Ένα μεγάλο «ΝΑΙ» στις επενδύσεις που σέβονται το περιβάλλον, την ιστορία και τον άνθρωπο και ένα μεγάλο «ΟΧΙ» στα σχέδια που υπονομεύουν το φυσικό και πολιτιστικό πλούτο στην μοναδική περιοχή του Καβουρίου, αλλά και ευρύτερα σε ολόκληρη τη χώρα, διατυπώθηκε ως συμπέρασμα από την ημερίδα που διοργάνωσε η Δημοτική Βούληση Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης την Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2016 με θεματική την επικείμενη παραχώρηση/επένδυση στον Αστέρα Βουλιαγμένης.
Η ημερίδα είχε ως στόχο να θέσει στη δημόσια συζήτηση τα σχετικά στοιχεία που αφορούν την επένδυση της περιοχής του Αστέρα αλλά και τις «κόκκινες γραμμές» που θέτει η τοπική κοινωνία στους επενδυτές, πριν εκείνοι προχωρήσουν στην έναρξη όποιας εργασίας και όποιων τεχνικών έργων, τα οποία ενδεχομένως να έχουν μη αναστρέψιμα αποτελέσματα.
Η μαζική συμμετοχή δημοτών και κατοίκων της περιοχής αλλά και τα στοιχεία που είδαν το «φως της δημοσιότητας» από τους εισηγητές της ημερίδας, προσέδωσαν χαρακτήρα ιστορικό στην εκδήλωση.
Στην ημερίδα πραγματοποίησαν εισηγήσεις οι:
Δημοσθένης Δόγκας, Δημοτικός Σύμβουλος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, Πολιτευτής της Περιφέρειας Αττικής.
Κώστας Βενετσάνος, Εκδότης.
Όλγα Σακαλή, Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Μαρία Κασίμη Σούτου, τέως προϊσταμένη Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων της ΚΣτ’ Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων Πειραιά.
Μαριλένα Ιατρίδου, Πολιτικός Μηχανικός. Πλήθος δημοτών έκαναν παρεμβάσεις και έθεσαν ερωτήματα αλλά και τους προβληματισμούς τους.
Μεταξύ άλλων, στην ημερίδα παρευρέθησαν η Μαρία Σίνα, Δημοτική Σύμβουλος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, ο Χρήστος Διονυσόπουλος, εμπειρογνώμων του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης για θέματα αρχαιοτήτων, ο Πέτρος Θανόπουλος, τέως Δημοτικός Σύμβουλος και Πρόεδρος του Συνδέσμου Ηπειρωτών Νοτίων Προαστίων «ο Ρόβας», ο Στέλιος Γκίκας, εκπρόσωπος του Συλλόγου Πολιτεία Βούλας, ο Στυλιανός Ψιμουλάκης, Γενικός Γραμματέας του Ομίλου «Νέοι Ορίζοντες Φιλίας», η Αλεξάνδρα Σταθοπούλου, Διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου Βουλιαγμένης, η Δέσποινα Ρουμελιώτη, μέλος ΔΣ της Πνευματικής Εστίας Γλυφάδας, η Βούλα Λαμπροπούλου, τέως καθηγήτρια του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, η Κατερίνα Βαμβακούση, πολιτευτής των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, η πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Περιβάλλοντος Βουλιαγμένης, Ντέμυ Παπαϊωάννου, εκπρόσωποι από τον Σύλλογο Πηγαδακίων Βούλας και του Συλλόγου Μανιατών Νοτίων Προαστίων καθώς και άλλοι εκπρόσωποι των φορέων και συλλόγων της τοπικής κοινωνίας.
Δημοσθένης Δόγκας: «Ναι μόνο στις Επενδύσεις που σέβονται τη φυσική, ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά»
Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο επικεφαλής της Δημοτικής Βούλησης, Δημοτικός Σύμβουλος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και Πολιτευτής της Περιφέρειας Αττικής, Δημοσθένης Δόγκας, ζήτησε να καταργηθεί η διαδικασία των Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ), η οποία επιτρέπει κατ’ εξαίρεση της ισχύουσας νομοθεσίας την πολεοδόμηση/ αδειοδότηση οικοδομικών εργασιών οι οποίες απειλούν τόπους μεγάλης περιβαλλοντικής ή πολιτιστικής σημασίας.
Σε κάθε περίπτωση, ο Δημοσθένης Δόγκας ζήτησε τα Ειδικά Σχέδια να μην αγγίζουν αρχαιολογικούς χώρους, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του Αστέρα Βουλιαγμένης. Ο Δημοσθένης Δόγκας τόνισε χαρακτηριστικά ότι «αν περάσει αυτό το ΕΣΧΑΔΑ εδώ, θα είναι το εναρκτήριο λάκτισμα για την εκποίηση και άλλων αρχαιολογικών χώρων της Αττικής και της χώρας μας, όπως ο ναός του Σουνίου ή της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα».
Ο Δ. Δόγκας υπογράμμισε ότι: «Έχω ως βασική αρχή μου, ότι η πολιτιστική κληρονομιά και οι αρχαιότητες δεν πωλούνται, δεν ενοικιάζονται μακροχρόνια, δεν χωράνε σε εμπορευματικές αντιλήψεις. Οι Αρχαίοι Ναοί μόνο θεών κατοικίες μπορούν να θεωρούνται. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι εθνικός θησαυρός και όχι κρατικός. Και το Έθνος είμαστε όλοι εμείς και όχι η εκάστοτε κυβέρνηση, η οποία δρώντας ως κράτος εν κράτει προσβλέπει και πραγματώνει κάθε δυνατή ενέργεια εκποίησής του».
Παράλληλα, έκανε εκτενή αναφορά για τις δεκάδες οικογένειες των σημερινών εργαζομένων της ξενοδοχειακής μονάδας του Αστέρα, τονίζοντας ότι δεν πρέπει να χαθεί καμία θέση εργασίας. Αντιθέτως, υπέβαλε δέσμη προτάσεων για αντισταθμιστικά οφέλη τα οποία πρέπει να διεκδικήσει η τοπική κοινωνία από τους επενδυτές.
Ο Δημοσθένης Δόγκας έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την περιβαλλοντική καταστροφή και την αλλοίωση του φυσικού τοπίου που θα επέλθουν σύμφωνα με το νέο σχέδιο, όχι μόνο στην περιοχή του Αστέρα και της Βουλιαγμένης αλλά και στους όμορους δήμους και ευρύτερα στη Νοτιοανατολική Αττική και συνέχισε λέγοντας ότι η ηγεσία του ΤΑΙΠΕΔ «άλλα δείχνει στην παρουσίαση της επένδυσης και άλλα θα κάνει» με αφορμή την πρόσφατη παρουσία του προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ, Στέργιου Πιτσιόρλα, στο Δημοτικό Συμβούλιο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης.
«Τασσόμαστε υπέρ των υγιών επενδύσεων που σέβονται το περιβάλλον, τον άνθρωπο και την πολιτιστική του κληρονομιά», κατέληξε στην τοποθέτησή του ο Δημοσθένης Δόγκας.
Κώστας Βενετσάνος: «Χαρίζονται παραπάνω από 2 δισ. ευρώ στους επενδυτές»
Ο εκδότης Κώστας Βενετσάνος αναφέρθηκε εκτενώς στον χαρακτήρα και το τίμημα της επένδυσης. «Το ζήτημα δεν είναι αν θα χτιστούν 100 ή 15 σπίτια, αλλά η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας», υπογράμμισε, ενώ χαρακτήρισε «αστείο» το επιχείρημα των μελετητών ότι προσαρμόζονται στη γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας, μειώνοντας τον αριθμό των οικιών και όχι καταργώντας τη χρήση κατοικίας, όπως στην πραγματικότητα όρισε το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο.
Σχολίασε ακόμη ότι «κυριολεκτικά, η έννοια αξιοποίηση σημαίνει ανώδυνα κατά το δυνατόν, να κερδίσω το μεγαλύτερο όφελος στο μικρότερο διάστημα, σημείο που στην περίπτωση του Αστέρα δεν ισχύει επουδενί».
Ο Κώστας Βενετσάνος ανέπτυξε ότι η αντικειμενική αξία της χερσονήσου που παραχωρείται αγγίζει τα 2,430 δισεκατομμύρια ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι χαρίζονται στους επενδυτές 2 δισ. ευρώ. «Ακόμη και με την καπιταλιστική λογική των πραγμάτων, δεν πουλάς όσο βρίσκεις. Δεν πουλάς ένα ακίνητο για ένα ποσό που θα εισέπραττες αν το μίσθωνες για ένα χρόνο», είπε παραστατικά.
Τέλος, με ιστορικά παραδείγματα από το Βυζάντιο και τα νεότερα χρόνια ανέλυσε ότι είναι άτοπο και αναποτελεσματικό για μια χώρα να πουλά τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της, καθώς και με τη μέθοδο αυτή, είναι απίθανο να πληρωθεί το χρέος της. Με τα λόγια «να συσκεφθούμε και να αφυπνισθούμε» ολοκλήρωσε την εισήγησή του ο ομιλητής.
Όλγα Σακαλή: «Μοναδικό αρχαιολογικό σύνολο η χερσόνησος του Αστέρα»
Η Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων τόνισε ότι «στο σχέδιο αποψίλωσης της δημόσιας περιουσίας που έχει εκπονήσει η κυβέρνηση δεν εξαιρούνται ιστορικοί τόποι, ενώ όπως δείχνει η περίπτωση του Αστέρα, οι αρχαιότητες ενσωματώνονται στα μεγάλα έργα ως τουριστικές ατραξιόν».
Η Όλγα Σακαλή απέρριψε τον ισχυρισμό του ΤΑΙΠΕΔ ότι ο αρχαιολογικός χώρος στο Λαιμό Βουλιαγμένης εξαιρείται από την επένδυση, υπογραμμίζοντας ότι «εκτός από τον προβεβλημένο και γνωστό σε όλους ναό του Απόλλωνα Ζωστήρα, υπάρχουν και άλλα μνημεία, όπως η Κρήνη, βόρεια του Ναού, η ιερατική οικία κ.ά. που συνιστούν ένα μοναδικό αρχαιολογικό σύνολο, ένα δίκτυο και μια νησίδα γνώσης και προσέγγισης των περασμένων πολιτισμών στην περιοχή».
Η εκπρόσωπος των Ελλήνων αρχαιολόγων τόνισε ότι η κυβέρνηση «άφησε ανέπαφο το μνημονιακό νομικό πλαίσιο για τη διαμόρφωση φιλικού αναπτυξιακού περιβάλλοντος», το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει την παράκαμψη της αρχαιολογικής νομοθεσίας, μέσω της δημιουργίας Τμημάτων Αδειοδότησης, τα οποία υπάγονται στο Υπουργείο Ανάπτυξης, ενώ παράλληλα καταργήθηκαν οι Αρχαιολογικές Εφορείες.
Περαιτέρω, η Όλγα Σακαλή αποκάλυψε ότι σε πρόσφατη επίσκεψη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων στο ναό του Απόλλωνα Ζωστήρα, κατά την οποία οι αρχαιολόγοι δεν δήλωσαν την ιδιότητά τους, προκειμένου να διαπιστώσουν το σημερινό καθεστώς πρόσβασης του κοινού στον αρχαίο ναό, εξεπλάγησαν δυσάρεστα, καθώς τους υποδείχτηκε να δουν το ναό από το παράθυρο της περίφραξης, ενώ τους δηλώθηκε ότι για την είσοδο στο ναό «απαιτείται ειδική άδεια από το Διοικητικό Συμβούλιο του Αστέρα».
«Τίθεται υπό αμφισβήτηση η ίδια η έννοια της προστασίας του περιβάλλοντος όταν μοναδικό κριτήριο για τις επενδύσεις είναι το άμεσο πρόβλημα ταμειακής ρευστότητας του κράτους», είπε καταλήγοντας η Όλγα Σακαλή για να τονίσει πως «μόνη ελπίδα είναι η ενίσχυση των αντιστάσεων».
Μαρία Κασίμη Σούτου: «Πολιτιστική λοβοτομή η αποκοπή ενός λαού από το παρελθόν του»
Για «ναό φυλακισμένο και εγκλωβισμένο» έκανε λόγο η Μαρία Κασίμη Σούτου, που με την ιδιότητα της αρχαιολόγου έχει πραγματοποιήσει ανασκαφές σε ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή επί πολλά χρόνια. «Έχω βρει προϊστορικές κατοικήσεις και οψιανούς στην περιοχή αυτή. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται και υπογραμμίζονται και από τη μυθολογία, καθώς όπως ξέρουμε η Άρτεμη και ο Απόλλων γεννήθηκαν στη Βουλιαγμένη», είπε η Μαρία Κασίμη Σούτου προσθέτοντας ότι «τα αντικείμενα που βρίσκουμε στο Λαιμό είναι αντικείμενα λατρείας και μελέτης και σε κάθε περίπτωση όχι αντικείμενα του κέρδους».
Η αρχαιολόγος τόνισε ότι «λαός χωρίς μνήμη είναι αντικείμενο προς εκμετάλλευση», σημειώνοντας ότι «από το Φάληρο ως τη Βουλιαγμένη εκτείνεται ένας περίπατος πολιτισμού». Η ομιλήτρια έκανε ειδική αναφορά στην Υδρούσα, ένα νησί «γεμάτο από αρχαία», το οποίο ομοίως κινδύνευσε να υποστεί φθορές από μια αλόγιστη επιχειρηματική εκμετάλλευση. Η Μαρία Κασίμη Σούτου τόνισε επανειλημμένα ότι «δεν είναι τυχαία η περιοχή» και περιέγραψε το σύνολο των αρχαίων μνημείων που ακόμη και σήμερα σώζονται, αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι αγνοούν. Κάλεσε τους εκπαιδευτικούς και την τοπική κοινωνία να αγκαλιάσουν την Αρχαιολογική Υπηρεσία, οι εκπρόσωποι της οποίας είναι πάντα πρόθυμοι να μιλούν σε μαθητές και ενήλικες για τον θησαυρό που μας κληροδότησε το παρελθόν στον τόπο αυτό. Ακόμη, αποκάλυψε ότι η χερσόνησος αποτέλεσε πεδίο κλοπών από Γερμανούς αξιωματούχους την περίοδο της Κατοχής, κάνοντας λόγο για τα χαμένα αγγεία του Ορφανοτροφείου Βουλιαγμένης και άλλων αρχαιοτήτων που «φυγαδεύτηκαν στη Γερμανία όχι για να κοσμήσουν μουσεία, αλλά για να πλουτίσουν ιδιωτικές συλλογές».
Μαριλένα Ιατρίδου: «Το δεύτερο ΕΣΧΑΔΑ χειρότερο από το πρώτο»
Τα δύο ψέματα του νέου ΕΣΧΑΔΑ επισήμανε στη διαφωτιστική της τοποθέτηση η Μαριλένα Ιατρίδου. Όπως είπε η πολιτική μηχανικός, οι μελετητές και το ΤΑΙΠΕΔ εμφανίζουν τη χερσόνησο του Αστέρα να βρίσκεται εντός σχεδίου πόλης, τη στιγμή που στην πραγματικότητα βρίσκεται εκτός Σχεδίου αλλά και εκτός του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Βουλιαγμένης.
Εκτός αυτού όμως, όπως παρατήρησε μετά από μια ενδελεχή εξέταση του πολεοδομικού χάρτη που συνοδεύει το νέο ΕΣΧΑΔΑ και το οποίο θα γίνει νόμος του κράτους, αν γνωμοδοτήσει θετικά το Συμβούλιο της Επικρατείας, η ζώνη προστασίας του φυσικού τοπίου, εμβαδού 154 στρεμμάτων, περιβάλλεται «από μια κατακόκκινη οικοδομική γραμμή, ενώ το σύνολο της προς πώληση περιοχής συνολικής έκτασης 310 στρεμμάτων περιβάλλεται από πράσινη ρυμοτομική γραμμή».
Τα παραπάνω, κατά την ομιλήτρια σημαίνουν ότι «η περιοχή εντάσσεται παράνομα στο σχέδιο πόλεως, αγνοώντας το δασικό και αρχαιολογικό χαρακτήρα της. Σημαίνει ακόμη ότι η έκταση των 239 στρεμμάτων που περιβάλλεται από την οικοδομική γραμμή αποτελεί ένα γιγαντιαίο οικοδομικό τετράγωνο, που μπορεί στο μέλλον να δομηθεί στο σύνολό του με μια απλή υπουργική απόφαση», όπως υπογράμμισε η Μαριλένα Ιατρίδου. «Θα αφήσουμε να γίνει η Βουλιαγμένη από τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, μια πυκνοδομημένη γειτονιά;» διερωτήθηκε, για να επισημάνει ιδιαίτερα τον κίνδυνο της δραματικής περιβαλλοντικής υποβάθμισης της περιοχής. «Το νέο ΕΣΧΑΔΑ είναι πολύ χειρότερο από το πρώτο και θα πραγματωθεί ένα μεγάλο περιβαλλοντικό έγκλημα», συμπέρανε η εισηγήτρια.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 13 Φεβρουαρίου 2016]
