απαντήσει και το 2013 σε ανάλογη έρευνα της ΠΕΔΑ.
Η ανεξαρτησία παραμένει ατού
Μια καθαρή και μάλλον διαχρονική απαίτηση της κοινωνίας είναι η αποκομματικοποίηση της αυτοδιοίκησης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι εδώ και δεκαετίες η (είτε ειλικρινής είτε προσχηματική) υιοθέτηση της σημαίας της ανεξαρτησίας έδινε πάντα πόντους στις εκλογές.
Αυτό φάνηκε και στην τελευταία έρευνα της Κάπα Research για την ΠΕΔΑ όπου οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν από ποιον χώρο θα προτιμούσαν να εκλεγεί ο επόμενος δήμαρχος. Το 46,8% απάντησε ότι επιθυμεί ο Δήμαρχος να είναι ανεξάρτητος.
Η απάντηση “από τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ” συγκέντρωσε το 12% των απαντήσεων, η απάντηση “από τον χώρο της ΝΔ” το 9,6%, η απάντηση “από τον χώρο της Κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, Ποτάμι)” 9,6%, ενώ 10,8% δεν απάντησαν.
Φυσικά, η συντριπτική πλειοψηφία των υποψηφίων δημάρχων είναι πολιτικοποιημένα πρόσωπα που συνήθως έχουν συγκεκριμένη κομματική διαδρομή. Άλλωστε, οι κομματικοί μηχανισμοί δίνουν μια προνομιακή πρόσβαση των υποψηφίων σε ένα συγκροτημένο πολιτικό ακροατήριο, άσχετα αν μετά τα ίδια πρόσωπα απαρνούνται δημοσίως το “χρίσμα” ή το καλύπτουν μέσω των κατάλληλων συμμαχιών.
Προφανώς, η απαίτηση της κοινωνίας για την ανεξαρτησία της αυτοδιοίκηση είναι άλλη μία μομφή για το πολιτικό σύστημα της χώρας, που είναι ταυτισμένο με τη διαφθορά, το πελατειακό κράτος και βέβαια τις αντιλαϊκές πολιτικές.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 9 Ιουνίου 2017]
