Η ψωρίαση είναι μία χρόνια δερματική πάθηση, η οποία εμφανίζεται στο 2%-3% του πληθυσμού. Η νόσος δεν είναι μεταδοτική. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι ο κνησμός (φαγούρα) και εξανθήματα στο δέρμα, που χαρακτηρίζονται από ερυθρότητα και απολέπιση. Οι περιοχές του σώματος που επηρεάζονται συχνότερα είναι οι αγκώνες, τα γόνατα, το τριχωτό της κεφαλής και ο κορμός.
Το μόνιμο αίτημα και η επιθυμία των ασθενών είναι το δέρμα τους να είναι καθαρό από δερματικές βλάβες και προς αυτήν την κατεύθυνση γίνεται, σε συνεργασία με τον γιατρό τους, και η αναζήτηση της πιο κατάλληλης για τον καθέναν θεραπείας. Ακόμη και οι πιο σύγχρονες θεραπείες με βιολογικούς παράγοντες, όμως, απαιτούν και τη συνέπεια του ασθενούς, ώστε να έχουν τα μέγιστα αποτελέσματα και να επιτύχουν έως και πλήρη κάθαρση του δέρματος.
Ωστόσο, η πανδημία του κορονοϊού, δυστυχώς ήταν ένα πλήγμα για τους περισσότερους ασθενείς. Καθώς δεν γνώριζαν πώς να προφυλαχτούν, προτιμούσαν να παραμείνουν στο σπίτι τους, διότι μόνο με αυτόν τον τρόπο αισθάνονταν ασφαλείς. Μάλιστα, αρκετοί δεν είχαν ούτε επικοινωνία με τον γιατρό τους, αλλά ούτε και προσέρχονταν για να λάβουν την προγραμματισμένη θεραπεία τους.
Πλέον, και η ιατρική γνώση έχει εξελιχθεί και γνωρίζουμε ότι υπάρχουν τα εμβόλια που καλύπτουν τους ασθενείς με ψωρίαση από βαριά νόσηση και θάνατο, ενώ σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ομάδας Εργασίας για τη λοίμωξη Covid-19 του Εθνικού Ιδρύματος Ψωρίασης,(IPC)όσο και από την Ελληνική Δερματολογική Εταιρεία, ειδικά οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με βιολογικούς παράγοντες, δεν θα πρέπει να διακόπτουν τη θεραπεία τους.
Μάλιστα, σε μελέτη έχει φανεί ότι ασθενείς με ψωρίαση που νόσησαν από Covid-19 και λάμβαναν βιολογικούς παράγοντες, είχαν χαμηλότερο κίνδυνο ανεπιθύμητης έκβασης της λοίμωξης που προκαλεί ο κορονοϊός, συγκριτικά με τον κίνδυνο που σχετίζεται με τη λήψη μη βιολογικών, συστηματικών φαρμάκων. Ωστόσο, την τελική απόφαση για τη διακοπή ή όχι της θεραπείας για συγκεκριμένο διάστημα τη λαμβάνει πάντα ο θεράπων ιατρός.
Είναι σημαντικό ο ασθενής να μην προχωρά στη διακοπή της θεραπείας του χωρίς να έχει συμβουλευτεί τον γιατρό του, διότι η επανέναρξη δεν θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα. Κάτι που όμως έχει παρατηρηθεί ότι έγινε από αρκετούς ασθενείς τη συγκεκριμένη περίοδο, καθώς με τον φόβο της μόλυνσης από κορονοϊό, δεν προσέρχονταν στο ιατρείο του γιατρού τους για να λάβουν την αγωγή τους.
Βέβαια το φαινόμενο αυτό ήταν αναμενόμενο στις πρώτες φάσεις της πανδημίας και συνέβη σε όλο τον κόσμο.
Εξάλλου έχουν ήδη γίνει μελέτες, οι οποίες κατέγραψαν την κατάσταση, τόσο τη σωματική, όσο και την ψυχολογική κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων κυμάτων της πανδημίας.
Σε μία σύγχρονη διαδικτυακή μελέτη που δημοσιεύτηκε σε επιστημονικό περιοδικό υψηλού κύρους, διερευνήθηκε η συσχέτιση μεταξύ της μη συμμόρφωσης στη θεραπεία και των αναφερόμενων από τους ασθενείς συμπτωμάτων της ψωρίασης, αλλά και του στρες, του άγχους και της κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Στη μελέτη συμμετείχαν 926 ασθενείς και το 43,7% ανέφερε μέτρια έως σοβαρή επιδείνωση της ψωρίασης τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η περίοδος αυτή είχε για όλους μας τόσο οδυνηρές συνέπειες, που ακόμη και από τους ασθενείς που λάμβαναν κανονικά την αγωγή τους, το 21,9% παρουσίασε επιδείνωση της κατάστασης.
Το ποσοστό αυτό ήταν σχεδόν διπλάσιο και έφτανε στο 44,6% στα άτομα που είχαν καθυστερήσει την αγωγή τους για λιγότερες από δύο εβδομάδες.
Στο ίδιο πλαίσιο, από τους ασθενείς που καθυστέρησαν την αγωγή τους για περισσότερες από δύο εβδομάδες, το 61,4% ανέφερε επιδείνωση της κατάστασης.
Αυτό βέβαια με τη σειρά του προκάλεσε στρες και κατάθλιψη σε μεγάλο ποσοστό των ασθενών, και όπως καταγράφηκε από τη συγκεκριμένη έρευνα, το 27,5% που είχε καθυστερήσει την αγωγή του για περισσότερες από δύο εβδομάδες, ανέφερε συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ αντίστοιχα το στρες ήταν έκδηλο στο 24,9% των συμμετεχόντων στη μελέτη.
Πόσο εύκολο είναι όμως μία αγωγή να καλύψει το κενό που δημιουργείται στα συγκεκριμένα μεσοδιαστήματα που θα έπρεπε ο ασθενείς να τη λάβει; Η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότερες θεραπείες δεν μπορούν να καλύψουν εύκολα το κενό και ο ασθενής είναι σαν να ξεκινάει και πάλι από την αρχή.
Σε πρόσφατη μελέτη έχει φανεί ότι η δραστική ουσία brodalumab (μπρονταλουμάμπη), είναι αποτελεσματική και ασφαλής ακόμη και σε ασθενείς που είχαν κάποιο κενό στη λήψη της θεραπείας τους. Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με την ίδια μελέτη, είναι συγκριτικά καλύτερη από άλλους βιολογικούς παράγοντες, όσον αφορά την ανοσογονικότητα και τα υψηλά ποσοστά ανάκτησης της ανταπόκρισης μετά την επανέναρξη της θεραπείας.
Σύμφωνα με ανάλυση μιας μελέτης φάσης 2 και τριών μελετών φάσης 3 που αξιολόγησαν τη χορήγηση brodalumab σε ασθενείς με ψωρίαση, διαπιστώθηκαν ότι η δραστική ουσία επιτυγχάνει υψηλά επίπεδα ανάκτησης της ανταπόκρισης στο 83,5% των ασθενών. Επιπλέον, από τις ίδιες μελέτες προκύπτει ότι τη 10η εβδομάδα από την επανέναρξη της χορήγησης θεραπείας, μεγαλύτερο από το 65% των ασθενώνπέτυχαν βελτίωση 100% (PASI 100).
Μπισκίνης Διονύσης
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Γλυφάδα
Πηγές
Kamiya K, Komine M, Ohtsuki M. Biologics for Psoriasis during the COVID-19 Pandemic. J Clin Med. 2021;10(7):1390. Published 2021 Mar 30.
Sawyer L., et.al. J Dermatolog Treat. 2018.
Wang Q, Luo Y, Lv C, et al. Nonadherence to Treatment and Patient-Reported Outcomes of Psoriasis During the COVID-19 Epidemic: A Web-Based Survey. Patient PreferAdherence. 2020;14:1403-1409. Published 2020 Aug 7. doi:10.2147/PPA.S263843
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 8 Οκτωβρίου 2022]
