Δικαίωση των Δήμων που προσέφυγαν – Νίκη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
Την ανάκληση της πρόσφατης απόφασης του ΕΔΣΝΑ για τη διαχείριση των απορριμμάτων «αναμένοντας την έκβαση της προσφυγής στο ΣτΕ» αλλά και τις απαραίτητες νομικές ή άλλες, πρωτοβουλίες εκ μέρους της κυβέρνησης για το θέμα αυτό, ζήτησε ο Περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς κατά την συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ, μετά την κατακραυγή από τους αυτοδιοικητικούς αλλά και τον σάλο που προκλήθηκε από την ραγδαία αύξηση των τελών ταφής των σκουπιδιών, η οποία στην ουσία οδηγεί τους δήμους στο να καίνε τα σκουπίδια.
Μάλιστα, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της με αριθ. 02 της/15-01-2025 Κατεπείγουσας Συνεδρίασης της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ε.Δ.Σ.Ν.Α , ο πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ επεσήμανε ότι έλαβε έγγραφο (υπ΄ αριθμ.ΕΜΠ 6/14-01-25) του Περιφερειάρχη Αττικής Νίκου Χαρδαλιά. Σε αυτό αναφέρεται ότι επισυνάπτεται αλληλογραφία της 13ης Δεκεμβρίου 2024, μεταξύ των επιτελικών στελεχών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος αναφορικά με τον Προϋπολογισμό του 2025 του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, σύμφωνα με την οποία στον υπό έγκριση προϋπολογισμό του εποπτευόμενου φορέα, δεν έχει συμπεριληφθεί στα προβλεπόμενα έσοδα το τέλος ταφής αστικών αποβλήτων. Η εγγραφή εξαιρέθηκε με την αιτιολόγηση ότι εκκρεμεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας η προσφυγή των Δήμων της χώρας κατά επιβολής του τέλους ταφής και ότι η σχετική δαπάνη δεν είχε προβλεφθεί στους οικείους προϋπολογισμούς τους. Επίσης, σημειώνεται ότι από τη σχετική αλληλογραφία προκύπτει περαιτέρω ότι, σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, η μη εγγραφή και η αφαίρεση του ποσού, τόσο από σκέλος των προβλεπόμενων εσόδων, όσο και της αντίστοιχης δαπάνης από το σκέλος των εξόδων, δεν επιφέρει επίπτωση στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
Έτσι, όπως αναφέρεται στα πρακτικά, ο πρόεδρος της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και παρά τα αντίθετα «διαμειμφέντα από τους κύκλους του ΥΠΕΝ και της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων», κάλεσε την Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ να προχωρήσει άμεσα στην ανάκληση της από 27.12.2024 με αριθμό 210/2024 Απόφασή της , περί είσπραξης του τέλους από τους 66 Δήμους της Περιφέρειάς μας, αναμένοντας την έκβαση της προσφυγής στο ΣτΕ, αλλά και τις απαραίτητες νομικές ή άλλες, πρωτοβουλίες εκ μέρους της Κυβέρνησης για το θέμα αυτό.
Είναι αξιοσημείωτο ότι καταγράφεται στα πρακτικά της συνεδρίασης ότι η Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ είχε προχωρήσει στη λήψη απόφασης για την είσπραξη του τέλους ταφής «χωρίς ουδέποτε να έχει λάβει γνώση της σχετικής αλληλογραφίας ή του περιεχομένου της (…)».
Ετσι, τελικά η Εκτελεστική Επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα ότι:
– Ανακαλεί τις υπ. αριθμ. 210/24 και 01/25 Αποφάσεις της Ε.Ε. μόνο ως προς το σκέλος που αφορούν την είσπραξη τέλους ταφής από τους Δήμους.
Γρηγόρης Κωνσταντέλλος: «Το τέλος ταφής αποτελεί ένα άδικο οριζόντιο πρόστιμο, που οδηγεί τους δήμους μας σε οικονομική καταστροφή»
«Το τέλος ταφής ουσιαστικά είναι μια απαρχαιωμένη, τιμωρητικού χαρακτήρα, λογική για την αύξηση της ανακύκλωσης. Ουσιαστικά η αντιστροφή του «πληρώνω όσο πετάω», δηλαδή ο ρυπαίνων, πληρώνει.
Η λογική αυτή υπάρχει σε αρκετές χώρες, οι οποίες όμως έχουν ήδη εξαιρετικές επιδόσεις στην ανακύκλωση. Στην Ελλάδα, το τέλος ταφής εφαρμόζεται τα τρία τελευταία χρόνια και έχει αποτύχει στην πράξη, αφού το διάστημα αυτό δεν αυξήθηκε ούτε κατά 1% η ανακύκλωση.
Από εκεί και πέρα, αυτό που ανακοίνωσε η κυβέρνηση ότι το 2021 το έβαλε ως προαπαιτούμενο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της συμφωνίας του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δεν στέκει καθώς σε 4 χώρες οι οποίες μπήκαν στο εν λόγω Ταμείο, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος, δεν εφαρμόζεται το τέλος ταφής.
Η λογική του τέλους ταφής υπηρετούσε περισσότερο την άποψη να συγκεντρωθούν χρήματα μέσω του ΕΟΑΝ (Εθνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης), όπου θα εφαρμόζονταν οριζόντιες δράσεις ανακύκλωσης για τους Δήμους της χώρας σε κεντρικό και όχι σε τοπικό επίπεδο όπως γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ήδη, έχουν συγκεντρωθεί από τους Δήμους περίπου 260 εκατ. ευρώ. Φέτος ο τόνος των απορριμμάτων που θάβεται κοστίζει – στο πλαίσιο του τέλους ταφής – 35 ευρώ, πέρυσι κόστιζε 30 ευρώ, το 2023 κόστιζε 25 ευρώ και 20 ευρώ το 2022. Το 2026 ο τόνος θα κοστίζει 45 ευρώ και το 2027 θα ανέλθει στα 55 ευρώ.
Το μέτρο αυτό είναι πρόστιμο, και όχι τέλος, καθώς ουδέποτε ελήφθησαν μέτρα από το υπουργείο Περιβάλλοντος για να γίνεται πραγματική ανακύκλωση. Γι’ αυτό, αποκλειστικός υπεύθυνος είναι το κράτος, δηλαδή η κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο και επικουρικά οι περιφέρειες και η ΦοΣΔΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων). Όλοι οι παραπάνω φορείς, οι οποίοι δεν έχουν καταφέρει να εφαρμόσουν σωστά την ανακύκλωση στη χώρα, μετακυλύουν για μία ακόμη φορά τις ευθύνες τους στους Δήμους, υποχρεώνοντάς τους να πληρώσουν για τις ολιγωρίες του κράτους στο σοβαρό ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, οδηγώντας τους Δήμους ουσιαστικά σε οικονομική καταστροφή. Είναι γεγονός ότι πολλοί Δήμοι δεν δύνανται να καταβάλλουν αυτά τα υπέρογκα ποσά που προκύπτουν από το τέλος ταφής.
Αυτοί είναι οι λόγοι για τους οποίους προσφύγαμε το 2023, ως ΚΕΔΕ μαζί με 164 Δήμους της χώρας, στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Η εκδίκαση εν τέλει έγινε στις 3 Δεκεμβρίου του 2024 και αναμένουμε την απόφαση τους επόμενους μήνες.
Η πρότασή μας είναι η αναστολή του μέτρου μέχρι την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ και η συνεργασία Δήμων και Υπουργείου Περιβάλλοντος προς την κατεύθυνση της εκπόνησης στρατηγικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες κάθε περιοχής».
Γιάννης Κωνσταντάτος: «Δικαίωση για τον Δήμο μας και την Αυτοδιοίκηση η απόφαση ανάκλησης του ΕΔΣΝΑ»
Ο Δήμαρχος Ελληνικού Αργυρούπολης Γιάννης Κωνσταντάτος, δήλωσε: «Η απόφαση του ΕΔΣΝΑ να ανακαλέσει τις απαράδεκτες αυξήσεις που θα επιβάρυναν δυσβάσταχτα τους Δήμους και τους δημότες αποτελεί μια μεγάλη δικαίωση για τον Δήμο Ελληνικού-Αργυρούπολης, αλλά και μια νίκη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση συνολικά. Με την άμεση και δυναμική αντίδρασή μας, ήμασταν από τους πρώτους Δήμους που δηλώσαμε ξεκάθαρα ότι δεν πρόκειται να αποδεχτούμε αυτή την απόφαση, καταθέσαμε προσφυγή και ενώσαμε τη φωνή μας με άλλους συναδέλφους Δημάρχους.
Η Αυτοδιοίκηση βρίσκεται ήδη σε δυσχερή οικονομική θέση λόγω του αυξημένου ενεργειακού κόστους, των μισθολογικών επιβαρύνσεων και άλλων δαπανών. Η απόσυρση των υπέρογκων αυξήσεων είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και χαιρετίζουμε την απόφαση του Περιφερειάρχη Νίκου Χαρδαλιά, ο οποίος στάθηκε στο πλευρό μας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Δήμος μας καταγράφει σημαντική μείωση των απορριμμάτων, επιβεβαιώνοντας ότι αυξάνει το ρεύμα ανακύκλωσης, όντας από τους πρώτους Δήμους πανελλαδικά στα ποσοστά μας. Χαρακτηριστικά, το 2014 είχαμε 26.000 τόνους ταφής, ενώ το 2024 αγγίξαμε τους 16.000 τόνους ταφής απορριμμάτων. Οφείλουμε και εμείς, ως Αυτοδιοίκηση, να κάνουμε το χρέος μας, μειώνοντας τα απορρίμματα που οδεύουν για ταφή και προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Δεν εφησυχάζουμε όμως. Παραμένουμε ενωμένοι, διεκδικούμε και διασφαλίζουμε ότι η φωνή μας, η φωνή των Δήμων και των πολιτών μας, θα συνεχίσει να ακούγεται δυνατά. Το μήνυμα είναι σαφές: καμία απόφαση που θίγει τους Δήμους και τους δημότες δεν θα γίνει αποδεκτή».
Το ΔΣ ΚΕΔΕ εμμένει στην οριστική κατάργηση του τέλους ταφής
Την πρώτη συνεδρίαση για το 2025 πραγματοποίησε στις 10 Ιανουαρίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ. Κυρίαρχο θέμα της συνεδρίασης ήταν το ζήτημα του τέλους ταφής των απορριμμάτων, με αφορμή την πρόσφατη απόφαση της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ για την καταβολή του τέλους ταφής, η οποία απειλεί με εκτροχιασμό των προϋπολογισμών των 66 δήμων της Αττικής.
Ο κ. Κυρίζογλου σημείωσε πως από πολλούς γίνεται μια προσπάθεια εργαλειοποίησης και πολιτικής εκμετάλλευσης του όλου θέματος υπενθυμίζοντας ότι το τέλος ταφής επιβλήθηκε το 2012, έγινε αναστολή εφαρμογής του κατά σειρά το 2014, το 2016, το 2018, το 2019. Το 2021 με το νόμο 4819 προβλέπεται η επιβολή του από 1/1/2022.
«Επομένως, τόνισε, διαχρονικά οι εκάστοτε κυβερνήσεις κρύβανε το θέμα «κάτω από το χαλί». Και σήμερα πολλοί είναι αυτοί που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους υπέρ της κατάργησης του τέλους ταφής αλλά αυτό ενέχει μεγάλη υποκρισία. Το τέλος ταφής δεν προσφέρεται για εργαλειοποίηση και πολιτική εκμετάλλευση» και συμπλήρωσε:
«Εμείς, ΚΕΔΕ και δήμοι, από αυτή τη διαδικασία πρέπει να βγούμε ενωμένοι, δεν είναι δικό μας θέμα, η κυβέρνηση καλείται να δώσει λύση».
Ο κ. Κυρίζογλου επανέλαβε ότι θέση της ΚΕΔΕ είναι η κατάργηση του τέλους ταφής. «Εμείς, τόνισε, είμαστε κατά του τέλους ταφής και το αποδείξαμε προσφεύγοντας μαζί με 165 δήμους στο ΣτΕ με αίτημα την κατάργησή του. Η προσφυγή μας εκδικάστηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2024, αναμένουμε την απόφαση και ελπίζουμε να δικαιωθούμε διότι πρόκειται για άδικο πρόστιμο και αντισυνταγματικό μέτρο».
Η απόφαση του ΔΣ της ΚΕΔΕ
Το Δ.Σ. της ΚΕΔΕ με απόφασή του εμμένει στην από 22/12/2021 προηγούμενη απόφασή του σχετικά με τα θέματα οργανωτικής και λειτουργικής δομής για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής, η οποία ταυτίζεται, με την πάγια άποψη και θέση της ΚΕΔΕ, όπως αυτή έχει διατυπωθεί με αποφάσεις του ΔΣ και των συνεδρίων της από το 2014 έως και σήμερα, με τις οποίες υιοθετείται απόλυτα η άποψη ότι η διαχείριση των απορριμμάτων είναι καθαρά τοπική υπόθεση που αφορά μόνο τους ΟΤΑ Α’ βαθμού.
Το ΔΣ συντάσσεται επίσης με την ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. της ΠΕΔΑ και της αρμόδιας Επιτροπής Περιβάλλοντος Ενέργειας και Διαχείρισης Απορριμμάτων της ΠΕΔΑ, η οποία αφορά στην οργανωτική και λειτουργική δομή της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής, με τη μετατροπή του ΕΔΣΝΑ σε ΦΟΔΣΑ.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ, 18 Ιανουαρίου 2025]
