Του Γιώργου Λαουτάρη
Mπορεί να έγινε viral στο διαδίκτυο, με το #greek_NASA να συγκεντρώνει απίστευτα σχόλια στο τουίτερ και τα βίντεο του “Ράδιο Αρβύλα” να ξεκαρδίζουν τους πάντες, όμως η υπόθεση δεν είναι καθόλου για γέλια. Ελάχιστοι για παράδειγμα γνωρίζουν ότι η Ελλάδα διαθέτει ήδη σε τροχιά έναν δορυφόρο, τον Hellas Sat 2, τον πρώτο ελληνικό δορυφόρο, η οποίος έχει τεθεί σε λειτουργία εδώ και 14 χρόνια. Η Hellas Sat είναι μια ιδιωτική εταιρεία που εκμεταλλεύεται εμπορικά την χωρητικότητα και τις υπηρεσίες του δορυφόρου, προσφέροντας τις υπηρεσίες της στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Νότια Αφρική.
Ελάχιστοι επίσης γνωρίζουν ότι η χώρα μας έχει επικυρώσει τη Συνθήκη για το Εξωατμοσφαιρικό Διάστημα από το …1970, δηλαδή ένα χρόνο αφότου ο Νιλ Άρμοστρονγκ πάτησε το πόδι του στη Σελήνη. Πρόκειται για μια Συνθήκη για τις αρχές που διέπουν τις δραστηριότητες των κρατών κατά την εξερεύνηση και χρήση του εξωατμοσφαιρικού διαστήματος, συμπεριλαμβανομένης της Σελήνης και άλλων ουράνιων σωμάτων, η οποία υπεγράφη στις 27 Ιανουαρίου 1967.
Το τοπίο όμως αυτής της δραστηριότητας ήταν μέχρι σήμερα αχαρτογράφητο, κάτι σαν τις …μαύρες τρύπες του γαλαξία μας. Η κυβέρνηση έδωσε την εβδομάδα αυτή σε διαβούλευση το πρώτο σχετικό της νομοσχέδιο, με τίτλο “Αδειοδότηση διαστημικών δραστηριοτήτων – Καταχώρηση διαστημικών αντικειμένων – Ίδρυση ελληνικής διαστημικής εταιρείας” προωθώντας τη νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή, μετά το τέλος της διαβούλευσης στις 2 Μαΐου.
Σκοπός του σχεδίου νόμου σύμφωνα με το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, είναι “αφενός η θεσμοθέτηση ενός πλαισίου κανόνων και προϋποθέσεων για την αδειοδότηση διαστημικών δραστηριοτήτων και την καταχώρηση διαστημικών αντικειμένων και αφετέρου η ίδρυση ελληνικής διαστημικής εταιρείας”. Αυτό που λείπει από τη χώρα μας είναι η κατάρτιση εθνικής νομοθεσίας για την άσκηση των διαστημικών δραστηριοτήτων. Ο αρμόδιος υπουργός, Νίκος Παππάς με δηλώσεις του για το νομοσχέδιο δικαιολόγησε την αναγκαιότητα ίδρυσης της Ελληνικής Διαστημικής Εταιρείας ως εξής: “Η Ελλάδα είναι μία από τις ελάχιστες χώρες της ΕΕ που δεν διαθέτει διαστημικό φορέα, ώστε να αξιοποιεί εμπορικά, επιστημονικά και ερευνητικά τα δικαιώματά της στο διαστημικό φάσμα, καθώς και την πληθώρα ερευνητικών και επιστημονικών εφαρμογών και πόρων που διαθέτουν οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς Οργανισμοί”.
Το νομοσχέδιο εισάγει στην ελληνική νομοθεσία ένα πρωτόγνωρο λεξιλόγιο. Για παράδειγμα ορίζεται ότι “ως «διαστημικό αντικείμενο» (space object) νοείται: α. κάθε αντικείμενο που εκτοξεύεται ή που προορίζεται για εκτόξευση σε τροχιακή θέση γύρω από τη Γη ή σε προορισμό πέραν της τροχιάς της Γης, β. κάθε συσκευή / σύστημα που προορίζεται για την εκτόξευση ενός αντικειμένου, όπως αναφέρεται στο σημείο α, ακόμα και εάν μια τέτοια συσκευή λειτουργεί χωρίς ωφέλιμο φορτίο, με μοναδικό σκοπό την ανάπτυξη και την επικύρωση της ορθής λειτουργίας του, γ. κάθε συστατικό στοιχείο ενός αντικειμένου”. Ενώ “ως «διαστημικές δραστηριότητες» νοούνται: οι δραστηριότητες εκτόξευσης, πτήσης και καθοδήγησης διαστημικών αντικειμένων”.
Στο εξής, η άσκηση διαστημικών δραστηριοτήτων υπόκειται σε αδειοδότηση. Η άδεια χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης στον φορέα κατόπιν αίτησής του και βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται όλοι οι εκ του νόμου απαραίτητοι όροι. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνεται και το …παράβολο που ανέρχεται σε μόλις 6.000 ευρώ.
Το νομοσχέδιο ακόμα ορίζει ότι στο Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης τηρείται Εθνικό Αρχείο/Μητρώο Διαστημικών Αντικειμένων, όπου καταχωρούνται όλα τα διαστημικά αντικείμενα.
Από τα κύρια άρθρα του νομοσχεδίου είναι αυτό που συστήνει τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό ΑΕ που έχει σκοπό μεταξύ άλλων: Η αναζήτηση, προώθηση και συμμετοχή ή/και διαχείριση προγραμμάτων και έργων σχετικά με τις διαστημικές δραστηριότητες, η ανάπτυξη, αξιοποίηση και ενίσχυση της τεχνολογίας και των διαστημικών εφαρμογών, υπηρεσιών και επίγειων υποδομών αλλά και η πειραματική/εμπορική αξιοποίηση των δικαιωμάτων του ελληνικού Δημοσίου σε δορυφορικά και διαστημικά αντικείμενα.
Στις 28 Ιουνίου νέος δορυφόρος
Στις Κάννες της Γαλλίας κατασκευάζεται αυτή τη στιγμή ο νέος δορυφόρος που θα καταλάβει το καλοκαίρι την ελληνική τροχιακή θέση. O Hellas Sat 3 βρίσκεται σε τελικό στάδιο κατασκευής προκειμένου να εκτοξευθεί στις 28 Ιουνίου από το Διαστημικό Κέντρο της Γαλλικής Γουιάνα. Μετά την εκτόξευσή του, θα ελέγχεται από Έλληνες μηχανικούς στις εγκαταστάσεις της Hellas Sat στο Κορωπί και θα ενισχύσει την αξία της ελληνικής τροχιακής θέσης.
Ο Hellas Sat 3 έχει 50% μεγαλύτερη δυναμικότητα από τον Hellas Sat 2 τον οποίο θα αντικαταστήσει, είναι μήκους περί τα 7,5 μέτρα και –μετά την εκτόξευσή του– θα είναι ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός δορυφόρος σε τροχιά.
Ο δορυφόρος αυτός θα έχει και μια παράλληλη χρήση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και συγκεκριμένα θα καλύπτει τις κινητές δορυφορικές υπηρεσίες S Band, με την επονομασία EuropaSat, οι οποίες αναπτύσσονται μετά την αδειοδότηση του Inmarsat από την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Μάιο του 2009, με σκοπό την παροχή δορυφορικών υπηρεσιών διασύνδεσης αεροπορικών επιβατών σε πανευρωπαϊκή κάλυψη.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 29 Απριλίου 2017]
