Οι συμπαραστάτες του Δημότη και της Επιχείρησης σε επίπεδο δήμων και περιφερειών αποτελούν ένα διαμεσολαβητικό θεσμό μεταξύ των πολιτών, των επιχειρήσεων και του Δήμου ή της Περιφέρειας. Ο θεσμός εισήχθη με τον Ν. 3852/2010 (Άρθρα 77 και 179) και επανήλθε εκ νέου σε ισχύ με το άρθρο 7 του Ν. 4623/2019. Αποσκοπεί στον έγκαιρο εντοπισμό και την αποτελεσματική αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιοίκησης, διαφθοράς ή κατάχρησης εξουσίας, στη διασφάλιση της αμεροληψίας των δημοτικών ή των περιφερειακών αρχών και στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών των Δήμων και των Περιφερειών.
Ο θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης είναι κρίσιμος για την προαγωγή των αρχών της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της χρηστής διοίκησης και εξ’ αυτού του λόγου η προθεσμία έκδοσης προκήρυξης πλήρωσης της θέσης είναι ενδεικτική.
Ο Συμπαραστάτης σε Δήμους και Περιφέρειες Σήμερα
212 Δήμοι υπόχρεοι επιλογής Συμπαραστάτη
42 Δήμοι έχουν επιλέξει Συμπαραστάτη (Οι Δήμοι Αγίου Δημητρίου, Γλυφάδας, Ηλιούπολης, Μοσχάτου – Ταύρου δεν έχουν εκλέξει μέχρι σήμερα Συμπαραστάτη)
13 Περιφέρειες υπόχρεες επιλογής Συμπαραστάτη
5 Περιφέρειες έχουν επιλέξει Συμπαραστάτη (Εκτός από την Περιφέρεια Αττικής)
Αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη Δημοτική Περίοδο
Σύμφωνα με τις πληθυσμιακές μεταβολές που κατέγραψε η Γενική Απογραφή Πληθυσμού του 2021, οι Δήμοι κάτω των 20.000 κατοίκων ανέρχονται πλέον σε 178. Συγκεκριμένα, υπήρξαν 10 Δήμοι που έπεσαν κάτω από το όριο των 20.000 κατοίκων και 2 Δήμοι που το ξεπέρασαν. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι ο ένας εκ των δύο Δήμων που το ξεπέρασαν είναι νησιωτικός (Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων) και ήταν ήδη υπόχρεος επιλογής Συμπαραστάτη, ο αριθμός των Δήμων που δεν είναι πλέον υποχρεωμένοι να επιλέξουν Συμπαραστάτη βάσει της τελευταίας Απογραφής Πληθυσμού ανέρχονται σε 9. Έτσι, οι Δήμοι που είναι υπόχρεοι επιλογής Συμπαραστάτη διαμορφώνονται πλέον στους 212.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ν. 4873/2021 Άρθρο 51, παρ.3 διευκρινίζεται ότι η πλειοψηφία των τριών πέμπτων (3/5) αφορούσε τη δημοτική περίοδο 2019-2023, με την παρ.1 του ίδιου Άρθρου να επαναφέρει την πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) του συνόλου των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου.
Τι είναι το symparastatis.gr;
Η υλοποίηση του symparastatis.gr έγινε από τον Ιωάννη Φύτρο στο πλαίσιο συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία του έργου WeOpenGov: Δίκτυο Κοινωνίας Πολιτών – Δημόσιων Φορέων για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάς και εταίρους το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας – ΕΔΥΤΕ Α.Ε. (GRNET) και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών / Ερευνητική ομάδα Ψηφιακά Μέσα για Συμμετοχή (ΕΚΠΑ dmPart).
Το Παρατηρητήριο παρουσιάστηκε στο 2ο φόρουμ του WeOpenGov: “Προτάσεις για την Ανοικτή Διακυβέρνηση στην Ελλάδα” την Τρίτη 5 Μαρτίου 2024, στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών.
Γιατί χρειάζεται παρατηρητήριο;
Γιατί η εφαρμογή του θεσμού του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης ομολογουμένως δεν έχει υιοθετηθεί στον αναμενόμενο βαθμό κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων αυτοδιοικητικών περιόδων από τη θεσμοθέτησή του με τον Ν.3852/2010. Την τελευταία αυτοδιοικητική περίοδο 2019-2023, μόλις 19% των Δήμων που όφειλαν να επιλέξουν Συμπαραστάτη του Δημότη πράγματι επέλεξαν (δηλαδή 42/221 Δήμους). Τις δύο προηγούμενες περιόδους το ποσοστό διαμορφώθηκε σε 15,5% και 20,4% αντίστοιχα.
Γιατί από το 2011 μέχρι σήμερα δεν υπήρχε κάποιος φορέας ή κάποιο ηλεκτρονικό αποθετήριο που να συγκεντρώνει όλες τις σχετικές πληροφορίες για την εφαρμογή του θεσμού του Συμπαραστάτη στην Ελλάδα, ή έστω να τηρεί αρχείο για το ποιοί Δήμοι επέλεξαν Συμπαραστάτη, πόσοι Δήμοι μπήκαν στη διαδικασία να επιλέξουν αλλά απέτυχαν, τις αιτίες που απέτυχαν κ.λπ.. Η ύπαρξη ενός παρατηρητηρίου φέρνει στο προσκήνιο αυτές τις πληροφορίες και διευκολύνει σημαντικά την ενημέρωση και την έρευνα σ’ αυτό το πεδίο.
Γιατί η ύπαρξη ενός παρατηρητηρίου για την εφαρμογή του θεσμού του Συμπαραστάτη ενισχύει τις ίδιες αρχές που προάγει και ο ίδιος ο θεσμός, δηλαδή της νομιμότητας, της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της αποτελεσματικότητας, της αμεροληψίας και της χρηστής διοίκησης, αφενός ενισχύοντας το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση, αφετέρου καλλιεργώντας την ευαισθητοποίηση πολιτών και τοπικής αυτοδιοίκησης τόσο απέναντι στο θεσμό όσο και στις αρχές που καλείται να προασπίσει.
Σύμφωνα με τον Ιωάννη Φύτρο, η ύπαρξη Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης στο Δήμο σας, δύναται να έχει πολλαπλά οφέλη:
Για τον δημότη – πολίτη, καθώς θα μπορεί να απευθυνθεί σε αυτό το θεσμό για ζητήματα κακοδιοίκησης που τυχόν ανακύψουν, έχοντας μια επιπλέον δυνατότητα εξεύρεσης λύσης στα προβλήματα που τον αφορούν στο πλαίσιο της διάδρασής του με τον Δήμο.
Για τις υπηρεσίες του Δήμου, οι οποίες δύνανται να ωφεληθούν από τη λειτουργία του θεσμού, ο οποίος με την κατάλληλη επικοινωνία και συνεργασία με τις υπηρεσίες αλλά και με τη δημοτική αρχή μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών του Δήμου.
Για την ίδια τη δημοτική αρχή, η οποία πέρα από το ότι θα έδειχνε έμπρακτα την προσήλωση στην εξυπηρέτηση των δημοτών της και την ευημερία του Δήμου εν γένει, θα μπορούσε να αποσυμφορηθεί και η λειτουργία της που συχνά υπερφορτώνεται από αιτήματα πολιτών που δεν μπορούν να βρουν λύση σε κάποια υπηρεσία του Δήμου.