Του Γιώργου Λαουτάρη
Σε σφοδρή σύγκρουση φαίνεται ότι οδηγούνται με αφορμή την αλλαγή του εκλογικού νόμου της αυτοδιοίκησης οι εκπρόσωποι των δημάρχων με την κυβέρνηση. Το συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη, μπορεί να είχε επεισοδιακή κατάληξη, που έκανε μια μερίδα αυτοδιοικητικών να μιλήσει για “συνέδριο – παρωδία”, όμως οι αποφάσεις της πλειοψηφίας του οργάνου είναι πλέον εντελώς σαφείς: Καθαρό “όχι” στην απλή αναλογική για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων. Δεν είναι όμως αυτό ένα παρεμπίπτον ζήτημα. Είναι το πλέον βασικό χαρτί της κυβέρνησης στη δική της εκδοχή για την τροποποίηση του “Καλλικράτη”.
Συγκεκριμένα, η απόφαση του Συνεδρίου αναφέρει για το θέμα: “Η ΚΕΔΕ δεν συζητά την αλλαγή του εκλογικού συστήματος ανάδειξης των δημοτικών αρχών, πριν ολοκληρωθεί προηγουμένως ο διάλογος για τη μεταρρύθμιση του Κράτους. Η ΚΕΔΕ διαφωνεί με την προτεινόμενη από την Κυβέρνηση αλλαγή του εκλογικού συστήματος (απλή αναλογική), διότι αυτή οδηγεί, στην πράξη, σε ακυβερνησία και διάλυση των δήμων”. Μάλιστα η παράγραφος αυτή περιλαμβάνεται στις “τέσσερις αδιαπραγμάτευτες θέσεις που οδηγούν σε ρήξη”, όπως αναφέρεται (με κεφαλαία μάλιστα γράμματα) στο ντοκουμέντο απόφασης του Συνεδρίου.
Δεν είναι τυχαίο ότι η ρητορική περί “ρήξης” με την κυβέρνηση έφερε την πλειοψηφία της ΚΕΔΕ και τον Γιώργο Πατούλη προσωπικά σε αντιπαράθεση με μεγάλο μέρος των συνέδρων και ήταν αυτή που πυροδότησε την ένταση στο Συνέδριο. Οι τελικές αποφάσεις του Συνεδρίου δεν ψηφίστηκαν παρά από μια μερίδα 70 συνέδρων από τους 500 συνολικά, με την μεγάλη πλειοψηφία των αιρετών να απέχει επιδεικτικά από τις διαδικασίες. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει αναντιστοιχία της έντασης που χρησιμοποιεί σήμερα η ηγεσία της ΚΕΔΕ στη φρασεολογία της με τις πραγματικές διαθέσεις του συνόλου του αιρετών σε αυτή τουλάχιστον τη φάση.
Ίσως το φαινόμενο αυτό να οφείλεται και στην αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει σε κάποιες αλλαγές ορόσημα, όπως αυτή του εκλογικού νόμου. Ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών, Κώστας Πουλάκης, στην ομιλία του στο Συνέδριο, ήταν ξεκάθαρος: Η απλή αναλογική στην ανάδειξη των συμβουλίων προχωρά ως θέμα αρχής και τίθεται σε διάλογο μόνο ο τρόπος ανάδειξης των Δημάρχων – Περιφερειαρχών καθώς και οι αρμοδιότητές τους. Ο Κώστας Πουλάκης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι “σε ένα Δημοτικό Συμβούλιο με αναλογική εκπροσώπηση των παρατάξεων, ο ρόλος του Δημάρχου μπορεί να είναι θεσμικά πιο ενισχυμένος. Πολιτικά όμως, θα υποχρεούται να συζητά και να βρίσκει σημεία συναινέσεων και συγκλίσεων”. Ακόμη, αποσαφήνισε ότι “οι διαφορετικές εκδοχές του τρόπου ανάδειξης του Δημάρχου είναι προς συζήτηση και επεξεργασία”, εννοώντας την ύπαρξη ή όχι δεύτερου γύρου στις εκλογές. Κεντρικό επιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι πλέον η ίδια η σύνθεση της Βουλής των Ελλήνων θα καθορίζεται από ένα εκλογικό σύστημα απλής αναλογικής (ή ορθότερα από ένα αναλογικότερο σύστημα χωρίς μπόνους στο πρώτο κόμμα). “Θα είναι κρίμα για την Αυτοδιοίκηση, τις παραδόσεις και τους ανθρώπους της, να αποδειχθεί κατώτερη των περιστάσεων και να μείνει ουραγός των εξελίξεων”, όπως το έθεσε ο Κώστας Πουλάκης.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ο Συντονιστής Δημόσιας Δημόσιας Διοίκησης της Νέας Δημοκρατίας, Μάκης Βορίδης, κατά το πρόσφατο θεματικό συνέδριο της ΚΕΔΕ στο Βόλο, δήλωσε με κάθε επισημότητα ότι “αυτό το εκλογικό σύστημα δεν θα ισχύσει ποτέ”, καθησυχάζοντας τους ανησυχούντες δημάρχους, με την εκτίμηση ότι θα έχει στο μεταξύ αναδειχθεί σε κυβέρνηση το κόμμα του και με την παράλληλη δέσμευση ότι αυτή θα καταργήσει το αναλογικό σύστημα… Ο πρώην υπουργός απέδωσε την πολιτική αυτή πρωτοβουλία της κυβέρνησης σε μικροπολιτικές σκοπιμότητες του ΣΥΡΙΖΑ.
Συμφωνούν στην κατάργηση Διαβούλευσης και Συμπαραστάτη
Ο διάλογος μεταξύ κυβέρνησης και αυτοδιοίκησης δεν είναι στρωμένος μόνο με αρνήσεις. Υπάρχουν και δύο τουλάχιστον θεσμικά ζητήματα στα οποία παραδόξως συμφωνούν η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών με τη διοίκηση της ΚΕΔΕ. Κι αυτά είναι η κατάργηση της Δημοτικής και Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης και η κατάργηση των θεσμών του δημοτικού και περιφερειακού Συμπαραστάτη.
Ο γ.γ. του υπουργείου Εσωτερικών, Κώστας Πουλάκης, μιλώντας στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Θεσσαλονίκη έκανε λόγο για όργανα και θεσμούς που “δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες” και που “πρέπει λοιπόν να ξαναδούμε, όχι για να τα καταργήσουμε, αλλά για να τα επανατοποθετήσουμε στο θεσμικό οικοδόμημα και να τα ενισχύσουμε επί της ουσίας”. Η “μπάλα” παίρνει και το θεσμό των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων, όπως διαμορφώθηκαν από τον “Καλλικράτη”.
Για τις μεν κοινότητες και τις Επιτροπές Διαβούλευσης η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη ανοίξει τα χαρτιά της, ως προς τη διάδοχη κατάσταση που επιθυμεί.
Για τους Συμπαραστάτες όμως, έχει τεθεί πλέον επισήμως στο τραπέζι η πρόταση να καταργηθούν εντελώς ως αιρετό τοπικό όργανο σε Δήμους και Περιφέρειες και να αντικατασταθεί ο ρόλος του από τοπικά παραρτήματα του Συνηγόρου του Πολίτη.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 10 Δεκεμβρίου 2016]
