Γράφει η Παναγιώτα Κοβάνη, Ψυχολόγος, MSc. Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, Οικογενειακή Συμβουλευτική & Ψυχολογική Υποστήριξη παιδιών-εφήβων
Η ψυχοσωματική διαταραχή είναι μια ψυχολογική κατάσταση που περιλαμβάνει την εμφάνιση σωματικών συμπτωμάτων, συνήθως χωρίς ιατρική εξήγηση. Τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορεί να έχουν υπερβολικές σκέψεις, συναισθήματα ή ανησυχίες σχετικά με τα συμπτώματα – κάτι που επηρεάζει την ικανότητά τους να λειτουργούν καλά.
Τα άτομα με ψυχοσωματική διαταραχή συνήθως δεν αναφέρουν εμφανή συμπτώματα ψυχιατρικής δυσφορίας. Αντίθετα, πιστεύουν ότι τα προβλήματά τους προκαλούνται από ιατρικές παθήσεις. Τείνουν να επισκέπτονται συχνά τους γιατρούς για να κάνουν εξετάσεις και θεραπείες και συχνά δεν λαμβάνουν διάγνωση, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε απογοήτευση και αγωνία.
Ποιος μπορεί να έχει σωματικά συμπτώματα;
Οποιοσδήποτε μπορεί να έχει σωματικά συμπτώματα σε οποιαδήποτε ηλικία.
Μελέτες έχουν βρει ότι ορισμένες καταστάσεις και γεγονότα μπορεί να κάνουν τους ανθρώπους πιο πιθανό να έχουν σωματικά συμπτώματα:
• Χαοτικός και αγχωτικός τρόπος ζωής
• Δυσκολία στην αναγνώριση και έκφραση συναισθημάτων
• Παιδική παραμέληση
• Ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης
• Άλλες ψυχολογικές καταστάσεις, όπως κατάθλιψη ή διαταραχές προσωπικότητας
• Κατάχρηση ουσιών (όπως αλκοολισμός ή εθισμός στα ναρκωτικά)
• Ανεργία
Πώς μπορεί η ψυχοσωματική διαταραχή να επηρεάσει το σώμα μου;
Η ψυχοσωματική διαταραχή μπορεί να επηρεάσει σχεδόν οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Τα πιο κοινά παραδείγματα περιλαμβάνουν:
• Κούραση
• Αϋπνία
• Πόνοι, όπως μυϊκός πόνος ή πόνος στην πλάτη
• Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
• Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια ή δύσπνοια)
• Δυσπεψία (στομαχικές διαταραχές)
• Πονοκέφαλοι και ημικρανίες
• Στυτική δυσλειτουργία (ανικανότητα)
• Δερματικό εξάνθημα (δερματίτιδα)
• Έλκη στομάχου (πεπτικό έλκος)
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΙΤΙΕΣ
Τι προκαλεί ψυχοσωματικά συμπτώματα;
Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι. Μερικοί πιστεύουν ότι το στρες απελευθερώνει ορμόνες και χημικές ουσίες στο σώμα που προκαλούν βλάβη ή δυσλειτουργία.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Εκτός από το ίδιο το σωματικό σύμπτωμα (για παράδειγμα, πόνο ή στομαχικές διαταραχές), τα άτομα με ψυχοσωματική διαταραχή συχνά:
• θυμώνουν ή να είναι ευερέθιστοι επειδή πιστεύουν ότι οι ιατρικές τους ανάγκες δεν ικανοποιούνται.
• έχουν κατάθλιψη ή άγχος.
• επισκέπτονται τους γιατρούς συχνά.
• αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη λειτουργικότητα στην εργασία, το σχολείο ή κοινωνικά.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Πώς αντιμετωπίζονται ο ψυχοσωματικός πόνος και άλλα σωματικά συμπτώματα;
Η αντιμετώπιση και διαχείριση του ψυχοσωματικού πόνου μπορεί να γίνει μέσω ψυχοθεραπείας, ενώ κάποιες φορές μπορεί συμπληρωματικά να χρειαστεί και φαρμακοθεραπεία.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Πώς μπορώ να προλάβω την ψυχοσωματική διαταραχή;
Οι στρατηγικές για τη μείωση και τη διαχείριση του στρες μπορεί να σας βοηθήσουν να αποτρέψετε ή να μειώσετε τα σωματικά συμπτώματα. Για παράδειγμα:
• Να είστε ρεαλιστές για το τι μπορείτε και τι δεν μπορείτε να ελέγξετε.
•Ασκηθείτε τακτικά.
•Κοιμηθείτε αρκετά.
• Κρατήστε ένα ημερολόγιο για να καταγράφετε και να έχετε καλύτερη επίγνωση των σκέψεων και των συναισθημάτων σας.
• Περιορίστε το αλκοόλ και αποφύγετε το κάπνισμα.
• Ζητήστε υποστήριξη από αγαπημένα πρόσωπα.
• Θέστε όρια για να μειώσετε την πίεση στον εαυτό σας.
ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ / ΠΡΟΓΝΩΣΗ
Ποια είναι η πρόγνωση για τα άτομα με ψυχοσωματική διαταραχή;
Πολλοί άνθρωποι μαθαίνουν να ελέγχουν και να μειώνουν τα συμπτώματα του σωματικού πόνου με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, ακόμη και με τη θεραπεία, τα ψυχοσωματικά συμπτώματα μπορεί να έρχονται και να φεύγουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 30 Απριλίου 2022]
