Του Γιώργου Λαουτάρη
Σχετικά αθόρυβο ήταν το 5ο ετήσιο τακτικό συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας σε σύγκριση με τη δημοσιότητα που λαμβάνει το αντίστοιχο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας. Και ως προς τα μεγάλα επίδικα ζητήματα της αυτοδιοίκησης, όπως η νέα διοικητική μεταρρύθμιση, οι τόνοι των Περιφερειών ήταν πολύ πεσμένοι, σε σχέση πάντα με τις πύρινες και πληθωρικές διακηρύξεις των εκπροσώπων των Δημάρχων.
Ολόκληρο το κείμενο απόφασης του Συνεδρίου εκτείνεται σε 680 λέξεις. Οι δε θέσεις που διατυπώνει χαρακτηρίζονται από νηφαλιότητα. Για το επίμαχο ζήτημα της καθιέρωσης απλής αναλογικής στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, η απόφαση του Συνεδρίου της ΕΝΠΕ αναφέρει χαρακτηριστικά: “Πρέπει να προκύψει μια ολοκληρωμένη και καθαρή πρόταση, η οποία θα τεθεί σε ευρεία διαβούλευση ώστε να τύχει ευρύτερων συναινέσεων, με στόχο: Την αποτελεσματικότητα εκπλήρωσης του θεσμικού ρόλου της Αυτοδιοίκησης. Την κατοχύρωση δημοκρατίας σε όλους τους θεσμούς και τους χώρους λειτουργίας της Αυτοδιοίκησης. Την έκφραση των πολιτικών διαθέσεων και επιλογών του εκλογικού σώματος, σε συνάρτηση με τη διασφάλιση της κυβερνησιμότητας”.
Κατά την εισηγητική του τοποθέτηση, ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ και Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κώστας Αγοραστός, σημείωσε ότι η καθιέρωση αναλογικού συστήματος δεν είναι στις προτεραιότητες της κοινωνίας και πρόσθεσε πιο γλαφυρά τις στρεβλώσεις που μπορεί να φέρει: “Ακυβερνησία, αποσχιστικά ρεύματα, εύθραυστες πλειοψηφίες εδραζόμενες σε συναλλακτικές συμμαχίες”. Και κατέληξε πολύ παραστατικά: “Όποιος σπέρνει απλή αναλογική, προσοχή, να ξέρει ότι η πατρίδα κινδυνεύει να θερίσει χάος και Καταλονίες”.
Είχε προηγηθεί η ομιλία του υπουργού Εσωτερικών, Πάνου Σκουρλέτη, ο οποίος παρουσίασε βασικές πλευρές του υπό διαμόρφωση ακόμα νομοσχεδίου. “Το ζήτημα της δημοκρατίας δεν μπορούμε να το παραβλέψουμε εν αναμονή καλύτερων ημερών”, είπε ο ΥΠΕΣ απαντώντας στις προτάσεις να αναβληθεί η αλλαγή του εκλογικού συστήματος. “Η υπόθεση της απλής αναλογικής, που θα ευνοήσει συνεργασίες και την είσοδο νέων δυνάμεων με την θέσπιση νέων συμμετοχικών θεσμών, μπορεί να απαντήσει στα ζητήματα της κυβερνησιμότητας και σε ό,τι άλλο προκύψει”, πρόσθεσε ο Πάνος Σκουρλέτης και κάλεσε τους εκπροσώπους του β’ βαθμού αυτοδιοίκησης “ελάτε να συζητήσουμε για τις δικλείδες εφαρμογής της”.
Ο υπουργός δεν είχε την υποστήριξη που θα ανέμενε κανείς από τους αιρετούς που εκλέχθηκαν με τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ. Η Περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου, δεν αφιέρωσε ούτε μία λέξη από τη σχετικά λακωνική τοποθέτησή της στην αλλαγή του εκλογικού συστήματος ή σε κάποια από τις προτεινόμενες θεσμικές αλλαγές που προτείνει η κυβέρνηση. Ο δε αντιπεριφερειάρχης Αττικής, Πέτρος Φιλίππου, πέρασε στην επίθεση υπογραμμίζοντας τη σφοδρή του αντίθεση στην πρόταση του Υπουργείου Εσωτερικών να ορίζει ο Περιφερειάρχης τους αντιπεριφερειάρχες του μεταξύ των εκλεγμένων περιφερειακών συμβούλων, όπως ακριβώς ένας δήμαρχος τους αντιδημάρχους του.
Στο θέμα του εκλογικού συστήματος αναφέρθηκε και ο πρώην περιφερειάρχης Αττικής, Γιάννης Σγουρός. “Για εμάς η απλή αναλογική είναι δημοκρατική πρόκληση”, είπε, αλλά συμπλήρωσε ότι η έκβαση του συστήματος εξαρτάται από το πώς και πότε εφαρμόζεται. “Προσωπικά καλώ τον κύριο Υπουργό να μην θυσιάσει την ομαλή λειτουργία των αυτοδιοικητικών θεσμών στον βωμό του χρώματος του εκλογικού χάρτη”, είπε με νόημα.
Εντύπωση προκάλεσε στο συνέδριο η παρέμβαση του Μάκη Βορίδη, εκπροσώπου της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτή Αττικής και Τομεάρχη Εσωτερικών του κόμματος. Απαντώντας στις θέσεις του Πάνου Σκουρλέτη, είπε ευθαρσώς και χωρίς περιστροφές προς τους εκπροσώπους των Περιφερειών να μην …χολοσκάνε για την πρόταση διοικητικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης. “Δεν υπάρχει λόγος άγχους και αγωνίας, διότι ακόμα και αν αυτά νομοθετηθούν μέχρι τότε θα έχουν μεσολαβήσει οι εθνικές εκλογές και θα τα έχουμε καταργήσει, επομένως δεν υπάρχει φόβος μην αγχώνεστε για αυτές τις εξαγγελίες, δεν θα εφαρμοστούν ποτέ”…
Θεσπίζεται Συμβούλιο Περιφερειακής Ενότητας
Ανάμεσα στις εξαγγελίες που έκανε ο ΥΠΕΣ Πάνος Σκουρλέτης κατά της διάρκεια του τακτικού συνεδρίου της ΕΝΠΕ, παρουσιάζοντας πλευρές του υπό κατάρτιση ακόμη νομοσχεδίου για την τροποποίηση του “Καλλικράτη” ήταν η δημιουργία των Συμβουλίων Περιφερειακής Ενότητας. Όπως είπε ο υποργός, οι Περιφερειακές Ενότητες θα διατηρηθούν ως εκλογικές περιφέρειες, με δικαίωμα όμως του εκλογέα μίας Περιφερειακής Ενότητας να βάλει σταυρό και σε υποψήφιο άλλης Περιφερειακής Ενότητας.
Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε επίσης ότι θα διατηρήσει επίσης ως υποχρεωτικό τον θεσμό του χωρικού Αντιπεριφερειάρχη. Και θα εισαγάγει παράλληλα το θεσμό του Συμβουλίου Περιφερειακής Ενότητας, το οποίο θα απαρτίζεται από τους Περιφερειακούς Συμβούλους κάθε Ενότητας και τον οικείο χωρικό Αντιπεριφερειάρχη και θα διατυπώνει εισηγήσεις για σημαντικά θέματα που αφορούν την οικεία περιοχή.
Οι διαφωνίες της ΕΝΠΕ επικεντρώνονται στον τρόπο ανάδειξης των αντιπεριφερειαρχών. Θέση της κυβέρνησης είναι να προέρχονται από το σώμα των εκλεγμένων περιφερειακών συμβούλων και να επιλέγονται από τον επικεφαλής. Όπως αναφέρεται στην απόφαση του συνεδρίου, η ΕΝΠΕ “διέγνωσε την σοβαρότητα του θέματος, το σημαντικό ρόλο αυτού του ενδιάμεσου χωρικού επιπέδου τοπικής διακυβέρνησης και παροχής υπηρεσιών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και καλεί το αρμόδιο υπουργείο να συζητήσει διεξοδικά και από μηδενική βάση το θέμα”.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 16 Δεκεμβρίου 2017]