Κατά την επίσκεψη στον ψυχολόγο -ψυχοθεραπευτή, πολλοί αναρωτιούνται τι συμβαίνει με τα προσωπικά τους δεδομένα και τις ιδιωτικές πληροφορίες που συζητιούνται κατά την συνεδρία.
Με ευκαιρία την πρόσφατη επικαιρότητα, αξίζει να αναφερθούμε και να ξεκαθαρίσουμε τις αρχές του θεραπευτικού απορρήτου που ισχύουν στα πλαίσια της ψυχοθεραπείας. Οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι σημαντικοί άλλοι στη ζωή μας, οι δυσκολίες μας και η ποιότητα των σχέσεων που συνάπτουμε αποτελούν προσωπικά δεδομένα, τα οποία πρέπει να προστατεύονται από οποιονδήποτε τρίτο. Οι πληροφορίες αυτές προστατεύονται από το ιατρικό απόρρητο. Το απόρρητο διαφυλάσσεται μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου αποκλειστικά. Μοναδικές περιπτώσεις στις οποίες σπάει το απόρρητο είναι μεταξύ συναδέρφων καθαρά για εποπτικούς σκοπούς ή εκπαίδευση, κάτι για το οποίο ο θεραπευόμενος είναι ενήμερος. Επίσης, το απόρρητο σπάει όταν ο θεραπευόμενος διαπράττει έγκλημα ή κακούργημα και ο θεραπευτής καλείτε να καταθέσει ενώπιον της δικαιοσύνης. Όταν εμπλέκεται κακοποίηση ανηλίκου ακόμα, ο ψυχοθεραπευτής επικοινωνεί με τις αρχές για να προστατεύσει είτε τον θεραπευόμενο είτε κάποιο άλλο εμπλεκόμενο άτομο. Σε όλες τις εξαιρέσεις που αναφέρθηκαν, ο ψυχοθεραπευτής δίνει πληροφορίες μόνο σε νομικές αρχές και όχι σε μέσα μαζικής επικοινωνίας, ακριβώς για να προστατεύσει και όχι να εκθέσει τον θεραπευόμενο του.
Ψυχοθεραπεία σημαίνει υπό μία έννοια και συνεργασία. Η εχεμύθεια, ο σεβασμός και η εμπιστοσύνη είναι από τις βασικότερες αρχές στον χώρο της ψυχολογίας. Χωρίς τον επαγγελματισμό, την τήρηση του απορρήτου και της δεοντολογίας δεν νοείται ψυχοθεραπεία. Ο κώδικας δεοντολογίας του συλλόγου Ελλήνων ψυχολόγων απαγορεύει τις συζητήσεις για ή με τον θεραπευόμενο εκτός συνεδρίας. Κατά την εποπτεία μόνο αυτό δεν ισχύει. Ο θεραπευτής ενδέχεται να συμβουλεύεται τον επόπτη του, έναν περισσότερο έμπειρο ειδικό για μια δεύτερη οπτική αναφορικά με τους χειρισμούς του κατά την συνεδρία. Οι πληροφορίες είναι ευθύνη του ψυχοθεραπευτή να διαφυλάσσονται ακόμη και μετά τη λήξη της θεραπείας!
Οι επαφές με τον ψυχολόγο περιορίζονται στην θεραπευτική σχέση. Δεν μιλάμε με έναν φίλο ούτε πίνουμε καφέ ή λέμε τα νέα μας. Πρόκειται για μια επιστήμη στην οποία η εκπαίδευση κοστίζει χρόνο και χρήμα. Η απόκτηση ειδικότητας είναι μια συνεχή πορεία που ανανεώνεται με σεμινάρια και μετεκπαιδεύσεις. Όσο προχωρά η γνώση, τόσο οφείλει να συνεχίζεται και η εκπαίδευση μας. Όπως ένας παθολόγος δεν συζητά με τρίτους την πάθηση του ασθενή ή συγκεκριμένες σχετικές πληροφορίες, το ίδιο οφείλει να κάνει και ο ψυχολόγος ψυχοθεραπευτής. Η διαδικασία, η πορεία, τα επιτεύγματα ή τα εμπόδια αφορούν μόνο τους δύο που εμπλέκονται!!
Η τήρηση του απορρήτου της ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα δυστυχώς δεν ελέγχεται με κάποιον ολοκληρωμένο οργανισμό ακόμα. Οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να ελέγχουμε αν το ψυχοθεραπευτής μας είναι αφενός πιστοποιημένος, και αφετέρου, κατάλληλος για να μας αναλάβει. Ειδικότερα, ζητάμε τις βεβαιώσεις και πιστοποιήσεις για τις σπουδές και τις εκπαιδεύσεις του ψυχοθεραπευτή.
Για ό,τι δεν νιώθουμε άνετα κατά την συνεδρία, το συζητάμε ανοιχτά με τον ψυχοθεραπευτή μας. Έχει αξία!!
° Στέλλα Καρατζόγλου, Ψυχολόγος – Ειδ/μένη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 10 Ιουλίου 2021]
