Εγγραφείτε στο Newsletter μας

Η “ακτινογραφία” του ελληνικού Δημοσίου

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email
Print

Του Γιώργου Λαουτάρη.

Πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για το ποιόν του ελληνικού δημόσιου τομέα που πολλές φορές δαιμονοποιείται έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Υπηρεσιακά στελέχη ανέλυσαν τα στατιστικά στοιχεία που είναι διαθέσιμα από το Μητρώο Ανθρώπινου Δυναμικού Ελληνικού Δημοσίου, δηλαδή την Απογραφή, και εξέδωσαν μελέτη στην οποία παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της ποιοτικής ανάλυσης του τακτικού προσωπικού.

Περισσότερο εύγλωττο στοιχείο από όλα είναι η κατηγοριοποίηση των δημοσίων υπαλλήλων που έκαναν οι μελετητές ανά επαγγελματική ειδικότητα. Για παράδειγμα, από τους αριθμούς αυτούς φαίνεται ότι σε σύνολο 566.913 δημοσίων υπαλλήλων, οι 78.183 είναι στρατιωτικοί και οι 68.111 στελέχη των σωμάτων ασφαλείας. Με άλλα λόγια, το 25,8% των υπαλλήλων του κράτους είναι ένστολοι.

Μιλάμε πολύ συχνά για τα χάλια του δημόσιου συστήματος υγείας και η εικόνα γίνεται πολύ σαφέστερη, αν δούμε ότι στο ΕΣΥ και στα Κέντρα Υγείας εργάζονται 8.071 ιατροί, την ίδια στιγμή που μισθοδοτούνται από το κράτος 9.298 κληρικοί και 336 εκκλησιαστικοί υπάλληλοι.

Κάποια συγκεντρωτικά στοιχεία που επίσης δίνουν μια ανάγλυφη εικόνα είναι: Το 30% του προσωπικού απασχολείται στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Το 70% του προσωπικού απασχολείται σε φορείς που εποπτεύονται από τέσσερα Υπουργεία, τα Εσωτερικών, Άμυνας, Παιδείας και Υγείας. Το 14% του προσωπικού απασχολείται στους ΟΤΑ (Δήμους και Περιφέρειες).

Λίγοι γνωρίζουν ότι το μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων που στελεχώνουν το Δημόσιο είναι σχετικά υψηλό. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι το 40% περίπου των υπαλλήλων διαθέτει πανεπιστημιακή εκπαίδευση, το 9% είναι επιπέδου τεχνικής εκπαίδευσης, το 20% διαθέτει απολυτήριο Λυκείου και μόλις το 6% διαθέτει τη στοιχειώδη εκπαίδευση. Από τους υπολογισμούς αυτούς εξαιρείται ένα σχεδόν 25% των υπαλλήλων που κατατάσσονται σε “ειδικές θέσεις” και στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι στελέχη των σωμάτων ασφαλείας και του στρατού.
Ηλικιακά πάντως ο δημόσιος τομέας είναι γερασμένος. Η πολυπληθέστερη ηλικιακή κατηγορία (20%) είναι αυτή μεταξύ 45-50 και ακολουθούν με 17% οι ηλικίες 40-45 και 50-55. Κάτω των 30 είναι μόλις το 6,4% των υπαλλήλων, οι 30ρηδες αποτελούν το 24%, οι 40ρηδες το 38%, ενώ άνω των 50 είναι το 32% των δημοσίων υπαλλήλων.
Η κατά φύλα ανάλυση δείχνει ότι το Δημόσιο ελαφρώς ανδροκρατείται, μιας και οι άνδρες υπερτερούν με 53% έναντι 47% των γυναικών.
Η μελέτη δίνει πολύ αναλυτικές πληροφορίες ως προς τις αποχωρήσεις υπαλλήλων από τον δημόσιο τομέα, δίνοντας διαχρονικά στοιχεία από το 2012. Εκείνο πάντως που εκπλήσσει και την ίδια στιγμή διαψεύδει ένα διαδεδομένο μύθο, είναι το στοιχείο των απολύσεων στο Δημόσιο. Η απόλυση ή η απόταξη έχει επισημανθεί ως λόγος αποχώρησης για 1.370 υπαλλήλους το 2015, για 5.553 το 2014, για 1.491 το 2013 και για 1.067 το 2012. Οι μελετητές διευκρινίζουν ποιες περιπτώσεις είναι αυτές: Απόλυση για σωματική ή πνευματική ανικανότητα, απόλυση λόγω ακαταλληλότητας, απόλυση λόγω ανάκλησης διορισμού, απόλυση λόγω επιβολής της ποινής οριστικής παύσης, απόλυση λόγω καταγγελίας σύμβασης εργασίας, απόταξη, αυτεπάγγελτη αποστρατεία με πρωτοβουλία της Υπηρεσίας, αυτοδίκαιη έκπτωση λόγω ποινικής καταδίκης, λόγω απορριπτικής δικαστικής απόφασης και λύση υπαλληλικής σχέσης λόγω λήξης διαθεσιμότητας.
Και βέβαια, η στατιστική δείχνει ότι το Δημόσιο συρρικνώνεται. Την τριετία 2013-15 έγιναν 76.466 αποχωρήσεις, ενώ έγιναν 11.956 προσλήψεις. Με άλλα λόγια, για κάθε 6 αποχωρήσεις προσλαμβανόταν μόλις 1 υπάλληλος. Συνολικά την εξαετία 2009-2015 το Δημόσιο διαθέτει 126.000 λιγότερα στελέχη, μια μείωση της τάξης του 18%.
Εν τω μεταξύ, δύο είναι οι τομείς που πραγματοποίησαν την τριετία της κρίσης τις περισσότερες προσλήψεις. Πρώτα οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης με 2.668 νέες προσλήψεις και έπειτα το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας με 2.371 προσλήψεις.

 

Στο σκοτάδι τα ρουσφέτια

Η αποκαλυπτική μελέτη του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης για τον χαρακτήρα του σημερινού δημόσιου τομέα δυστυχώς δεν αποτυπώνει ούτε τη μεθοδολογία πρόσληψης των υπαλλήλων, ούτε την απόδοσή τους.
Πέρα από τη στατιστική, που μπορεί να διαλύσει μύθους πάνω στους οποίους στήθηκε ένας ανθρωποφαγικός κοινωνικός αυτοματισμός, χρειάζεται να φωτίσει κανείς αυτά τα δύο στοιχεία για να υπάρχει η πλήρης εικόνα της λειτουργίας του ελληνικού κράτους. Οι περισσότεροι κατηγορούν τους ίδιους τους δημόσιους υπαλλήλους και τους πολιτικούς προϊστάμενους των δημόσιων φορέων πρώτον, ότι προσελήφθησαν με κομματικά ή άλλα ρουσφετολογικά κριτήρια, επομένως παρέκαμψαν με αθέμιτο τρόπο άλλους υποψήφιους εργαζόμενους, ίσως πιο ικανούς, και δεύτερον, ότι τυχόν αξιολόγηση του έργου που προσφέρουν θα αποδείκνυε ότι στην πραγματικότητα είναι περιττοί. Αν το σκεφτεί κανείς, το ένα συνδέεται με το άλλο.
Καλά λοιπόν τα στοιχεία, όμως μόνο αν καταπολεμηθεί το φαινόμενο του κομματικού κράτους, της ευνοιοκρατίας και το εργασιακό μοντέλο της ήσσονος προσπάθειας στο δημόσιο τομέα, θα ανακτηθεί και η εμπιστοσύνη των πολλών στο λεγόμενο μεγάλο εργοδότη της χώρας.

 

[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 26 Μαρτίου 2016]

Scroll to Top