Του Γιώργου Λαουτάρη.
Αλλαγές που έχουν ήδη εγείρει σοβαρές ενστάσεις ανακοίνωσε η κυβέρνηση στη δωρεάν φιλοξενία παιδιών σε παιδικούς, βρεφονηπιακούς σταθμούς, ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠ-ΜΕΑ μέσω του προγράμματος του ΕΣΠΑ “Εναρμόνιση Επαγγελματικής και Οικογενειακής Ζωής”. Η πολιτική ηγεσία των τριών εμπλεκόμενων υπουργείων (Εσωτερικών, Εργασίας και Οικονομίας) παρουσίασαν σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα τα βασικά σημεία, ενώ όπως έγινε γνωστό, η έναρξη του προγράμματος μετατίθεται σε …άγνωστο χρόνο λόγω καθυστέρησης της ολοκλήρωσης των απαραίτητων διαδικασιών από τις περιφέρειες.
Βασική καινοτομία φέτος είναι ότι το voucher της επιδότησης θα δίνεται κατευθείαν στον ωφελούμενο γονέα και όχι στον παιδικό σταθμό, όπως γινόταν μέχρι σήμερα. Φιλοσοφία της πρωτοβουλίας αυτής είναι διπλή: Πρώτον, να μπορούν οι γονείς να επιλέξουν οποιονδήποτε δημοτικό ή ιδιωτικό σταθμό επιθυμούν. Και δεύτερον, να τους δίνεται η δυνατότητα να μετακινηθούν στο μέσο της χρονιάς σε άλλη δομή, σε περίπτωση μετακόμισης ή απλώς αν δεν τους καλύπτει η δομή που αρχικά επέλεξαν.
Απαντώντας στις επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν αναφορικά με το ενδεχόμενο να απορριφθούν παιδιά και να σημειωθούν αρνητικές διακρίσεις, οι υπουργοί αποσαφήνισαν ότι “δεν καταργούνται οι κείμενες διατάξεις και η νομοθεσία περί ισότητας”. Και πρόσθεσαν: “Οποιοσδήποτε γονιός είτε είναι κάτοχος του voucher, είτε δεν είναι κάτοχος του voucher έχει δικαίωμα να αντιμετωπιστεί με τρόπο ισότιμο, ανεξαρτήτως φυλετικών ή άλλων χαρακτηριστικών”.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, βασική μέριμνα του νέου συστήματος είναι να δοθεί προτεραιότητα στις πλέον αδύναμες κοινωνικές ομάδες. Ενώ πέρσι έμειναν για διάφορους γραφειοκρατικούς λόγους φτωχές οικογένειες χωρίς επιδότηση, φέτος δέσμευση των αρμοδίων είναι ότι “δεν θα υπάρξει ούτε μια οικογένεια στο σύνολο της χώρας, η οποία βρίσκεται κάτω από το κατώφλι της φτώχειας και δεν θα λάβει αυτή την ενίσχυση”, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στη συνέντευξη Τύπου. Ανάλογη προτεραιότητα θα δοθεί σε οικογένειες που έχουν παιδιά με αναπηρία. Συνολικά, από την ελάχιστη δαπάνη των 175 εκατ. ευρώ που προορίζονται για το πρόγραμμα, έχει αποφασιστεί τα 100 εκατ. να κατευθυνθούν σε οικογένειες που διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχειας και τα υπόλοιπα σε οικογένειες που βρίσκονται πάνω από το εισοδηματικό αυτό όριο.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ ωφελεί ένα μέρος μόνο των οικογενειών. Το σύνολο των παιδιών που κάθε χρόνο φοιτούν σε δομές παιδικών σταθμών και ΚΔΑΠ ανέρχονται σε σχεδόν 200.000. Το voucher καλύπτει μόνο τις 81.000 από αυτά. Φέτος άλλωστε η κυβέρνηση εξασφάλισε 9 εκατομμύρια ευρώ λιγότερα σε σχέση με πέρσι, όταν είχαν αποκλειστεί περίπου 45.000 παιδιά.
Επιπρόσθετα, ένα νέο στοιχείο στο σύστημα που θα εφαρμοστεί φέτος είναι ότι δεν θα υπάρχουν “επιλαχόντες”. Η επιλογή των 81.000 πρώτων θα είναι οριστική και αν για οποιονδήποτε λόγο κάποιος δικαιούχος δεν ενεργοποιήσει το κουπόνι, αυτό δεν θα μπορεί να μεταβιβασθεί στον επόμενο που διεκδικεί μια θέση.
Σύμφωνα με τους υπουργούς, με το νέο σύστημα περιορίζονται δραστικά οι γραφειοκρατικές διαδικασίες, καθόσον δεν απαιτείται πλέον έλεγχος των συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο και μειώνεται το κόστος συμμετοχής στο πρόγραμμα για τους ιδιώτες, μέσω της κατάργησης των εγγυητικών επιστολών. Επίσης, καταργείται ο περιορισμός σύμφωνα με τον οποίο οι δομές μπορούν να δεχτούν voucher μόνο για το 70% της δυναμικότητάς τους, ένα αίτημα που είχε προβάλει η αυτοδιοίκηση. Και ακόμα, απλοποιούνται οι διαδικασίες πληρωμής και διασφαλίζεται η μηνιαία καταβολή των δόσεων.
Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης τόνισαν ακόμη πως από τα 175 εκατ. ευρώ του προγράμματος, τα 95 εκατ. ευρώ προέρχονται από το νέο ΕΣΠΑ ενώ το υπόλοιπο ποσό από εθνικούς πόρους. “Έχει ήδη υπάρξει μέριμνα να διατεθούν και επιπλέον χρήματα από εθνικούς πόρους, εφ’ όσον χρειαστεί”, ξεκαθάρισαν.
Αντιρρήσεις προβάλουν οι δήμαρχοι
Την αντίθεσή του με τις αλλαγές στο σύστημα διαχείρισης της δράσης διατύπωσε στην τελευταία του συνεδρίαση το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας. Όπως τονίζεται στη σχετική απόφαση, “η πλήρης εξατομίκευση του Voucher, σε συνδυασμό με τη μείωση κατά 5% σε κάθε κατηγορία Vouchers και 500 ευρώ στα Voucher των ΚΔΑΠ-ΜΕΑ, τη μείωση του ωραρίου των βρεφονηπιοκόμων στους δημοτικούς παιδικούς και βρεφικούς σταθμούς θέτει σε κίνδυνο την ομαλή υλοποίηση του προγράμματος ενώ καθιστούν μη ανταγωνιστικές τις Δημοτικές Δομές”.
Αναφορικά με την εξατομίκευση του voucher ανά ωφελούμενο επισημάνθηκαν τα εξής:
Το voucher αποκτά «οικονομική αξία» και δύναται να αποτελέσει αντικείμενο συναλλαγής. Δεν διασφαλίζεται η εισαγωγή της πρώτης μητέρας στη φθίνουσα σειρά κατάταξης, αφού δεν υπάρχει υποχρεωτική σύζευξη (πρέπει η ίδια να βρει δομή). Υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο αν δεν καλύψουν οι ιδιωτικοί σταθμοί τις ανάγκες, να σωρευθεί στις δημοτικές δομές πολλαπλάσιος αριθμός της δυναμικότητας αυτών. Πως θα γίνει η επιλογή χωρίς σαφή κριτήρια αξιολόγησης; Επί της ουσίας “δικαιούχοι” για την υλοποίηση ορίζονται οι μητέρες. Πώς θα μπορεί στη συνέχεια η ΕΕΤΑΑ (ως φορέας της γενικής κυβέρνησης) να πληρώσει μια δομή χωρίς σύμβαση;
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 9 Ιουλίου 2016]
