Του Γιώργου Λαουτάρη
Αντιπαράθεση με τον κόσμο της εκπαίδευσης άνοιξε η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), που στο πρόσφατο συνέδριό της έθεσε επισήμως αίτημα να λάβει η αυτοδιοίκηση την αρμοδιότητα των νηπιαγωγείων.
Κατά τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ, βάσει των αρχών της “εγγύτητας και επικουρικότητας” οι δήμοι θα έπρεπε να έχουν τον πρώτο λόγο για τα νηπιαγωγεία της χώρας. Το σκεπτικό των δημάρχων είναι ότι αυτές οι κεντρικές δημόσιες λειτουργίες αποτελούν στην πραγματικότητα “τοπικές υποθέσεις”, αφού ασκούνται σε τοπικό επίπεδο.
Το επιχείρημα της ΚΕΔΕ είναι διπλό:
Πρώτον, οι δήμαρχοι υποστηρίζουν ότι “στις προηγμένες χώρες της Ευρώπης κρίσιμες αρμοδιότητες όπως η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και η Πρωτοβάθμια Υγεία, ασκούνται σε τοπικό επίπεδο, από την Αυτοδιοίκηση”. Αξιωματικά και χωρίς κάποια τεκμηρίωση γιατί αυτή η πρακτική αποτελεί άξια μίμησης, ο Γιώργος Πατούλης καλεί το ελληνικό κράτος να ακολουθήσει το “ευρωπαϊκό παράδειγμα” στην περίπτωση αυτή.
Δεύτερον, οι δήμαρχοι τονίζουν ότι ήδη έχουν στην αρμοδιότητά τους κρίσιμες πλευρές της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αφού αναλαμβάνουν να συντηρούν τα σχολικά κτίρια και να διαχειρίζονται τους πόρους των σχολείων μέσω των Επιτροπών Παιδείας.
Σε επιστολή του προς τον Υπουργό Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων Κ. Γαβρόγλου, ο Γιώργος Πατούλης σημειώνει: “Αντιλαμβανόμαστε ότι η πρότασή μας θίγει κατεστημένες καταστάσεις. Όμως δεν μπορούν οι καταστάσεις αυτές να αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της χώρας”. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο των δημάρχων, είναι “αδικαιολόγητο από τη μια να δίνεται η δυνατότητα σε ιδιωτικά συμφέροντα να λειτουργούν με δίδακτρα νηπιαγωγεία κι από την άλλη, να ανακαλύπτουν κάποιοι συνταγματικά κωλύματα για να ασκούν την ίδια λειτουργία οι Δήμοι”.
Η πρόταση αυτή ξεσήκωσε πάντως τους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που ομόθυμα μέσω των συνδικαλιστικών τους εκπροσώπων καταδίκασαν με μελανά χρώματα κάθε τέτοια σκέψη και πρόταση. “Η απόφαση της ΚΕΔΕ δίχως καμία επιστημονική βάση και στήριξη και κινούμενη εκτός των συνταγματικών διατάξεων, προτείνει τη διάλυση του Δημόσιου νηπιαγωγείου, με τεράστιες συνέπειες για παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς”, επισημαίνει με ανακοίνωσή της η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος (ΔΟΕ).
Οι εκπαιδευτικοί τονίζουν ότι αν τα Νηπιαγωγεία υπάγονταν στους Δήμους θα υποβιβαζόταν αυτομάτως ο παιδαγωγικός τους ρόλος, ενώ θέτουν ευθέως θέμα καταστρατήγησης και επιδείνωσης των όρων εργασίας τους, μιας και οι Δήμοι τουλάχιστον από τη μέχρι σήμερα εμπειρία των βρεφονηπιακών σταθμών που διαχειρίζονται κατ’ αποκλειστικότητα, λειτουργούν ακόμη και με 2μηνίτες συμβασιούχους. “Απουσιάζει οποιαδήποτε διοικητική εμπειρία αλλά και υποδομή στους Δήμους για να αναλάβουν κάτι τόσο σημαντικό”, σχολίασε στον Παλμό στέλεχος της ΔΟΕ.
Στην πραγματικότητα, οι δήμαρχοι διεκδικούν περισσότερες αρμοδιότητες για να μπορούν να διαχειρίζονται περισσότερους πόρους, στην κατεύθυνση της μετατροπής των Δήμων σε “τοπικά κράτη”. Όμως η αποκέντρωση στην εκπαίδευση είναι μια αρκετά επικίνδυνη ατραπός, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αβυσσαλέες ανισότητες τον μαθητικό πληθυσμό, ανάλογα με τα γεωγραφικά και τοπικά δεδομένα.
Όπως σχολίασε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος των εκπαιδευτικών, “αν τα νηπιαγωγεία περνούσαν στους δήμους, πολύ γρήγορα θα μετατρέπονταν από σχολική μονάδα της Πρωτοβάθμιας Δημόσιας Εκπαίδευσης, σε παιδικούς σταθμούς… Οι νηπιαγωγοί σε δημοτικούς υπαλλήλους… Οι εργασιακές σχέσεις σε 8μηνα, συμβάσεις έργου και ωρομισθία… Οι γονείς πολύ γρήγορα θα καλούνταν να πληρώσουν για να τα βγάλει πέρα ο δήμος με τα έξοδα…”.
Η ΔΟΕ άλλωστε απαντά ότι το θέμα είναι …ξαναζεσταμένο. Μια παρόμοια απόφαση που είχε λάβει το 1995 η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Βοιωτίας, ακυρώθηκε με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η απόφαση του ΣτΕ είχε ως βάση της το άρθρο 16 του Συντάγματος και κατέληγε στο ότι “ο συνταγματικός νομοθέτης αναθέτει την αποστολή της παιδείας ευθέως στο Κράτος και αποκλείει τη μεταφορά αρμοδιοτήτων σχετικών με αυτήν στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης οποιουδήποτε βαθμού”.
Ενιαίο σχολείο θέλουν οι εκπαιδευτικοί
Οι νηπιαγωγοί από τη μεριά τους ούτε που να συζητήσουν δεν θέλουν την προοπτική να γίνουν ξαφνικά δημοτικοί υπάλληλοι. Κι αυτό όχι από μια συντεχνιακή ή στενά ωφελιμιστική άποψη, αλλά διατυπώνοντας ένα ολοκληρωμένο σκεπτικό. Αυτό δεν είναι άλλο από τη στενή σύνδεση των βαθμίδων της εκπαίδευσης, μια σχέση που πρέπει να διέπεται από κοινές αρχές, στόχους και προγραμματισμό.
Στην τελευταία κλαδική γενική τους συνέλευση που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο, οι νηπιαγωγοί της χώρας διατυπώνουν ως πρώτο τους αίτημα το εξής: “Ενιαία δημόσια δωρεάν δεκατετράχρονη εκπαίδευση (ενιαίο δωδεκάχρονο δημόσιο δωρεάν υποχρεωτικό σχολείο και δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή και εκπαίδευση για όλα τα παιδιά 4 έως 6 στο δημόσιο Νηπιαγωγείο)”. Ζητούν επίσης μείωση του αριθμού των νηπίων σε 1:15 ανά νηπιαγωγείο, “ώστε να υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης του παιδαγωγικού προγράμματος του Νηπιαγωγείου”.
Θα μπορούσε ποτέ η αυτοδιοίκηση να εξασφαλίσει τον ενιαίο χαρακτήρα των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών προς τα παιδιά που απαιτείται; Είναι μήπως η εμπειρία από τη δημοτική διαχείριση των βρεφονηπιακών σταθμών τόσο θετική, ώστε να δικαιολογείται αυτή η αυτοπεποίθηση της ΚΕΔΕ;
Μάλλον πρόκειται για άλλο ένα μάξιμουμ αίτημα που χρησιμοποιείται βερμπαλιστικά ως διαπραγματευτικό χαρτί.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 24 Δεκεμβρίου 2016]
