Γράφει η Παναγιώτα Κοβάνη, Ψυχολόγος, MSc. Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, Οικογενειακή Συμβουλευτική & Ψυχολογική Υποστήριξη παιδιών-εφήβων
Όταν η σύγκρουση, ή ο πόλεμος γίνονται πρωτοσέλιδα, μπορεί να προκαλέσουν συναισθήματα όπως φόβο, θλίψη, θυμό και άγχος όπου κι αν ζείτε. Τα παιδιά πάντα απευθύνονται στους γονείς τους για μια αίσθηση ασφάλειας και σιγουριάς – ακόμη περισσότερο σε περιόδους κρίσης. Ακολουθούν μερικές συμβουλές για το πώς να προσεγγίσετε τη συζήτηση με το παιδί σας και να του παρέχετε υποστήριξη και παρηγοριά.
1. Μάθετε τι ξέρουν και πώς νιώθουν
Επιλέξτε χρόνο και μέρος όπου μπορείτε να ξεκινήσετε τη συζήτηση «φυσικά» και το παιδί σας να είναι πιο πιθανό να αισθάνεται άνετα να μιλάει ελεύθερα, όπως κατά τη διάρκεια ενός οικογενειακού γεύματος. Προσπαθήστε να αποφύγετε να μιλήσετε για το θέμα λίγο πριν τον ύπνο.
Ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι να ρωτήσετε το παιδί σας τι ξέρει και πώς νιώθει. Μερικά παιδιά μπορεί να γνωρίζουν ελάχιστα για το τι συμβαίνει και να μην ενδιαφέρονται να μιλήσουν για αυτό, άλλα μπορεί να ανησυχούν. Είναι σημαντικό να μην ελαχιστοποιείτε ή να απορρίπτετε τις ανησυχίες τους. Επίσης, μπορούν να ανακαλύψουν τις ειδήσεις με πολλούς τρόπους, επομένως είναι σημαντικό να ελέγχετε τι βλέπουν και ακούν. Είναι μια ευκαιρία να τα καθησυχάσετε και ενδεχομένως να διορθώσετε τυχόν ανακριβείς πληροφορίες που μπορεί να έχουν συναντήσει είτε στο διαδίκτυο, στην τηλεόραση, στο σχολείο ή από φίλους.
Δείξτε ότι ακούτε δίνοντάς τους την πλήρη προσοχή σας και υπενθυμίστε τους ότι μπορούν να μιλήσουν σε εσάς ή σε κάποιον άλλον έμπιστο ενήλικα όποτε θέλουν.
2. Διατηρήστε την ηρεμία σας και λάβετε υπόψιν την ηλικία του παιδιού
Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν τι συμβαίνει στον κόσμο, αλλά και οι ενήλικες έχουν επίσης την ευθύνη να τα προστατεύουν από τη στενοχώρια. Εσείς γνωρίζετε καλύτερα το παιδί σας. Μιλήστε ήρεμα και προσέξτε τη γλώσσα του σώματός σας, όπως τις εκφράσεις του προσώπου. Χρησιμοποιήστε γλώσσα κατάλληλη για την ηλικία και παρακολουθήστε τις αντιδράσεις του.
Όσο μπορείτε, καθησυχάστε τα παιδιά σας ότι είναι ασφαλή από κάθε κίνδυνο. Υπενθυμίστε τους ότι πολλοί άνθρωποι εργάζονται σκληρά σε όλο τον κόσμο για να σταματήσουν τη σύγκρουση και να επιφέρουν την ειρήνη.
Να θυμάστε ότι είναι φυσιολογικό να μην έχετε απάντηση σε κάθε ερώτηση.
3. Συζητήστε με ενσυναίσθηση και όχι στιγματίζοντας
Η σύγκρουση μπορεί συχνά να επιφέρει προκαταλήψεις και διακρίσεις, είτε εναντίον ενός λαού είτε μιας χώρας. Όταν μιλάτε στα παιδιά σας, αποφύγετε τις ταμπέλες όπως «κακοί άνθρωποι» και αντ’ αυτού χρησιμοποιήστε τις ως ευκαιρία για να ενθαρρύνετε τη συμπόνια, όπως για τις οικογένειες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Υπενθυμίστε στα παιδιά σας ότι όλοι αξίζουν να είναι ασφαλείς στο σχολείο και στην κοινωνία. Ο εκφοβισμός και οι διακρίσεις είναι πάντα λανθασμένες και ο ένας θα πρέπει να υποστηρίζει τον άλλο.
4. Εστιάστε σε πράξεις βοήθειας
Είναι σημαντικό τα παιδιά να γνωρίζουν ότι οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλον με πράξεις θάρρους και καλοσύνης. Η αίσθηση του να κάνεις κάτι καλό, όσο μικρό κι αν είναι, μπορεί συχνά να φέρει μεγάλη ηρεμία. Δείτε εάν το παιδί σας θα ήθελε να συμμετάσχει σε κάποια θετική δράση (π.χ συλλογή ειδών ανάγκης).
5. Κλείστε τις συζητήσεις με προσοχή
Καθώς τελειώνετε τις συζητήσεις σας, είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι δεν αφήνετε το παιδί σας σε κατάσταση αγωνίας. Προσπαθήστε να αξιολογήσετε το επίπεδο του άγχους του παρακολουθώντας τη γλώσσα του σώματός του, λαμβάνοντας υπόψη εάν χρησιμοποιεί τον συνηθισμένο τόνο της φωνής του και παρακολουθώντας την αναπνοή του. Να είστε έτοιμοι να μιλήσετε με το παιδί σας αν ποτέ φέρει το θέμα. Εάν είναι λίγο πριν τον ύπνο, ολοκληρώστε με κάτι θετικό, όπως να διαβάσετε μια αγαπημένη ιστορία για να το βοηθήσετε να κοιμηθεί καλά.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 26 Μαρτίου 2022]
