Γράφει η Ίνα Μπίλα- Ψυχολογος MSc-Ψυχοθεραπεύτρια CBT-Επαγγελματική συμβουλευτική
Η κατάθλιψη είναι διαταραχή της ψυχικής υγείας και απειλεί ολοένα και περισσότερους ανθρώπους παγκοσμίως. Η αυξανόμενη πορεία της οφείλεται κυρίως στις υποχρεώσεις και ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας, στα αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα, σε κοινωνικά ζητήματα, σε δυσχέρειες στον επαγγελματικό τομέα και σε προβλήματα στις σχέσεις.
Η κατάθλιψη επιδρά αρνητικά αφενός στο ίδιο το άτομο και αφετέρου στην οικογένειά του αλλά και τον κοινωνικό του περίγυρο. Σοβαρές επιπτώσεις από την κατάθλιψη σημειώνονται και στην κοινωνία.Τα κυριότερα συμπτώματα της κατάθλιψης εμπεριέχουν μειωμένη διάθεση και απουσία ενδιαφέροντος τόσο για τις αγαπημένες ασχολίες του ατόμου όσο και για τις απλές καθημερινές του δραστηριότητες. Ενδέχεται να προσβάλει κάθε ηλικιακή κατηγορία, από παιδιά μέχρι και ηλικιωμένους. Οι μορφές της κατάθλιψης είναι πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους τόσο στη συμπτωματολογία όσο και στα αίτια πρόκλησης αυτών.
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης
Το άτομο που πάσχει από κατάθλιψη εμφανίζει συνήθως έντονη ή μακροχρόνια θλίψη, έλλειψη ενδιαφέροντος για διάφορες καθημερινές ενασχολήσεις, διαταραχές στον ύπνο και απουσία συγκέντρωσης. Μερικά από τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι τα εξής: μείωση της διάθεσης, πτώση της ενέργειας, ελάττωση της δραστηριότητας, αδυναμία απόλαυσης και ικανοποίησης, έλλειψη ενδιαφέροντος, αδυναμία λήψης αποφάσεων και η έντονη σωματική ή και ψυχική κόπωση.
Η κατάθλιψη εμφανίζει και αρκετά σωματικά συμπτώματα, διαφορετικά συνήθως στο κάθε άτομο, για παράδειγμα πόνος στην κοιλιά, πονοκέφαλος, προβλήματα στο πεπτικό σύστημα, μείωση σεξουαλικής επιθυμίας και δυσκοιλιότητα.
Η σημασία της σωστής διάγνωσης
Η διάγνωση της διαταραχής πραγματοποιείται με επιτυχία μόνο όταν τα συμπτώματα βρίσκονται σε έξαρση ή όταν επιμένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Χρειάζεται άμεση και ακριβή διάγνωση, καθώς και έγκαιρη θεραπευτική προσέγγιση, ώστε το άτομο να σημειώσει καλύτερη πρόγνωση για την αντιμετώπιση της πάθησης.
Η κατάθλιψη οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα αν ένα συγγενικό πρόσωπο πάσχει από κατάθλιψη, σε ψυχοκοινωνικά αίτια, όπως η οικονομική κατάσταση του ατόμου, οι συνθήκες και ο τόπος διαμονής, συμβάντα που στιγματίζουν την παιδική ηλικία και η ανεργία.
Πώς αντιμετωπίζεται η κατάθλιψη
Η κατάθλιψη είναι μια θεραπεύσιμη πάθηση αλλά συχνά τα πάσχοντα άτομα δεν πηγαίνουν για θεραπεία. Σε αυτό συμβάλλουν λανθασμένες αντιλήψεις για τα φάρμακα και η αντίληψη ότι προκαλούν εξάρτηση. Σε κάποιες περιπτώσεις η φαρμακοθεραπεία μπορεί να είναι χρήσιμη για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, ενώ ο συνδυασμός φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας έχει αποδειχτεί πολύ αποτελεσματικός. Η ψυχοθεραπεία συμβάλλει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, την αναγνώριση των παραγόντων που οδήγησαν στην κατάθλιψη, την αποκατάσταση της αίσθησης προσωπικού ελέγχου ενώ παράλληλα λειτουργεί προληπτικά στην εμφάνιση επόμενων καταθλιπτικών επεισοδίων. Συχνά οι άνθρωποι ανησυχούν πως η επίσκεψη σε έναν ψυχολόγο είναι δείγμα αδυναμίας. Όμως αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, καθώς η αναγνώριση του προβλήματος και η αναζήτηση βοήθειας είναι δείγμα ανθεκτικότητας. Ο ψυχολόγος θα βοηθήσει στην επεξεργασία των δυσκολιών του ατόμου και στην ενίσχυση των προσωπικών του δυνάμεων.
Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία θεωρείται θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Οι γνωσιακές-συμπεριφορικές μέθοδοι στοχεύουν στην τροποποίηση των σκέψεων και χρησιμοποιούν τεχνικές που έχουν ως στόχο την αύξηση των δραστηριοτήτων, βοηθούν το άτομο να αναπτύξει δεξιότητες για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση δύσκολων γεγονότων ζωής και να ανακτήσει τις κοινωνικές του ικανότητες.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 2 Σεπτεμβρίου 2023]
