Του Γιώργου Λαουτάρη
Είναι γνωστός και εμπεδωμένος στη χώρα μας ο παραλογισμός των διάσπαρτων δημόσιων υπηρεσιών, που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, παρά μόνο όταν ο πολίτης αυτοπροσώπως περιφέρει έγγραφα μεταξύ ορόφων, κτιρίων και πολλές φορές πόλεων. Σε αυτό το χάος του Δημοσίου και ειδικότερα των Δήμων επιχειρεί να βάλει τάξη το Μητρώο Πολιτών, μια νέα εφαρμογή του Υπουργείου Εσωτερικών που ξεκινά την πιλοτική του εφαρμογή αυτές τις μέρες του Φεβρουαρίου.
Αν πάμε σε ένα κοντινό μας παράδειγμα, στον Δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης που προέκυψε από τη συνένωση τριών πρώην Δήμων το 2011, η ένταση των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων ήταν ασύλληπτη: Τα ληξιαρχεία των πρώην Δήμων παρέμειναν στις παλιές τους τρεις θέσεις, η Υπηρεσία Δημοτολογίου είχε μετακομίσει στο κεντρικό Δημαρχείο και οι δημότες χρειαζόταν να κάνουν αέναες διαδρομές πηγαινοφέρνοντας χαρτιά. Με δεδομένο μάλιστα ότι στον Δήμο των 3Β, αλλά και ευρύτερα στα νότια προάστια, δεν υπάρχουν μαιευτήρια, δημότες που αποκτούν τέκνα, πρέπει να προσθέσουν στις διαδρομές τους και μία για το Ληξιαρχείο του Δήμου εντός του οποίου βρίσκεται το μαιευτήριο (συνηθέστερα τον Δήμο Αθηναίων).
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι κατά τα κανόνα οι ληξιαρχικές πράξεις τηρούνται ακόμη σε φυσική μορφή, σε τεράστια χειρόγραφα κατάστιχα που συγκροτούν δεμένους τόμους, οι οποίοι με τη σειρά τους γεμίζουν ράφια, βιβλιοθήκες και αίθουσες στα δημοτικά κτίρια. Πολλές φορές η απουσία του/της Ληξίαρχου από τη θέση του για οποιονδήποτε λόγο σταματούσε και την εξυπηρέτηση των πολιτών, καθώς ουδείς άλλος υπάλληλος είχε τη γνώση και την εξουσιοδότηση να δώσει αντίγραφο αποσπασμάτων από ληξιαρχικές πράξεις.
Το αυτονόητο στην ελληνική περίπτωση είναι και το πιο δύσκολο. Η ψηφιοποίηση των στοιχείων, η ενοποίησή τους και η δημιουργία της υποδομής ώστε να είναι τα έγγραφα προσβάσιμα από οπουδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή επιτέλους έρχεται. Η χαρακτηριστική καθυστέρηση στην εφαρμογή του ηλεκτρονικού Μητρώου Πολιτών δεν ακυρώνει την αξία του. Ωστόσο, δεν μπορεί παρά να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός του έργου αυτού ξεπερνά τα 5 εκατομμύρια ευρώ, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.
Το Μητρώο Πολιτών συνίσταται στη δηµιουργία κεντρικής βάσης δεδοµένων που αποτελείται από το σύνολο των ληξιαρχικών πράξεων που έχουν συνταχθεί στα ληξιαρχεία της χώρας (Εθνικό Ληξιαρχείο) και των δηµοτολογικών εγγραφών (Εθνικό ∆ηµοτολόγιο).
Η βάση αυτή τηρείται πλέον στο Υπουργείο Εσωτερικών και πρόσβαση σε αυτήν θα έχουν µέσω μιας ενιαίας διαδικτυακής εφαρµογής διαχείρισης διαπιστευµένοι χρήστες των ∆ήµων που είναι οι αρµόδιοι υπάλληλοι του ληξιαρχείου και δηµοτολογίου. Από την εφαρμογή αυτή θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να εισέρχονται στο σύστηµα προκειµένου να καταχωρίζουν ληξιαρχικές πράξεις και δηµοτολογικές εγγραφές, να αναζητήσουν και να εκτυπώσουν οποιοδήποτε είδος ληξιαρχικής πράξης, πιστοποιητικών και βεβαιώσεων δηµοτολογίου.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών αποτέλεσµα της λειτουργίας του Μητρώου Πολιτών “θα είναι η γρήγορη και αποτελεσµατική εξυπηρέτηση του πολίτη κατά τις συναλλαγές του τόσο µε τους ∆ήµους της χώρας (είτε τα Ληξιαρχεία ή τα ∆ηµοτολόγια τους), όσο και µε άλλους φορείς του ∆ηµοσίου τοµέα, µε αυτοµατοποιηµένη ηλεκτρονική έκδοση αποσπασµάτων ληξιαρχικών πράξεων και πιστοποιητικών ∆ηµοτολογίου, καθώς και η διαλειτουργικότητα φορέων της ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης µε την κεντρική βάση του Μητρώου Πολιτών”.
Η πιλοτική φάση εφαρμογής ξεκινά αυτές τις μέρες σε 15 μόλις δήμους της χώρας και προγραμματίζεται να διαρκέσει ένα μήνα. Στα νότια προάστια βρίσκονται μόνο δύο από αυτούς, οι Δήμοι Ηλιούπολης και Παλαιού Φαλήρου. Κατά τη φάση αυτή, ένα εξειδικευμένο στέλεχος της εταιρείας που σχεδίασε το έργο θα συνεργάζεται με τον αρμόδιο υπάλληλο του Δήμου, ελέγχοντας τη λειτουργικότητα του συστήματος και εντοπίζοντας σφάλματα σε μια παράλληλη λειτουργία του νέου και του υφιστάμενου συστήματος.
Τέρμα στην ψηφιακή ομηρία των Δήμων
Το Μητρώο Πολιτών έρχεται να καταργήσει και άλλη μία ανορθογραφία των ελληνικών Δήμων. Η ενιαία κεντρική ψηφιακή εφαρμογή από την οποία θα αντλούν τα δεδομένα οι Δήμοι και η οποία θα συντηρείται κεντρικά στο Υπουργείο Εσωτερικών θα απαλλάξει τη διοίκηση των ΟΤΑ από την υποχρέωση να συντηρούν δεκάδες εταιρείες πληροφορικής που παρέχουν μεμονωμένα προγράμματα σε κάθε Δήμο.
Σήμερα, τα Δημοτολόγια οργανώνονται κατά κανόνα σε ψηφιακές εφαρμογές ανά Δήμο οι οποίες κοστίζουν τόσο για την εγκατάστασή τους όσο και για τη συντήρησή τους. Οι πόροι που διαθέτουν οι Δήμοι στα κόστη “αναβάθμισης και συντήρησης” που ουδείς μπορεί να ελέγξει, καθώς οι εταιρείες πληροφορικής κρατούν τον πηγαίο κώδικα των εφαρμογών τους κλειστό, ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ τον χρόνο.
Ο εξορθολογισμός λοιπόν της δημόσιας διοίκησης που επέρχεται με το Μητρώο Πολιτών έχει κι αυτή την εξυγιαντική για την αυτοδιοίκηση λειτουργία.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 11 Φεβρουαρίου 2017]
