Του Γιώργου Λαουτάρη
Mια πολύ σημαντική διεθνή διάκριση κέρδισε η κοινωνία της Μυτιλήνης στο πρόσωπο του δημάρχου της, Σπύρου Γαληνού. Το σουηδικό ίδρυμα προς τη Μνήμη του Ούλοφ Πάλμε απένειμε στον δήμαρχο Λέσβου το ετήσιο βραβείο του, από κοινού με την δήμαρχο της ιταλικής Λαμπεντούζα, Τζούσι Νικολίνι.
Σκοπός του ιδρύματος είναι η ειρήνη και ο αφοπλισμός, η διεθνής συμφιλίωση εναντίον του ρατσισμού και της εχθρότητας έναντι ξένων. Το σκεπτικό της Επιτροπής που απένειμε το βραβείο του 2016 στους δύο δημάρχους ήταν το εξής:
“Για την ηγεσία τους που εμπνέει σε μια από τις πιο δύσκολες περιόδους του καιρού μας και για το γεγονός ότι έσωσαν χιλιάδες ζωές και έδωσαν ελπίδα και πίστη στο μέλλον.
Μαζί με τους δημότες τους, ο Σπύρος Γαληνός και η Τζούσι Νικολίνι, άνοιξαν το πνεύμα και τις κοινωνίες τους σε συνανθρώπους τους που δραπέτευσαν από τον πόλεμο, τον τρόμο και τη δυστυχία. Μέσα σε ένα κόσμο ολοένα πιο επικίνδυνο και σκληρό, τόνισαν το ανθρωπιστικό αξίωμα, ότι δηλαδή είναι περισσότερο σημαντικό να προστατεύεις ανθρώπους από σύνορα”.
Με σεμνότητα και γενναιοδωρία δέχτηκε ο Σπύρος Γαληνός τη διάκριση αυτή. Η δήλωσή του συμπληρώθηκε από την προσφορά του χρηματικού επάθλου που συνοδεύει το βραβείο (37,5 χιλιάδες δολάρια, στο μέρος που του αναλογεί) στους συμπολίτες του. Είπε συγκεκριμένα ο Δήμαρχος:
“Το βραβείο αυτό ανήκει στους πολίτες της Λέσβου, οι οποίοι στάθηκαν υποδειγματικά και συντάραξαν όλο τον κόσμο με την αλληλεγγύη τους σε όλη τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης. Οι κάτοικοι της Λέσβου έκαναν ξανά περήφανους όλους τους Έλληνες και τις Ελληνίδες και νιώθω ευγνώμων που βρίσκομαι σε αυτή τη θέση και θα παραλάβω εκ μέρους τους αυτή την τιμητική διάκριση και ευχαριστώ πολύ το συμβούλιο του ιδρύματος που επέλεξε να τιμήσει με αυτό τον τρόπο τους Λέσβιους πολίτες.
Έπειτα από σχετική ενημέρωση από εκπροσώπους του ιδρύματος, το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο. Θέλω να σημειώσω ότι το σύνολο του χρηματικού ποσού, που συνοδεύει την διάκριση αυτή ανήκει στους πολίτες της Λέσβου και θα διατεθεί γι’ αυτούς. Σε πρώτη φάση, θα καλυφθούν οι ζημιές που υπέστησαν από την πρόσφατη κακοκαιρία οι βάρκες με τις οποίες οι ψαράδες της Συκαμιάς, Κώστας Πιντέρης και Θανάσης Μαρμαρινός, έσωσαν εκατοντάδες ανθρώπους και παιδιά”.
Οι Έλληνες νησιώτες και συγκεκριμένα, οι κάτοικοι της Λέσβου βρίσκονταν μεταξύ των υποψηφιοτήτων και για το φετινό Νομπέλ Ειρήνης. Οι ειδήσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον περασμένο Οκτώβριο πλημμύρισαν από σχετικές αναφορές. Τίποτα το παρόμοιο δεν έγινε στην περίπτωση του “Βραβείου Ούλοφ Πάλμε” το οποίο οι περισσότεροι έμαθαν τώρα για πρώτη φορά.
Κι όμως, σε αντίθεση με το πολυ-προβεβλημένο Βραβείο Νομπέλ Ειρήνης, το οποίο έχουν λάβει κατά καιρούς άνθρωποι που ξεκίνησαν πολέμους ή ενεπλάκησαν πολύ ενεργά σε αυτούς (όπως οι Σιμόν Πέρες και Μπαράκ Ομπάμα) το βραβείο στο όνομα του δολοφονηθέντος Σουηδού πρωθυπουργού Ούλοφ Πάλμε σημαίνει πολλά περισσότερα από …δημόσιες σχέσεις.
Ο Ούλοφ Πάλμε ήταν ηγέτης του σοσιαλδημοκρατικού σουηδικού κόμματος και πρωθυπουργός της χώρας τις περιόδους 1969-76 και 1982 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 1986, όταν δολοφονήθηκε στη μέση ενός κεντρικού δρόμου της σουηδικής πρωτεύουσας από άγνωστο μέχρι σήμερα άνδρα. Οι θέσεις του κατά του απαρτχάιντ και κατά του πολέμου του Βιετνάμ, υπέρ της απελευθέρωσης της Παλαιστίνης και η πληθωρική του δημόσια παρουσία, έμειναν στην ιστορία όπως φυσικά και οι κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε και έγιναν παγκοσμίως γνωστές ως το “σουηδικό μοντέλο” κοινωνικού κράτους. Μια από τις φημισμένες του φράσεις ήταν: “Τα δικαιώματα που απορρέουν από τη δημοκρατία δεν αφορούν ένα ξεχωριστό κομμάτι της κοινωνίας. Είναι δικαιώματα όλων των ανθρώπων”.
Η απονομή του βραβείου θα γίνει στην παλιά Βουλή της Σουηδίας, στις 30 Ιανουαρίου 2017, ανήμερα των γενεθλίων του δολοφονημένου Σουηδού πρωθυπουργού, που φέτος αν ζούσε, θα έκλεινε τα 90 του χρόνια.
Στο στόχαστρο από την κυβέρνηση
Η διεθνής διάκριση ενός Δημάρχου για τη διαχείριση του προσφυγικού προβλήματος ήρθε ακριβώς τη στιγμή που η κυβέρνηση διά του αρμόδιου υπουργού της, επιχείρησε να επιρρίψει μέρος των ευθυνών για τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στους πρόχειρους προσφυγικούς καταυλισμούς στην αυτοδιοίκηση.
Είναι άκρως ειρωνικό και ενδεικτικό ταυτόχρονα ότι μία ημέρα πριν η σουηδική επιτροπή ανακοινώσει το βραβείο της, ο Γιάννης Μουζάλας από το βήμα της Βουλής κατηγόρησε ευθέως τους νησιώτες δημάρχους (κατά βάση της Χίου αλλά και της Λέσβου) ότι έχουν μερίδιο ευθύνης για το ανατριχιαστικό θέαμα των πρόχειρων καλοκαιρινών σκηνών που καλύφθηκαν από το χιόνι, έχοντας ως ενοίκους ακόμα και παιδιά, υπερήλικες και άτομα με αναπηρίες. Κατά τον υπουργό, η τοπική αυτοδιοίκηση έχει μέρος της ευθύνης για τα αντίσκηνα της ντροπής επειδή δεν συναίνεσε ασυζητητί στα κυβερνητικά σχέδια κατασκευής κλειστών κέντρων φιλοξενίας.
Απαντώντας στον υπουργό, η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας απάντησε ότι επιχειρεί να μετακυλήσει τις ευθύνες της και επισήμανε μεταξύ άλλων: “Τα Κυβερνητικά στελέχη είναι εκείνα που επέλεξαν να αγνοήσουν όλο αυτό το διάστημα τις απόψεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν στη διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος … Η Αυτοδιοίκηση Πρώτου Βαθμού έχει διαχειριστεί όλα αυτά τα χρόνια με σοβαρότητα και υπευθυνότητα το προσφυγικό … Μαζί με τους πολίτες των τοπικών μας κοινωνιών, αναδείξαμε το ανθρώπινο πρόσωπο της χώρας μας”.
Ένα γεγονός πλέον αδιαμφισβήτητο.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 14 Ιανουαρίου 2017]
