Του Γιώργου Λαουτάρη.
Στις κάλπες προσέρχονται αύριο, Κυριακή 20 Μαρτίου, οι δημότες της Σαλαμίνας για να συμμετάσχουν σε τοπικό δημοψήφισμα με θέμα αν αποδέχονται ή όχι τη ζεύξη Σαλαμίνας – Περάματος.
Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία από αυτοδιοικητική σκοπιά, όχι μόνο διότι το υπό κρίση ζήτημα έχει διχάσει την τοπική κοινωνία. Η εισήγηση της δημοτικής αρχής και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σαλαμίνας να προχωρήσουν στο δημοψήφισμα έχει ειδικό βάρος αφού είναι εις γνώση όλων ότι το Τοπικό Δημοψήφισμα είναι μια διαδικασία που προβλέπεται μεν από τον “Καλλικράτη”, όμως ο νόμος μέχρι σήμερα είναι ανενεργός, αφού δεν έχουν ακόμη εκδοθεί οι απολύτως αναγκαίες εφαρμοστικές διατάξεις του (ως προς τον έλεγχο νομιμότητας της προκήρυξής του, τη διαδικασία της ψηφοφορίας και την ανακοίνωση του αποτελέσματος κ.λπ.). Με άλλα λόγια, η Σαλαμίνα προχωρά σε δημοψήφισμα έχοντας συνείδηση ότι πρόκειται για κάτι άτυπο, το οποίο όμως μέσω της συμμετοχής θέλει να καταστήσει έγκυρο.
Ως προς το αν η τοπική κοινωνία δέχεται ή όχι το έργο της υποθαλάσσιας οδικής ζεύξης που θα ενώσει το Πέραμα με τα Παλούκια, είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση της δημάρχου Σαλαμίνας, Ισιδώρας Νάννου – Παπαθανασίου: “Η ζεύξη είναι ένα έργο που το ακούμε δεκαετίες τώρα και πιστεύω, ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια αν η εκτέλεση του θα καλυτερεύσει ή θα χειροτερεύσει την ποιότητα ζωής των κατοίκων του νησιού”, ανέφερε και πρόσθεσε: “Γεγονός είναι ότι το έργο αυτό έχει διχάσει τους Σαλαμινιώτες σε υπέρμαχους και σε πολέμιους, καθότι υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές”.
Οι κάτοικοι φοβούνται ότι η οδική σύνδεση του νησιού τους με το Πέραμα θα διαταράξει ανεπίτρεπτα τη σημερινή ισορροπία, όπου οι 50.000 μόνιμοι κάτοικοι ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα σε βασικές υποδομές, όπως καθαριότητα, οδικό δίκτυο και ύδρευση. Σημειωτέον, ότι ο Δήμος Σαλαμίνας είναι ο πρώτος που εντάχθηκε σε ένα άτυπο δημοτικό Μνημόνιο, εξαιτίας της πολύ κακής κατάστασης των οικονομικών του. Η τοπική κοινωνία και οι αυτοδιοικητικοί φοβούνται ότι χωρίς παράλληλες επενδύσεις για την ισορροπημένη ανάπτυξη του νησιού, η αναμενόμενη κατακόρυφη αύξηση των επισκεπτών της Σαλαμίνας θα είναι τελικά βάρος. Φυσικά, υπάρχει και η πλευρά όσων εργάζονται σήμερα στην ακτοπλοϊκή σύνδεση, που βλέπουν ότι οι θέσεις εργασίας τους θα καταργηθούν.
Στην εισήγησή της λοιπόν η Δήμαρχος τονίζει: “Επειδή πιστεύω ότι κανείς αυτοδιοικητικός δεν μπορεί ούτε και δικαιούται να πάρει στις πλάτες του το βάρος μιας ενδεχόμενης συναίνεσης ή απόρριψης ενός τέτοιου μείζονος σημασίας έργου όπως είναι η ζεύξη, θεωρώ ότι είναι ορθό κι επιβεβλημένο να ζητήσουμε από τον κόσμο της Σαλαμίνας να εκφράσει, εν είδει γενικής συνέλευσης, την άποψή του η οποία θα γίνει πιστεύω σεβαστή από όλους μας και θα αποτελέσει πυξίδα για τις όποιες αποφάσεις κι ενέργειες χρειαστεί να γίνουν από την Δημοτική Αρχή με την ενεργή συμπαράσταση της τοπικής κοινωνίας”. Όλο το Δημοτικό Συμβούλιο δεσμεύτηκε άλλωστε να κάνει δεκτή την ετυμηγορία, αποφασίζοντας για τις περαιτέρω ενέργειες σχετικά με το έργο ανάλογα με το αποτέλεσμα.
Στο θέμα παρενέβη και η περιφερειακή αρχή Αττικής, διά του Αντιπεριφερειάρχη Νήσων, Παναγιώτη Χατζηπέρου, ο οποίος με ανακοίνωσή του ζήτησε από τους δημότες να συμμετάσχουν μαζικά στο δημοψήφισμα: “Είναι προφανές ότι η άποψη των πολιτών είναι εξαιρετικά σημαντική σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα για την ανάπτυξη και την οικονομία της Σαλαμίνας. Γι’ αυτό απαιτείται τόσο η ευρύτερη και πληρέστερη δυνατή ενημέρωση, όσο και η μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή στο δημοψήφισμα αυτό που αποτελεί την πεμπτουσία της Δημοκρατίας” σημείωσε.
Νομικά έωλο
πολιτικά έγκυρο
Από νομική άποψη, τοπικό δημοψήφισμα δεν μπορεί ακόμη να διενεργηθεί νόμιμα. Όπως αναφέρει στη γνωμοδότησή της η Νομική Υπηρεσία του Δήμου Σαλαμίνας, ο Καλλικράτης προβλέπει μεν τη διεξαγωγή τοπικού δημοψηφίσματος, όμως ορίζει επίσης ότι “με Προεδρικό Διάταγμα … ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τον έλεγχο νομιμότητας της διενέργειας δημοψηφίσματος” κ.λπ. Οι νομικοί υπογραμμίζουν: “Μέχρι σήμερα τέτοιο Προεδρικό Διάταγμα δεν έχει εκδοθεί. Κατά συνέπεια, δεν έχει ολοκληρωθεί η νομοθετική ρύθμιση διεξαγωγής τοπικών δημοψηφισμάτων. Συμπερασματικά, η άποψή μας είναι ότι η τυχόν διεξαγωγή του δημοψηφίσματος δεν θα παρήγαγε δεσμευτικές έννομες συνέπειες”.
Ο Δήμος Σαλαμίνας ωστόσο υπολογίζει στην πολιτική βαρύτητα που έχει η έκφραση της λαϊκής ετυμηγορίας. Όπως το θέτει η Δήμαρχος του νησιού, Ισιδώρα Νάννου Παπαθανασίου, “θα πρέπει όλοι μας να γνωρίζουμε ότι η διεξαγωγή του άτυπου αυτού δημοψηφίσματος που προτείνεται δεν παράγει δεσμευτικές έννομες συνέπειες, πλην όμως ευελπιστώ ότι θα ληφθεί σοβαρά υπόψη από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων, αρκεί τούτο να θεωρηθεί έστω κι άτυπα έγκυρο”. Και συμπληρώνει: “Για να θεωρηθεί όμως έγκυρο θα πρέπει να υπάρξει μεγάλη συμμετοχή του κόσμου, αν είναι δυνατόν, πάνω από το 50% του εκλογικού Σώματος και φυσικά να υπάρχουν εχέγγυα ότι έχει διασφαλιστεί η ελεύθερη έκφρασή του”.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 19 Μαρτίου 2016]
