Του Γιώργου Λαουτάρη
Μια μεγάλη σύγκρουση με παιδαγωγικό περιεχόμενο αλλά και …δημοτικό ενδιαφέρον βρίσκεται σε εξέλιξη αυτές τις ημέρες. Η εξαγγελία του υπουργού Παιδείας, Κώστα Γαβρόγλου, να επεκταθεί η υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση στα παιδιά 4 χρόνων, με άλλα λόγια η θέση να γίνει το Νηπιαγωγείο δίχρονο, βρήκε ένθερμους οπαδούς τους εκπαιδευτικούς και σφοδρούς πολέμιους τους δημοτικούς υπαλλήλους και τους δημάρχους.
Την ίδια στιγμή που η επέκταση του Νηπιαγωγείου αποτελεί ένα πάγιο αίτημα της εκπαιδευτικής κοινότητας (ΔΟΕ), οι υπάλληλοι των Δήμων (ΠΟΕ-ΟΤΑ και Σύλλογος Βρεφονηπιακόμων Ελλάδος) και οι δήμαρχοι (ΚΕΔΕ) βλέπουν σε αυτήν συρρίκνωση των βρεφονηπιακών σταθμών. Στην επιχειρηματολογία που αναπτύσσεται, τα παιδαγωγικά επιχειρήματα διαπλέκονται με τα συνδικαλιστικά, με αποτέλεσμα μια επιστημονική κατά βάση συζήτηση για το καλό των παιδιών να περιπλέκεται σε ένα ακανθώδες ζήτημα πολιτικής.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Κώστας Γαβρόγλου τόνισε: “Όλοι οι παιδαγωγοί μας λένε, όλη η βιβλιογραφία, ότι το παιδί που είναι 4 ετών πρέπει να είναι με μεγαλύτερα παιδιά του, όχι με μικρότερα παιδιά, για την προσωπικότητά του”. Και πρόσθεσε: “Η ένταξη του συνόλου των νηπίων 4-6 ετών στη δομή της υποχρεωτικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελεί σημαντικό στοιχείο του συνολικού μεταρρυθμιστικού σχεδίου που θα παρουσιάσουμε στα τέλη Ιουνίου”. Μάλιστα, ο υπουργός Παιδείας συνέδεσε την αλλαγή αυτή με την “ανάσα” που θα πάρουν οι δημοτικοί βρεφονηπιακοί σταθμοί: Κι αυτό διότι έτσι θα μπορέσουν οι γονείς “να στέλνουν και μικρότερα παιδιά στους παιδικούς σταθμούς, οι οποίοι λόγω των τετράχρονων πολλές φορές δεν είναι σε θέση να δεχτούν τα μικρότερα παιδιά”. Ο υπουργός όμως έκανε και αντίθετου περιεχομένου δηλώσεις, αφήνοντας να διαφανεί ότι το ζήτημα είναι ακόμη ανοιχτό. Σύμφωνα με την τελευταία ανακοίνωση του υπουργείου, στον προγραμματισμό του υπάρχει η “εκτίμηση της ενδεχόμενης ανάγκης επέκτασης της προσχολικής αγωγής με την προσθήκη ενός ακόμη έτους φοίτησης”.
Αν τελικά η πρόταση αυτή υιοθετηθεί, τότε θα έρθει να ικανοποιήσει ένα παλιό αίτημα της εκπαιδευτικής κοινότητας. Στην τελευταία Γενική Συνέλευση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος για την Προσχολική Αγωγή και Εκπαίδευση, τον Αύγουστο του 2016, εκδόθηκε απόφαση που έχει ως πρώτο της σημείο το εξής: “Ενιαία δημόσια δωρεάν δεκατετράχρονη εκπαίδευση (ενιαίο δωδεκάχρονο δημόσιο δωρεάν υποχρεωτικό σχολείο και δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή και εκπαίδευση για όλα τα παιδιά 4 έως 6 στο δημόσιο Νηπιαγωγείο)”.
Σε πρόσφατο έγγραφο του ΔΣ του Συλλόγου Αναπληρωτών Νηπιαγωγών προς την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας αναπτύσσονται μια σειρά από επιστημονικά επιχειρήματα υπέρ της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης. Από το εκτενές κείμενο ξεχωρίζει η αναφορά στη θεωρία του παιδαγωγού Πιαζέ, κατά την οποία “τα προνήπια εγκαταλείπουν σταδιακά το εγωκεντρικό παιχνίδι και προσπαθούν να ενταχθούν στις ομάδες των μεγαλύτερων παιδιών και να ακολουθήσουν συγκεκριμένους κανόνες. Μέσα από αυτή τη διαδικασία τα προνήπια ωριμάζουν κοινωνικά, ενώ παράλληλα αναβαθμίζεται ποιοτικά ο τρόπος σκέψης τους”.
Ριζική αντίθεση φαίνεται να έχουν οι υπάλληλοι των Δήμων. Η ΠΟΕ-ΟΤΑ συνέταξε στις 19 Μαΐου μια “ανοιχτή επιστολή προς γονείς”, στην οποία υποστηρίζει τα …αντίθετα. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι “επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι όταν τα παιδιά από τεσσάρων έως έξι ετών βομβαρδίζονται με γνώσεις που δεν έχουν την ωριμότητα να δεχθούν και να επεξεργαστούν, παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα σχολικής προσαρμογής, παρουσιάζουν φαινόμενα σχολικής αποτυχίας, δυσλεξίας και δυσαριθμησίας”. Αναφέρει επίσης ότι “η υποχρεωτική προσχολική αγωγή για παιδιά τεσσάρων ετών δεν υφίσταται σε κανένα απολύτως εκπαιδευτικό σύστημα του κόσμου” και επίσης ότι “σε όλες τις χώρες, οι γονείς έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν τη δομή που επιθυμούν να εγγράψουν το παιδί τους (παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο)”.
Ο …παιδαγωγικός ρόλος της ΚΕΔΕ
Στη συζήτηση περί υποχρεωτικής ή όχι δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης παρενέβη και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, διά του Προέδρου της, Γιώργου Πατούλη. Επρόκειτο για άλλη μία άστοχη παρέμβαση, συνδικαλιστικού τύπου, που περισσότερο αποπροσανατολίζει τη συζήτηση, παρά βοηθά στην αναζήτηση της αλήθειας.
Το πώς βλέπει η ΚΕΔΕ το ζήτημα φαίνεται από την εξής τοποθέτηση του προέδρου της: “Επιθυμεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών τη συρρίκνωση των δημοτικών παιδικών σταθμών; Η δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή απαιτεί και υποδομές και προσωπικό για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες των ελληνικών οικογενειών. Πρόκειται για μία εξαγγελία που δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Ας πάψει επιτέλους η κυβέρνηση να πετάει πυροτεχνήματα στον αέρα. Οι καιροί απαιτούν σοβαρότητα. ΟΤΑ, εργαζόμενοι και πολίτες θα αντισταθούμε”.
Έτσι, ατεκμηρίωτα. Όπως άλλωστε είχε πράξει και προ μηνών, όταν η ΚΕΔΕ πρότεινε με κάθε επισημότητα να μεταφερθεί στην αρμοδιότητα των Δήμων η λειτουργία των Νηπιαγωγείων της χώρας. Αν φυσικά το αίτημα εκείνο είχε υλοποιηθεί, υποθέτουμε ότι ο δίχρονος υποχρεωτικός χαρακτήρας του Νηπιαγωγείου θα έβρισκε σύμφωνο τον Γιώργο Πατούλη, που μόνο κριτήριό του για το σωστό ή το λάθος είναι το αν προσθέτει κάτι αρμοδιότητες και πόρους στους ΟΤΑ…
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 27 Μαΐου 2017]
