Το όνομα της 16χρονης Γκρέτα Τούνμπεργ είναι συνώνυμο με το παγκόσμιο κίνημα των σχολικών απεργιών, που ξεκίνησε πριν από έναν χρόνο κατά της κλιματικής αλλαγής. Η Γκρέτα πήρε την πρωτοβουλία μετά από μια συζήτηση που έκαναν στο σχολείο για την κλιματική αλλαγή. Είχε πει τότε χαρακτηριστικά:
«Κάποιοι αφήνουν τα πράγματα να περάσουν. Εγώ δεν μπορώ να το κάνω. Στο σχολείο μάς έδειξαν μια ταινία για τα πλαστικά στους ωκεανούς, τις πολικές αρκούδες που λιμοκτονούσαν κ.λπ. Από τότε οι εικόνες αυτές δεν έφευγαν από το μυαλό μου και αποφάσισα να αναλάβω δράση». Η ευκαιρία που ζητούσε η Γκρέτα δόθηκε μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές πέρυσι το καλοκαίρι στη Σουηδία, που κατέστρεψαν τεράστιες εκτάσεις ως την Αρκτική. Στις 20 Αυγούστου στάθηκε μόνη της μπροστά στο κοινοβούλιο και διαμαρτυρήθηκε για την κλιματική αλλαγή. Η απεργία της συνεχίστηκε κάθε Παρασκευή πρωί και το παράδειγμά της έφτασε σε κάθε γωνιά της Γης μέσα από το κίνημα «Fridays for Future» (Παρασκευές για το μέλλον). Στις 15 Μαρτίου εκατομμύρια μαθητές σε ολόκληρο τον κόσμο απήργησαν για να απαιτήσουν αποτελεσματικές δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής.
Το παράδειγμα της Γκρέτα μας συγκλονίζει όλους για την αποφασιστικότητα, τη μαχητικότητα αλλά και για το ότι με τις πράξεις της ενέπνευσε εκατομμύρια μαθητές να κινητοποιηθούν σε όλο τον κόσμο.
Αν προχωρήσουμε όμως τη σκέψη μας και εμβαθύνουμε περισσότερο στα πράγματα θα δούμε την τεράστια σημασία της εκπαίδευσης, και συγκεκριμένα της εκπαίδευσης για την αειφορία. Το σχολείο μπορεί να αφυπνίσει και να εμπνεύσει τους μαθητές. Η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) μέσα από τα πέντε προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης περνάει τα μηνύματα αυτά στην κατεύθυνση της εκπαίδευσης για την αειφορία. Πιο συγκεκριμένα:
Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2017-2018 πραγματοποιήθηκε η πιλοτική δράση «Forest Αction for Climate Change Μitigation (FACCM)». Η δράση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Διεθνούς Προγράμματος «Μαθαίνω για τα Δάση» (Learning about Forests, LEAF), διεθνής συντονιστής του οποίου είναι το Foundation for Environmental Education (FEE). Στη δράση που πραγματοποιήθηκε με τη μορφή εκπαιδευτικού πιλοτικού προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και εκπαίδευσης για την αειφορία συμμετείχαν: συνεργαζόμενα σχολεία, μαθητές, εκπαιδευτικοί, γονείς, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και περιβαλλοντικές ΜΚΟ από τέσσερις χώρες: Βουλγαρία, Ελλάδα, Κύπρο και Ρουμανία, ενώ τον συντονισμό των δράσεων ανέλαβε η ΕΕΠΦ.
Το FACCM ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2017 με συμμετοχή 24 εκπαιδευτικών και των μαθητών τους από τις τέσσερις χώρες, ενώ μέσα από τις δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης κατόρθωσε, στην ολοκλήρωσή του, την εμπλοκή 198 εκπαιδευτικών και 4.473 μαθητών από τις ίδιες χώρες. Για τη διάχυση των αποτελεσμάτων του διαδόθηκαν δελτία Τύπου και ενημερωτικές αναρτήσεις στο διαδίκτυο από τους συμμετέχοντες.
Σκοπός της δράσης ήταν η περιφερειακή συνεργασία μεταξύ χωρών για τη δημιουργία ενός προγράμματος εστιασμένου στη θεματική «Δάσος και Κλιματική αλλαγή», εναρμονισμένου με τους 17 Στόχους του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και εμποτισμένο με σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις, το οποίο, επίσης, θα στοχεύει στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και προτροπή σε περιβαλλοντικά υπεύθυνη δράση. Στο πλαίσιο της δράσης δημιουργήθηκε εκπαιδευτικό υλικό για τα δάση και την κλιματική αλλαγή, οργανώθηκε τριήμερη διεθνής συνάντηση εργασίας, σχολικός διαγωνισμός μακέτας, κατασκευή ειδικά εξοπλισμένου σακιδίου με υλικά για δραστηριότητες στο πεδίο, ενημερωτικό βίντεο, καθώς και κοινή ημέρα δράσεων στα σχολεία των τεσσάρων χωρών, μεταξύ άλλων.
Εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές και εκπαιδευτικοί σε όλο τον κόσμο δουλεύουν αθόρυβα αλλά ουσιαστικά για να αλλάξει το κλίμα κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά, γιατί «Σκεφτόμαστε παγκόσμια και δρούμε τοπικά». Η Γκρέτα, μιλώντας στην τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, απευθυνόμενη στους ευρωβουλευτές και τους ηγέτες του κόσμου είπε: «Θέλω να δράσετε όπως θα δρούσατε αν είχε πάρει φωτιά το σπίτι σας. Αν είχαμε καταλάβει ότι το σπίτι μας καίγεται, ότι σε λίγο δεν θα έχουμε σπίτι, δεν θα κάναμε τρεις έκτακτες συνόδους για το Brexit και καμία για την καταστροφή του πλανήτη, δεν θα συνεχίζαμε να κάνουμε ταξίδια με υπερηχητικά αεροσκάφη και δεν θα συζητούσαμε για το πώς οι μεγάλοι όμιλοι θα αυξήσουν τα κέρδη τους…». Ενώνουμε κι εμείς τη φωνή μας με τη φωνή της Γκρέτα και συνυπογράφουμε το υστερόγραφό της. «Το μέλλον είναι πλέον στα χέρια σας. Χρειάζεται θάρρος, χρειάζεται αποφασιστικότητα για να κάνουμε αυτό που πρέπει. Κάντε το. Σας ικετεύω, μην απογοητεύσετε εμένα και τους συμμαθητές μου, που βγαίνουμε στον δρόμο ζητώντας να μας ακούσετε».
° Γράφει ο Σταμάτης Σκαμπαρδώνης – Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 8 Ιουνίου 2019]
