Γράφει η Παναγιώτα Κοβάνη, Ψυχολόγος, MSc. Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, Οικογενειακή Συμβουλευτική & Ψυχολογική Υποστήριξη παιδιών-εφήβων
Μερικές φορές είναι εύκολο να παρατηρήσετε πότε τα παιδιά φαίνεται να αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους — και πότε όχι. Συχνά περιγράφουμε αυτή την ιδέα του να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας ως «αυτοεκτίμηση».
Χαρακτηριστικά των παιδιών με αυτοεκτίμηση:
- νιώθουν συμπαθείς και αποδεκτοί
- αισθάνονται σίγουροι
- νιώθουν περήφανοι για αυτό που μπορούν να κάνουν
- σκέφτονται καλά πράγματα για τον εαυτό τους
- πιστεύουν στον εαυτό τους
Παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση:
- κρίνουν αυστηρά τον εαυτό τους
- νιώθουν ότι δεν είναι τόσο καλοί όσο τα άλλα παιδιά
- σκέφτονται τις φορές που αποτυγχάνουν παρά όταν πετυχαίνουν
- έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους
- αμφιβάλλουν ότι μπορούν να κάνουν τα πράγματα καλά
Γιατί έχει σημασία η αυτοεκτίμηση
Τα παιδιά που αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους έχουν την αυτοπεποίθηση να δοκιμάσουν νέα πράγματα. Είναι πιο πιθανό να κάνουν το καλύτερο δυνατό. Η αυτοεκτίμηση βοηθά τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τα λάθη. Βοηθά τα παιδιά να προσπαθήσουν ξανά, ακόμα κι αν αποτύχουν στην αρχή.
Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση αισθάνονται αβέβαια για τον εαυτό τους. Εάν πιστεύουν ότι οι άλλοι δεν θα τους δεχτούν, μπορεί να μην συμμετάσχουν. Μπορεί να αφήσουν τους άλλους να τους συμπεριφέρονται άσχημα. Μπορεί να τα παρατήσουν εύκολα ή να μην προσπαθήσουν καθόλου. Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν όταν κάνουν ένα λάθος, χάνουν ή αποτυγχάνουν.
Πώς οι γονείς μπορούν να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση των παιδιών
- Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να κάνει πράγματα. Σε κάθε ηλικία, υπάρχουν νέα πράγματα για να μάθουν τα παιδιά. Ακόμη και κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, το να μαθαίνεις να κρατάς ένα φλιτζάνι ή να κάνεις τα πρώτα βήματα προκαλεί μια αίσθηση μαεστρίας και απόλαυσης. Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει, πράγματα όπως το να μάθει να ντύνεται, να διαβάζει ή να οδηγεί ένα ποδήλατο μπορούν να βοηθήσουν να αυξηθεί η αυτοεκτίμησή του.
- Όταν διδάσκετε στα παιδιά πώς να κάνουν πράγματα, δείξτε τα και βοηθήστε τα στην αρχή. Μετά αφήστε τα να κάνουν ό,τι μπορούν, ακόμα κι αν κάνουν λάθη. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει την ευκαιρία να μάθει, να προσπαθήσει και να νιώσει περήφανο. Μην κάνετε τις νέες προκλήσεις πολύ εύκολες – ή πολύ δύσκολες.
- Επαινέστε το παιδί σας, αλλά κάντε το με σύνεση. Φυσικά, είναι καλό να επαινούμε τα παιδιά. Ο έπαινος σας είναι ένας τρόπος για να δείξετε ότι είστε περήφανοι. Αλλά μερικοί τρόποι για να επαινείς τα παιδιά μπορεί στην πραγματικότητα να έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα.
- Τα λόγια που ακούνε τα παιδιά για τον εαυτό τους από τους άλλους μεταφράζονται εύκολα στο πώς νιώθουν για τον εαυτό τους. Τα σκληρά λόγια («Είσαι τόσο τεμπέλης!») είναι επιβλαβή, όχι κίνητρα. Όταν τα παιδιά ακούν αρνητικά μηνύματα για τον εαυτό τους, επηρεάζεται η αυτοεκτίμησή τους. Διορθώστε τα παιδιά με υπομονή. Εστιάστε σε αυτό που θέλετε να κάνουν την επόμενη φορά. Όταν χρειάζεται, δείξτε τους πώς.
- Δώστε προσοχή στο τι κάνει καλά και τι απολαμβάνει το παιδί σας. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει πιθανότητες να αναπτύξει αυτές τις δυνάμεις. Εστιάστε περισσότερο στα δυνατά σημεία παρά στις αδυναμίες εάν θέλετε να βοηθήσετε τα παιδιά να αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 25 Μαρτίου 2023]
