Του Γιώργου Λαουτάρη.
Αν και βρισκόμαστε σε περίοδο ωρίμανσης τεκτονικών αλλαγών στην αυτοδιοίκηση, η θεσμική εκπροσώπηση των δημάρχων φαίνεται να μη συμβαδίζει με τις περιστάσεις. Ο λόγος για την τελευταία έκτακτη Γενική Συνέλευση των δημάρχων, την προηγούμενη Τετάρτη, όπου κυριάρχησε μια συνδικαλιστική και αυτοαναφορική αντίληψη για το θεσμό της αυτοδιοίκησης. Η διοίκηση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας κάλεσε τους δημάρχους να τοποθετηθούν επί του νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών που ρυθμίζει διάφορα θέματα των ΟΤΑ, όμως αντί για τη “μεγάλη εικόνα” εστίασε στο μερικό: Στις απολαβές των αιρετών και στον έλεγχο που ασκεί η κυβέρνηση στις αποφάσεις τους.
Την ίδια στιγμή έχει ανοίξει από τους αρμόδιους φορείς η συζήτηση για τη ριζική αναμόρφωση του “Καλλικράτη”. Μια νέα μεταρρύθμιση, η οποία σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει σήμερα γνωστά, θα αλλάξει τον εκλογικό νόμο της αυτοδιοίκησης αλλά και τον τρόπο λήψης αποφάσεων από τους Δήμους και τις Περιφέρειες μεταξύ άλλων. Κι όμως, η ΚΕΔΕ δεν θεώρησε τη συζήτηση αυτή ως κατάλληλη για μια γενική συνέλευση των δημάρχων, παρά εξαντλήθηκε σε επί μέρους διαφωνίες και ενστάσεις.
Είναι χαρακτηριστική η επιμονή του προέδρου της ΚΕΔΕ, Γιώργου Πατούλη, να αναφέρεται στο ζήτημα της αντιμισθίας των δημάρχων και των άλλων αιρετών. “Είναι ψηλά στην ατζέντα μας η αποκατάσταση της αξιοπρέπειας των δημάρχων”, εξήγγειλε από το βήμα της συνέλευσης και ζήτησε μετ’ επιτάσεως και επανειλημμένα εξίσωση του μισθού των δημάρχων με το μισθό του γενικού γραμματέα των υπουργείων. “Δεν θα γίνουν οι δήμαρχοι κλέφτες”, ήταν το βασικό επιχείρημά του. Ακόμη, ο δήμαρχος Αμαρουσίου αναφέρθηκε εκτενώς στην αρχική πρόβλεψη του πολυνομοσχεδίου να μειώσει τις απολαβές των αντιδημάρχων, αποκαθιστώντας παράλληλα τις απολαβές των δημοτικών συμβούλων για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις. Όπως είπε πάντως ο Γιώργος Πατούλης, οι πιέσεις έπιασαν τόπο και το υπουργείο υπαναχώρησε: Με διόρθωση στο νομοσχέδιο, όλοι ανεξαιρέτως οι αντιδήμαρχοι (και όχι ορισμένοι από αυτούς όπως σήμερα) θα αμείβονται χωρίς μειώσεις.
Χαρακτηριστικό ως προς το βάρος του θέματος αυτού στη συνέλευση των δημάρχων ήταν η συνέχεια που έδωσε ο Δήμαρχος Αμφιλοχίας, Απόστολος Κοιμήσης, στη δική του μεγάλη παρέμβαση. Χαρακτήρισε τη “νίκη” που παρουσίασε ο Γιώργος Πατούλης, ως “τυρί στη φάκα” από την κυβέρνηση, που κατά τον ίδιο επιχειρεί να αποσπάσει την προσοχή των δημάρχων από τα πραγματικά προβλήματα. “Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ τσίμπησε”, είπε εμφατικά.
Περαιτέρω, η εισήγηση του Γιώργου Πατούλη επικεντρώθηκε στις διατάξεις που αφορούν στον διορισμό του Ελεγκτή Νομιμότητας. “Παγκόσμια πρωτοτυπία” χαρακτήρισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ την πρόβλεψη ο Ελεγκτής να είναι μεν έμπειρος αλλά χωρίς τα εχέγγυα της γνώσης, μιας και καταργείται ο όρος για μεταπτυχιακό τίτλο. Όπως είπε, η “σημερινή εποπτεία πράξεων από τους προϊσταμένους των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων οδηγεί σε παράλυση και αναποτελεσματικό έλεγχο” και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι οδηγεί στη “δημιουργία ενός κεντρομόλου κράτους κηδεμόνευσης της αυτοδιοίκησης”. Ο δήμαρχος Αμαρουσίου περιέγραψε γλαφυρά ένα “ζήτημα ταλαιπωρίας”, δηλαδή το να εγκρίνεται μια απόφαση από τον γενικό γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης αλλά να “κόβεται” η ίδια απόφαση από τον Επίτροπο Ελεγκτικού Συνεδρίου και μετά να περνά από το κόσκινο του Σώματος Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης. Ο Γιώργος Πατούλης ανέφερε παραδείγματα “ταλαιπωρίας και άδικης διαπόμπευσης δημάρχων”, όπως είπε και διερωτήθηκε “ποιος ελέγχει τους ελεγκτές”.
Δεν απάντησε ωστόσο στο μείζον ζήτημα που αφορά στην αξιοπιστία της αυτοδιοίκησης έναντι της κοινωνίας. Πώς θα σταματήσουν οι Δήμοι να θεωρούνται ως άντρο της διαφθοράς στη δημόσια διοίκηση; Πώς θα έρθουν ξανά κοντά στον δημότη, δίνοντάς του χώρο για δημοκρατική συμμετοχή στις αποφάσεις που τον αφορούν; Πώς θα βγει η αυτοδιοίκηση από το κάδρο της πολιτικής κρίσης; Σε κάθε περίπτωση, τίποτα από αυτά δεν θα αλλάξει, αυξάνοντας τους μισθούς των δημάρχων και ενισχύοντας τη δυνατότητά τους να αποφασίζουν χωρίς να λογοδοτούν πουθενά…
Εντάσεις στο διάλογο για τον νέο “Καλλικράτη”
Την ίδια στιγμή που οι δήμαρχοι επικεντρώνονται στο μερικό, προχωρά με εντάσεις και συγκρούσεις ο διάλογος για την αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση.
Την παραίτησή του με αιχμές από την 25μελή Επιτροπή διαλόγου που έχει συστήσει το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αθηνας και πρώην δήμαρχος Καισαριανής Σπύρος Τζόκας. Ο έμπειρος αυτοδιοικητικός κατηγόρησε τόσο την ΕΝΠΕ ότι διαφωνεί χωρίς να ξέρει με τι διαφωνεί, όσο και με στελέχη της κυβέρνησης “το παίζουν Ελβετοί σε όλα τα επίμαχα”, όπως χαρακτηριστικά τόνισε.
Σε κείμενο που κατέθεσε ο Σπύρος Τζόκας μεταξύ άλλων ζητά την καθιέρωση της απλής αναλογικής “σε όλα τα επίπεδα εκλογής και αντιπροσώπευσης στον Α’ και Β’ Βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης” αλλά και την αποσύνδεση των ευρωεκλογών από τις αυτοδιοικητικές εκλογές και “επαναφορά της 4ετίας για την θητεία δημάρχων και περιφερειαρχών”.
Δυστυχώς, ο αρχικός αυτός διάλογος που θα καθορίσει τη συνέχεια γίνεται κεκλεισμένων των των θυρών, μακριά από τη δημοσιότητα και με έλεγχο των “διαρροών”.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 16 Ιουλίου 2016]
