• Πως τα αποτελέσματα του 2014 θα διαμόρφωναν την κατανομή εδρών σε Δήμους και Περιφέρεια
Η εφαρμογή του «Κλεισθένη» είναι προ των πυλών. Η απλή αναλογική χτυπά τον Μάιο του 2019 τις πόρτες των Δήμων και της Περιφέρειας και διαμορφώνει ένα νέο πολιτικό τοπίο εφαρμόζοντας το νέο εκλογικό σύστημα. Για τον Κλεισθένη και τις αλλαγές που φέρνει έχουμε γράψει ουκ ολίγες φορές, από τα πρώτα στάδια της συζήτησης, διαβούλευσής του μέχρι και την ψήφισή του από την Βουλή.
Σήμερα επιχειρούμε να αναλύσουμε τα αποτελέσματα των Περιφερειακών και Δημοτικών εκλογών του 2014 μετατρέποντάς τα σε.. απλή αναλογική. Παρουσιάζουμε τις έδρες που θα καταλάμβαναν οι παρατάξεις στα δημοτικά συμβούλια των Δήμων και της Περιφέρειας αν ίσχυε και το 2014 ο τρόπος εκλογής που προβλέπει ο νέος νόμος με την απλή αναλογική. Γίνεται έτσι αριθμητικά πιο κατανοητό, τι επιφυλάσσει το νέο εκλογικό σύστημα για τους υποψήφιους συνδυασμούς και τις νυν διοικήσεις που θα ζητήσουν την ανανέωση της εμπιστοσύνης από τους δημότες. Σημαντικός παράγοντας βέβαια είναι το εκλογικό μέτρο, το οποίο διαμορφώνουν οι πολίτες που ψηφίζουν και που συμπληρώνουν έγκυρα ψηφοδέλτια. Η αποχή δεν ευνοεί όπως δείχνουν και οι αριθμοί.
Τι σημαίνει η απλή αναλογική;
Σημαία του «Κλεισθένη» είναι η εφαρμογή της απλής αναλογικής. Η πρόβλεψη δηλαδή τα μέλη των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων να εκλέγονται από τον α’ γύρο, αναλογικά με τη δύναμη του κάθε συνδυασμού, που καταργεί την πρόβλεψη του “Καλλικράτη” ο πρώτος συνδυασμός του β’ γύρου να εξασφαλίζει ως μπόνους τα 3/5 των εδρών. Ο β’ γύρος στις εκλογές, μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών αν κανείς δεν συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία των εγκύρων ψηφοδελτίων, συνεχίζει να υφίσταται, θα αφορά όμως μόνο το πρόσωπο του Δημάρχου.
Ο “Κλεισθένης Ι” επίσης επανέφερε τη θητεία των αυτοδιοικητικών αρχών στα 4 έτη. Στην πραγματικότητα, η τρέχουσα θητεία είναι και η μοναδική κατά την οποία ίσχυσε η πρόβλεψη του “Καλλικράτη Ι” για 5ετείς δημοτικές και περιφερειακές περιόδους, καθώς η πρώτη περίοδος της μεταρρύθμισης του 2010 (τα έτη 2011-2014) ήταν για λόγους προσαρμογής μειωμένη στα 3,5 έτη.
Σημείο που λίγο έχει αναδειχθεί κατά τη διαβούλευση του νομοσχεδίου και την παρουσίαση πλέον του νόμου, είναι η σημαντική αναβάθμιση του θεσμού των Δημοτικών Κοινοτήτων. Στην εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου 2019 θα στηθούν στην πραγματικότητα τέσσερις κάλπες (στους Δήμους που προήλθαν από συνενώσεις παλιότερων Δήμων): Ευρωπαϊκές, δημοτικές, περιφερειακές και κοινοτικές εκλογές. Στην κάλπη των εκλογών για τις Δημοτικές Κοινότητες θα συμμετέχουν αυτόνομοι συνδυασμοί, χωρίς επικεφαλής, που με απλή αναλογική θα συγκροτούν συμβούλια με αυξημένες πλέον αρμοδιότητες.
Μια θεσμική αλλαγή με ιδιαίτερο βάρος για τους δήμους της Περιφέρειας είναι η κατηγοριοποίηση των ΟΤΑ ανάλογα με τον πληθυσμό τους, τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά τους, τα βασικά χαρακτηριστικά της οικονομικής δραστηριότητας εντός των ορίων τους και άλλα σχετικά κριτήρια. Διακρίνονται έξι σχετικές κατηγορίες Δήμων, ενώ ορίζεται ότι η ένταξη στην κατηγορία αυτή θα αποτελεί πλέον κριτήριο για τη διαδικασία κατανομής των κρατικών επιχορηγήσεων προς τους ΟΤΑ.
Τέλος, μια αλλαγή που αφορά αποκλειστικά τις περιφερειακές εκλογές είναι η πρόβλεψη του “Κλεισθένη Ι” οι τοπικοί αντιπεριφερειάρχες να προέρχονται στο εξής από τους εκλεγμένους περιφερειακούς συμβούλους, με απόφαση του νέου Περιφερειάρχη (ό,τι ισχύει δηλαδή και με τους αντιδημάρχους).
Η απλή αναλογική ανά Δήμο
° Γλυφάδα
Στο Δήμο Γλυφάδας το 2014 ο συνδυασμός του νυν Δημάρχου συγκέντρωσε ποσοστό 62,93% στο Β’ γύρο με αποτέλεσμα να καταφέρει να πάρει και τις 25 έδρες από τις συνολικά 41 του Δημοτικού Συμβουλίου. Είχε την πλειοψηφία. Ο δεύτερος συνδυασμός «Δυνατή Γλυφάδα» στο Β’ γύρο κατάφερε να προσθέσει μόλις 3 έδρες με αποτέλεσμα να έχει 8 έδρες από τις 41 και οι υπόλοιπες παρατάξεις αντίστοιχα έλαβαν τις έδρες που τους αναλογούσαν.
Να σημειωθεί ότι στο Δήμο Γλυφάδας οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 60.375 και από αυτούς ψήφισε μόλις το 64,82% την 1η Κυριακή και το 66,79% την 2η.
Με την εφαρμογή της απλής αναλογικής υπολογίζονται οι ψήφοι του Α’ Γύρου με αποτέλεσμα η νυν Δημοτική αρχή να καταλαμβάνει μόλις 15 έδρες (35,46%) από τις 41. Θα χάσει δηλαδή 10 έδρες.
Αντίθετα η μειοψηφία φαίνεται ευνοημένη αφού η μείζονα αντιπολίτευση θα ανέβει στις 11 έδρες κερδίζοντας έτσι 3 επιπλέον. Η παράταξη του Τάσου Ταστάνη θα κερδίσει 2 έδρες και από 3 δημοτικούς συμβούλους θα μπορούσε να εκλέξει 5, ομοίως και η Αθηνά Λυγνού που από τις 2 έδρες θα καταλάμβανε επίσης 5.
Η Ελληνική Αυγή και η Λαϊκή Συσπείρωση αντί της 1 έδρας θα είχαν εκλέξει από 2 δημοτικούς συμβούλους για να εκπροσωπηθούν στο δημοτικό συμβούλιο ενώ η παράταξη του Στέλιου Δίβαρη θα παρέμενε στα ίδια επίπεδα με 1 έδρα.
° Ελληνικό Αργυρούπολη
Στο Δήμο Ελληνικού Αργυρούπολης το 2014 ο συνδυασμός του νυν Δημάρχου συγκέντρωσε ποσοστό 53,50% στο Β’ γύρο με αποτέλεσμα να καταφέρει να πάρει και τις 20 έδρες από τις συνολικά 33 του Δημοτικού Συμβουλίου. Είχε την πλειοψηφία. Ο δεύτερος συνδυασμός «Δημοτική Συνεργασία» στο Β’ γύρο κατάφερε να προσθέσει 3 έδρες με αποτέλεσμα να έχει 9 έδρες από τις 33 και οι υπόλοιπες παρατάξεις αντίστοιχα έλαβαν τις έδρες που τους αναλογούσαν. Να σημειωθεί ότι στο Δήμο Ελληνικού Αργυρούπολης οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 35.838 και από αυτούς ψήφισε μόλις το 67,27% την 1η Κυριακή και το 69,90% την 2η. Με την εφαρμογή της απλής αναλογικής υπολογίζονται οι ψήφοι του Α’ Γύρου με αποτέλεσμα η νυν Δημοτική αρχή να καταλαμβάνει μόλις 14 έδρες (43,71%) από τις 33. Θα χάσει δηλαδή 6 έδρες. Αντίθετα η μειοψηφία φαίνεται ευνοημένη αφού η μείζονα αντιπολίτευση θα ανέβει στις 11 έδρες κερδίζοντας έτσι 2 επιπλέον. Η παράταξη του Ευάγγελου Βαζαίου θα κερδίσει 2 έδρες και από 2 δημοτικούς συμβούλους θα μπορούσε να εκλέξει 4, ομοίως και ο Θόδωρος Λιάπης που από τη 1 έδρα θα καταλάμβανε 3. Η παράταξη του Νάσου Σπυρόπουλου θα παρέμενε με 1 έδρα.
° Βάρη Βούλα Βουλιαγμένη
Στο Δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης το 2014 ο συνδυασμός του νυν Δημάρχου συγκέντρωσε ποσοστό 50,03% στο Β’ γύρο με αποτέλεσμα να καταφέρει να πάρει και τις 20 έδρες από τις συνολικά 33 του Δημοτικού Συμβουλίου. Αν και οριακά – διότι όλοι θυμούνται το θρίλερ της καταμέτρησης των ψήφων – είχε την πλειοψηφία. Ο δεύτερος συνδυασμός «Ανεξάρτητη Κίνηση» στο Β’ γύρο κατάφερε να προσθέσει μόλις 2 έδρες με αποτέλεσμα να έχει 8 έδρες από τις 33 και οι υπόλοιπες παρατάξεις αντίστοιχα έλαβαν τις έδρες που τους αναλογούσαν.
Να σημειωθεί ότι στο Δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 37,452 και από αυτούς ψήφισε μόλις το 65,37% την 1η Κυριακή και το 68,67% την 2η.
Με την εφαρμογή της απλής αναλογικής υπολογίζονται οι ψήφοι του Α’ Γύρου με αποτέλεσμα η νυν Δημοτική αρχή να καταλαμβάνει μόλις 11 έδρες (34,72%) από τις 33. Θα χάσει δηλαδή 9 έδρες. Αντίθετα η μειοψηφία φαίνεται ευνοημένη αφού η μείζονα αντιπολίτευση θα ανέβει στις 12 έδρες κερδίζοντας έτσι 5 επιπλέον. Η παράταξη του Δημήτρη Δαβάκη θα κερδίσει 1 έδρα και από 2 δημοτικούς συμβούλους θα μπορούσε να εκλέξει 3, ομοίως και ο Θάνος Ματόπουλος που από την 1 έδρα θα καταλάμβανε 3. Η παράταξη του Δημοσθένη Δόγκα από 1 έδρα θα είχε 2 και η Λαϊκή Συσπείρωση θα παρέμενε με την ίδια, μια έδρα. Από την κατανομή αυτή έμενε μια έδρα αδιάθετη.
° Άλιμος
Στο Δήμο Αλίμου το 2014 ο συνδυασμός του νυν Δημάρχου συγκέντρωσε ποσοστό 57,78% στο Β’ γύρο με αποτέλεσμα να καταφέρει να πάρει και τις 20 έδρες από τις συνολικά 33 του Δημοτικού Συμβουλίου. Είχε την πλειοψηφία. Ο δεύτερος συνδυασμός «Άλιμος Εδώ Ζούμε» στο Β’ γύρο κατάφερε να προσθέσει μόλις 1 έδρα με αποτέλεσμα να έχει 5 έδρες από τις 33 και οι υπόλοιπες παρατάξεις αντίστοιχα έλαβαν τις έδρες που τους αναλογούσαν. Να σημειωθεί ότι στο Δήμο Αλίμου οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 30.727 και από αυτούς ψήφισε μόλις το 66,15% την 1η Κυριακή και το 68,31% την 2η. Με την εφαρμογή της απλής αναλογικής υπολογίζονται οι ψήφοι του Α’ Γύρου με αποτέλεσμα η νυν Δημοτική αρχή να καταλαμβάνει μόλις 9 έδρες (26,92%) από τις 33. Θα χάσει δηλαδή 11 έδρες. Αντίθετα η μειοψηφία φαίνεται ευνοημένη αφού η μείζονα αντιπολίτευση θα ανέβει στις 8 έδρες κερδίζοντας έτσι 3 επιπλέον. Η παράταξη του Νίκου Τσαμπαρλή θα κερδίσει 4 έδρες και από 3 δημοτικούς συμβούλους θα μπορούσε να εκλέξει 7, ομοίως και η Ελένη Μπελιά που από τις 3 έδρες θα καταλάμβανε 5. Η Ελληνική Αυγή και η Λαϊκή Συσπείρωση αντί της 1 έδρας θα είχαν εκλέξει από 2 δημοτικούς συμβούλους για να εκπροσωπηθούν στο δημοτικό συμβούλιο.
° Ηλιούπολη
Στο Δήμο Ηλιούπολης το 2014 ο συνδυασμός του νυν Δημάρχου συγκέντρωσε ποσοστό 51,09% στο Β’ γύρο με αποτέλεσμα να καταφέρει να πάρει και τις 25 έδρες από τις συνολικά 41 του Δημοτικού Συμβουλίου. Είχε την πλειοψηφία. Ο δεύτερος συνδυασμός «Ηλιου-πόλις» στο Β’ γύρο κατάφερε να προσθέσει μόλις 2 έδρες με αποτέλεσμα να έχει 6 έδρες από τις 41 και οι υπόλοιπες παρατάξεις αντίστοιχα έλαβαν τις έδρες που τους αναλογούσαν.
Να σημειωθεί ότι στο Δήμο Ηλιούπολης οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 58.248 και από αυτούς ψήφισε μόλις το 65,21% την 1η Κυριακή και το 67,68% την 2η.
Με την εφαρμογή της απλής αναλογικής υπολογίζονται οι ψήφοι του Α’ Γύρου με αποτέλεσμα η νυν Δημοτική αρχή να καταλαμβάνει μόλις 13 έδρες (32,06%) από τις 41. Θα χάσει δηλαδή 12 έδρες.
Αντίθετα η μειοψηφία φαίνεται ευνοημένη αφού η μείζονα αντιπολίτευση θα ανέβει στις 8 έδρες κερδίζοντας έτσι 2 επιπλέον. Η παράταξη του Γιάννη Αναγνώστου θα κερδίσει 3 έδρες και από 2 δημοτικούς συμβούλους θα μπορούσε να εκλέξει 5, ομοίως και η Λαϊκή Συσπείρωση θα είχε επιπλέον έδρες (+2) αφού από τις 2 θα καταλάμβανε 4. Ο Τάσος Ευσταθίου θα είχε εκλέξει 3 δημοτικούς συμβούλους αντί δύο, ομοίως και ο Δημήτρης Πανταζόπουλος. Η Πίκουλα Αργυρώ από τη μια έδρα θα ανέβαινε στις 3 και ο Σόφης Γιώργος θα παρέμενε σταθερός στη 1 έδρα.
Από την κατανομή των εδρών θα έμενε 1 αδιάθετη.
° Περιφέρεια Αττικής
Στην Περιφέρεια Αττικής λόγω του μεγέθους της τα νούμερα δείχνουν πιο αυστηρά τις αυξήσεις και τις μειώσεις των εδρών ανά συνδυασμό στην περίπτωση που είχαμε ήδη την απλή αναλογική. Ο συνδυασμός «Δύναμη Ζωής» το 2014 στο Β’ Γύρο συγκέντρωσε ποσοστό 50,82% με αποτέλεσμα να καταφέρει να πάρει 61 έδρες από τις συνολικά 101 του Περιφερειακού Συμβουλίου. Είχε την πλειοψηφία. Ο δεύτερος συνδυασμός «Αττική» του Γιάννη Σγουρού στο Β’ γύρο κατάφερε να προσθέσει μόλις 1 έδρα με αποτέλεσμα να έχει 12 έδρες από τις 101 και οι υπόλοιπες παρατάξεις αντίστοιχα έλαβαν τις έδρες που τους αναλογούσαν.
Να σημειωθεί ότι οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 2.843.481 και από αυτούς ψήφισε μόλις το 61,12% την 1η Κυριακή και το 62,35% την 2η.
Με την εφαρμογή της απλής αναλογικής υπολογίζονται οι ψήφοι του Α’ Γύρου με αποτέλεσμα η νυν Περιφερειακή αρχή να καταλαμβάνει μόλις 24 έδρες (23,80%) από τις 101. Θα χάσει δηλαδή 37 έδρες. Αντίθετα η μειοψηφία φαίνεται ευνοημένη αφού η μείζονα αντιπολίτευση θα ανέβει στις 22 έδρες κερδίζοντας έτσι 11 επιπλέον. Η παράταξη του Γιώργου Κουμουτσάκου θα κερδίσει 7 έδρες και από 7 δημοτικούς συμβούλους θα μπορούσε να εκλέξει 14. Ομοίως κερδισμένοι θα είναι η Ελληνική Αυγή που θα αυξήσει τις έδρες της κατά 5 και θα ανέβει στις 11. Η Λαϊκή Συσπείρωση που θα αυξήσει κατά 6 τις έδρες της και θα ανέβει στις 11. Άνοδο κατά 3 έδρες θα έχει και η παράταξη του Παύλου Χαϊκάλη. Ενώ από 1 έδρα επιπλέον θα πάρουν οι Γάκης, Κουτσούμπα, Μαντούβαλος και Γιαννακάκη Μαρία και θα έχουν έτσι συνολικά από 2 έδρες έκαστος. Μια έδρα θα έμενε αδιάθετη.
Η εφαρμογή της απλής αναλογικής δείχνει πως οι νυν Δημοτικές Αρχές επιδιώκουν όχι μόνο την επανεκλογή τους αλλά και την επανεκλογή τους από τον Α’ Γύρο για να μπορέσουν να καταλάβουν τις 20 ή 25 έδρες ανάλογα τον Δήμο και να έχουν την πλειοψηφία.
Οι υπόλοιποι υποψήφιοι συνδυασμοί βλέπουν πιο αισιόδοξα την εφαρμογή του μέτρου αφού θα τους δώσει τη δυνατότητα εκπροσώπησης στο δημοτικό συμβούλιο βάσει των ψήφων που πραγματικά θα συγκεντρώσουν.
Βέβαια το παν είναι το πως θα διαμορφωθεί το εκλογικό μέτρο. Διότι με την εφαρμογή της απλής αναλογικής μειώνεται αισθητά αφού υπολογίζονται οι ψήφοι του Α’ γύρου, και έτσι προκύπτει και ο αριθμός των εδρών ανά συνδυασμό.
Ασφαλή προεκλογικά συμπεράσματα για το τι θα δείξει το κοντέρ του 2019 δεν μπορεί να βγάλει κανείς βλέποντας αυτούς τους πίνακες διότι τα αποτέλεσμα είναι με συγκεκριμένους αριθμούς και όχι θεωρητικά (αφορούν πραγματικά στοιχεία του 2014). Ουσιαστικά το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής στους δήμους, που ισχύει μέχρι και σήμερα, δίνει μπόνους στον συνδυασμό που θα νικήσει, ώστε να έχει την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο. Επίσης σημαντικό ρόλο θα παίξει και ο αριθμός των υποψηφίων συνδυασμών ανά δήμο, αν θα αυξηθεί ή θα μειωθεί αλλά και τα πρόσωπα που θα τα απαρτίζουν τη δυναμική θα έχουν. Το ενδιαφέρον αναμένεται μεγάλο.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 12 Ιανουαρίου 2019]
