- Τις προτάσεις της ΚΕΔΕ για την καταστατική θέση αιρετών και προσωπικό των ΟΤΑ έθιξε ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος
Δυναμική παρέμβαση εφ’ όλης της ύλης με επίκεντρο τα θεσμικά ζητήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έκανε την Παρασκευή, 15 Οκτωβρίου στο τακτικό συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) ο Δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και Πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της ΚΕΔΕ, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος.
- Καταστατική θέση αιρετών
Το θέμα της καταστατικής θέσης των αιρετών απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια την Αυτοδιοίκηση. Και δεν είναι λίγες οι φορές που, όπως τόνισε και ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου στην ομιλία του στο συνέδριο, οι δήμαρχοι είναι οι «αυτοφωράκηδες» του Ελληνικού Δημοσίου.
Ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος έθεσε σειρά ζητημάτων στο ακροατήριο, στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όλης της χώρας αλλά και πολλά στελέχη της κυβέρνησης. Ζήτησε επιτακτικά τη θεσμική αναβάθμιση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την ενίσχυση της καταστατικής θέσης των αιρετών που θα δώσει στο Πολιτικό Προσωπικό της Αυτοδιοίκησης τη δυνατότητα να αφοσιωθεί απερίσπαστα στο έργο της Περιφερειακής και Τοπικής Ανάπτυξης, της παροχής ποιοτικών υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Αρχή της ΚΕΔΕ, όπως τόνισε, είναι να ισχύουν για όλους τους αιρετούς της Κεντρικής Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης οι ίδιοι κανόνες, όσον αφορά στα θέματα της καταστατικής θέσης, τα ασφαλιστικά, τα οικονομικά, τα συνταξιοδοτικά, τα ποινικά κ.λπ.
Για την αναβάθμιση της καταστατικής θέσης των αιρετών αναφέρθηκε στην αντιμετώπιση της πολιτείας σε θέματα όπως τις οικονομικές απολαβές των εκλεγμένων εκπροσωπών των δήμων οι οποίες, έχουν μείνει σε …μνημονιακά επίπεδα, τη στιγμή που οι κυβερνήσεις έχουν φροντίσει τη μερική αποκατάσταση των βουλευτικών αποζημιώσεων και των μισθών των γενικών γραμματέων των υπουργείων, κρατώντας «τους δημάρχους στο ισόγειο και τους μη αιρετούς στα ρετιρέ». Παράλληλα, καυτηρίασε το γεγονός πως οι αιρετοί εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης δεν απολαμβάνουν καμία ασυλία από ποινικές διώξεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους με αποτέλεσμα να διώκονται ποινικά και να χαρακτηρίζονται υπόδικοι ακόμα και για το γεγονός πως ένα αδέσποτο αλλά εμβολιασμένο και σημασμένο σκυλί δάγκωσε έναν πολίτη.
Έως ότου η Πολιτεία μεριμνήσει σχετικά, η ΚΕΔΕ απαιτεί την ενίσχυση της καταστατικής θέσης των αιρετών και την επαναρρύθμιση θεμάτων αστικής, ποινικής και πειθαρχικής ευθύνης για την αποφυγή της πολιτικής ομηρίας τους, καταθέτοντας τις παρακάτω ρεαλιστικές προτάσεις, που θα δώσουν στο πολιτικό προσωπικό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης τη δυνατότητα να αφοσιωθεί στο έργο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Τοπικής Ανάπτυξης και της παροχής υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις:
- Σύσταση ενός μόνιμου μηχανισμού παρακολούθησης της καταστατικής θέσης των αιρετών υπό τη μορφή του Παρατηρητηρίου.
- Κατάρτιση Κώδικα Δεοντολογίας Αιρετών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης με πρόταση της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ.
- Επαρκείς υποστηρικτικοί μηχανισμοί για την άσκηση των καθηκόντων τους.
Σε ότι αφορά στη χορηγία των δημάρχων, όπως σημείωσε ο κ. Κωνσταντέλλος, από 1η Ιανουαρίου 2011, οι δήμαρχοι υπάγονται στον ΕΦΚΑ, ως λειτουργοί των ΟΤΑ και επομένως δικαιούνται Εθνικής και Ανταποδοτικής Σύνταξης κατά τα άρθρα 7 και 8 του Ν.4387/2016.
Ωστόσο «με την υπαγωγή αυτή αλλάζει, ριζικά ο τρόπος υπολογισμού της χορηγίας των αιρετών. Το καταβαλλόμενο ποσό της χορηγίας μειώθηκε σημαντικά κατά τρόπο μη παραδεκτό» τόνισε ο κ. Κωνσταντέλλος.
«Άποψή μας, είπε, είναι ότι οι αιρετοί των ΟΤΑ α’ κα β’ βαθμού δεν υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.4387/2016, γιατί δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι ή λειτουργοί με δημοσιοϋπαλληλική σχέση. Επίσης η γραμματική και τελολογική ερμηνεία της διάταξης αυτής δεν καταλήγει στην υπαγωγή των αιρετών στον ΕΦΚΑ. Για το λόγο αυτό ΚΕΔΕ ζήτησε από τον υφυπουργό Εργασίας την εξαίρεση των δημάρχων από τη ρύθμιση αυτή δεδομένου ότι δεν υπάρχει ρητή αναφορά στο νόμο.
Η Αυτοδιοίκηση στο ύψος της αποστολής της
Συνέχισε την τοποθέτηση του ζητώντας τη θεσμική αναβάθμιση του ρόλου της αυτοδιοίκησης ως του φορέα που βρίσκεται εγγύτερα στον πολίτη: όπως ανέφερε «Μόνο στις μπόρες, τις καταστροφές, τις πανδημίες και τις κρίσεις, μόνο τότε καλούν την τοπική αυτοδιοίκηση. Στις δεξιώσεις συνήθως δεν καλείται, είναι μόνο για τα δύσκολα». Για το θέμα αυτό έφερε ως παράδειγμα το γεγονός πως κατά τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία για νομοσχέδια όπως το χωροταξικό ή ακόμα και το νομοσχέδιο για τα αδέσποτα, ενώ τα όργανα της αυτοδιοίκησης μετά από πολύ δουλειά κατάθεσαν σειρά προτάσεων, έγιναν αποδεκτές από την πολιτεία ελάχιστες έως καμία. Το γεγονός αυτό το συνέδεσε με τη συνολική αντιμετώπιση των δήμων από την πολιτεία και στο σημείο αυτό αποκάλυψε πως οι κρατικοί φορείς στην Ελλάδα έχουν συνολικά 21.000 αρμοδιότητες από τις οποίες οι δήμοι έχουν επιφορτιστεί μόλις τις 1.150 και οι περιφέρειας μόλις 750 αναδεικνύοντας τον τρόπο που αντιλαμβάνεται και βλέπει διαχρονικά το Ελληνικό Κράτος την αποκέντρωση.
Αναφερόμενος στις σχέσεις των δήμων με τις περιφέρειες, έθεσε δύο κυρίαρχα ζητήματα δυσλειτουργίας και υποβάθμισης των ρόλων των δήμων. Το πρώτο αφορά τη διαχείριση των πόρων των ΕΣΠΑ όπου όπως ανέφερε: «Το κράτος έδωσε στις Περιφέρειες τη δυνατότητα να διαχειριστούν τους πόρους του ΕΣΠΑ για να στηρίξουν τους Δήμους και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Τα χρήματά μας όμως τα μοιράζουν δεξιά και αριστερά: Στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Στα πανεπιστήμια. Στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας. Συγγνώμη! Έδωσε κανείς εξουσιοδότηση και το δικαίωμα στους περιφερειάρχες τα λεφτά μας να τα σκορπούν για τη δική τους πολιτική και τις δημόσιες σχέσεις; Οι περιφερειάρχες κάνουν τις επιλογές τους εν αγνοία των τοπικών αναγκών. Πρέπει να πας εκεί, να προσκυνήσεις, να δηλώσεις πίστη, για να πάρεις. Αυτό είναι ανεπίτρεπτο! Ας τα διαχειριστούν εκείνοι λοιπόν, αλλά με συγκεκριμένο τρόπο».
Ένα άλλο ζήτημα που έθεσε ήταν το μείζον θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων εκφράζοντας την αγανάκτηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των δήμων της χώρας για το γεγονός ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και οι Περιφέρειες έχουν τη θεσμική ευθύνη της διαχείρισης, αφήνοντας στους Δήμους μόνο την αρμοδιότητα να τα μαζεύουν και να πληρώνουν τα Εθνικά και Ευρωπαϊκά πρόστιμα:
«Δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους και πληρώνουμε τα πρόστιμα εμείς. Αυτή είναι η πραγματικότητα και αυτό πρέπει να αλλάξει, πρέπει να το σταματήσουμε. Και δεν θα μιλήσω για τον ΕΔΣΝΑ, για εμάς τους φουκαράδες της Αττικής. Πρόκειται για αποτυχία σε όλα τα επίπεδα, οριζοντίως και καθέτως, και μελλοντική κατάρρευση την οποία νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο να την σώσουμε».
Προσωπικό των ΟΤΑ
Σε ότι αφορά το προσωπικό των ΟΤΑ ο κ. Κωνσταντέλλος τόνισε ότι είναι παντελώς αδιανόητο, να ζητούν οι δήμοι από τον υπουργό Εσωτερικών να τους εγκρίνει τον «αριθμό» του προσωπικού που έχουν ανάγκη για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών τους (εφόσον υπάρχουν και οι οικονομικές δυνατότητες) και να απαιτούνται δύο ή τρεις ακόμη και τέσσερις υπογραφές υπουργών για την πολυπόθητη έγκριση και να περνούν 5 και 6 μήνες για να δοθούν οι εγκρίσεις αυτές. «Για ποια Αυτοδιοίκηση με αυτοτέλεια μιλάμε και ποια απλούστευση διαδικασιών οραματιζόμαστε» αναρωτήθηκε.
Η ΚΕΔΕ ζητά άμεσα να θεσπισθεί ένα νέο σύστημα προγραμματισμού των ανθρώπινων πόρων για την έγκαιρη κάλυψη των κενών σε προσωπικό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με προτεραιότητα στο εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και στην κάλυψη των αναγκών όλων των δήμων.
Ειδικά για τους μικρούς ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους, θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη γενναίας αύξησης της μοριοδότησης της εντοπιότητας καθώς και παροχή οικονομικών κινήτρων.
Επίσης η ΚΕΔΕ ζητά μόνιμο σύστημα κινητικότητας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση που θα στηρίζεται στο σύστημα προγραμματισμού των ανθρωπίνων πόρων. Για οποιαδήποτε μετακίνηση υπαλλήλου από Δήμο, στο πλαίσιο του εφαρμοζόμενου συστήματος κινητικότητας, να απαιτείται προηγουμένως η σύμφωνη γνώμη του Δημάρχου.
Παράλληλα ζητά συνεχιζόμενη κατάρτιση των υπαλλήλων των δήμων, βελτίωση των συνθηκών εργασίας των υπαλλήλων και της υλικοτεχνικής υποδομής των υπηρεσιών, με εφαρμογή και των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας.
Επίσης προτείνει την επανασυγκρότηση της Δημοτικής Αστυνομίας με τις αρμοδιότητες που είχε, με εκπαιδευμένο προσωπικό, με τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους και με τεχνικά μέσα.
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Κωνσταντέλλος ζήτησε να λειτουργήσουν επιτέλους οι ελεγκτές νομιμότητας των δήμων όπως προβλέπεται από Νόμο Καλλικράτη του 2010, αφού σήμερα τον έλεγχο νομιμότητας αλλά και σκοπιμότητας, τον ασκούν οι υπάλληλοι της αποκεντρωμένης διοίκησης. Οι δήμαρχοι σήμερα έχουν καταντήσει να παρακαλάνε τους υπουργούς να τους επιτραπεί να ασκούν τα καθήκοντα που τους ανέθεσε ο λαός και όχι οι υπάλληλοι κάποιας κρατικής υπηρεσίας.
Κατέληξε πως όλα τα ζητήματα που τέθηκαν πρέπει να αντιμετωπιστούν και να λυθούν οριστικά με μία καθολική μεταρρύθμιση η οποία θα αναβαθμίζει το θεσμό και θα προάγει την αυτοτέλεια και την ανάπτυξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που είναι εγγύτερος στην κοινωνία και με σύμμαχο τον πολίτη, να βάλει τέλος στην απαξίωση και την κατάρρευση.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 23 Οκτωβρίου 2021]
