«Ανάγκη για όποιον θέλει να διατρέφεται σωστά»
Ηλίας Μαυριάς, Υπεύθυνος στην Mavrias Organics
Ο όρος βιολογικά προϊόντα είναι πλέον στην καθημερινότητά μας. Τον ακούμε συχνά κι όμως πολλές φορές δεν έχουμε την πλήρη εικόνα για το ποιο προϊόν είναι βιολογικό, ποιο όχι και πως αυτά μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε ως καταναλωτές. Ο «ΠΑΛΜΟΣ» συνάντησε τον κ. Ηλία Μαυριά, Υπεύθυνο της Mavrias Organics και μας εξήγησε τα πάντα για τα βιολογικά προϊόντα. Πως αυτά παράγονται, πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να ασχοληθεί κάποιος με την βιολογική παραγωγή, γίνονται εξαγωγές βιολογικών ελληνικών προϊόντων και πολλά ακόμη ερωτήματα. Ασφαλώς από τη συζήτησή μας δεν έλειψε και η αναφορά στο ιδιαίτερο και πρωτότυπο προϊόν της Mavrias Organics που δεν είναι άλλο από την «αποξηραμένη» ελιά. Το αισιόδοξο της όλης συζήτησης ήταν ότι με την παραγωγή των βιολογικών αυτών προϊόντων ασχολούνται νέοι άνθρωποι που επιθυμούν να δημιουργήσουν, να προσφέρουν και να κάνουν πράγματα για τους ίδιους και για την χώρα τους.
[Π]: Τα βιολογικά προϊόντα είναι μόδα ή ανάγκη;
Ηλίας Μαυριάς: Τα βιολογικά προϊόντα είναι ανάγκη για όποιον θέλει να διατρέφεται σωστά, με προϊόντα εξαιρετικά υψηλής διατροφικής αξίας, χωρίς παράλληλα να επιβαρύνει τον εαυτό του με χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη συμβατική γεωργία. Πέραν αυτού, καταναλώνοντας βιολογικά, ενισχύουμε άμεσα και έμμεσα και τη βιολογική γεωργία που σημαίνει λιγότερα χημικά στο περιβάλλον εν γένει.
[Π]: Όταν λέμε τον όρο «βιολογικό» τι εννοούμε;
Η. Μ.: Ως βιολογικό χαρακτηρίζεται το προϊόν στο οποίο κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας/παραγωγής του δεν χρησιμοποιούνται χημικά λιπάσματα ή φυτοφάρμακα. Χρησιμοποιούνται μόνο φυσικά σκευάσματα εγκεκριμένα τόσο από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης όσο και από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε..
[Π]: Μπορεί ο καταναλωτής να ξεχωρίσει το βιολογικό προϊόν; Κι αν μπορεί, με ποιο τρόπο;
Η.Μ.: Φυσικά και μπορεί. Όλα τα προϊόντα που χαρακτηρίζονται ως βιολογικά, συνοδεύονται υποχρεωτικά από Πιστοποιητικό Προϊόντος, το οποίο εκδίδεται από κάποιον Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης. Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή υπάρχουν 15 τέτοιοι Οργανισμοί.
[Π]: Τα βιολογικά προϊόντα περιορίζονται σε ορισμένα ή είναι γενικός όρος;
Η.Μ.: Όχι, δεν υπάρχει περιορισμός. Οποιοδήποτε προϊόν, είτε γεωργικό είτε κτηνοτροφικό (κρέας, γάλα, αυγά κλπ) μπορεί να παραχθεί με βιολογικές μεθόδους. Το καθένα βέβαια έχει και το δικό του βαθμό δυσκολίας.
[Π]: Υπάρχει δυσκολία βιολογικής παραγωγής σε σχέση με τη «συμβατική»; Και ποια είναι αυτή;
Η.Μ.: Η συμβατική με τη βιολογική καλλιέργεια είναι πραγματικά η μέρα με τη νύχτα. Και η συμβατική παραγωγή είναι βέβαια αρκετά δύσκολη, αλλά οι δυσκολίες στη βιολογική παραγωγή πολλαπλασιάζονται λόγω της μη χρήσης χημικών ουσιών σε κανένα στάδιο της παραγωγής. Ένα πολύ απλό παράδειγμα είναι ότι αν έχουμε ένα κτήμα με αγριόχορτα που χρειάζεται καθάρισμα για να το φυτέψουμε, στη συμβατική γεωργία συνηθίζεται να χρησιμοποιούνται ζιζανιοκτόνα χημικά φάρμακα (που στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι καρκινογόνα) ενώ στη βιολογική γεωργία τα αγριόχορτα καθαρίζονται χειρωνακτικά ή με μηχανικές μεθόδους (χορτοκοπτικά).
Τα εγκεκριμένα σκευάσματα που χρησιμοποιούμε στη βιολογική γεωργία όμως είναι κατά πολύ ακριβότερα και πολλές φορές λιγότερο αποτελεσματικά από εκείνα της συμβατικής, κάτι που ανεβάζει σημαντικά το κόστος παραγωγής των βιολογικών προϊόντων.
[Π]: Είναι εύκολο να ασχοληθεί κάποιος σήμερα με το αντικείμενο αυτό, είτε είναι βιολογικό, είτε όχι;
Η.Μ.: Καμία δουλειά σήμερα δεν είναι εύκολη. Ειδικά όμως η ενασχόληση με το αγροτικό «επάγγελμα» αν μπορούμε να το πούμε έτσι, στη σημερινή εποχή στη χώρα μας είναι εξαιρετικά δύσκολη. Αυτό οφείλεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και σε όλες ανεξαιρέτως τις κυβερνήσεις μέχρι στιγμής, που με τα μέτρα που παίρνουν στον αγροτικό τομέα ενισχύουν τις πολύ μεγάλες ιδιοκτησίες γης και ταυτόχρονα οδηγούν τους μικρούς αγρότες στο να εγκαταλείψουν τα χωράφια τους.
Ο αγρότης/κτηνοτρόφος σήμερα έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά δυσβάσταχτων μέτρων (φορολογία, υψηλές ασφαλιστικές εισφορές σε ΟΓΑ-ΕΛΓΑ, πετσοκομμένες ενισχύσεις και αποζημιώσεις, ανοιχτές τιμές, ελληνοποιήσεις ζώων, πολύ χαμηλή τιμή γάλακτος κλπ). Επιπλέον στα βιολογικά, επί σειρά ετών δεν υπήρχε εναρμόνιση της ελληνικής με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενώ οι ενισχύσεις των βιολογικών καταβάλλονται με καθυστέρηση πολλών ετών. Επιπρόσθετα, στην Ελλάδα αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο να υπάρχουν οι μοναδικές στον κόσμο Αγορές Βιοκαλλιεργητών όπου ο καταναλωτής προμηθεύεται απ’ ευθείας από τον παραγωγό τα προϊόντα του, και ταυτόχρονα οι 25τούς περίπου λειτουργίας αυτές Αγορές, να στερούνται νομοθετικής αναγνώρισης ακόμα και σήμερα! (Μόλις πέρισυ ψηφίστηκε σχετικός Νόμος περί Αγορών Παραγωγών ενώ ακόμα είναι σε αναμονή η σχετική ΚΥΑ).
Εν κατακλείδι, προκειμένου ένας νέος άνθρωπος σήμερα να ασχοληθεί με τη γεωργία και για να μην εγκαταλειφθούν στη μοίρα τους ή σε μεγάλες εταιρίες τα χωράφια, θα πρέπει να υπάρξει ουσιαστική στήριξη από το κράτος και όχι υποσχέσεις και ευχολόγια.
[Π]: Μεταξύ των παραγόμενων βιολογικών προϊόντων σας, έχετε και την καινοτομία για την αποξηραμένη ελιά. Τι είναι η «αποξηραμένη ελιά»;
Η.Μ.: Είναι ελιά η οποία προέρχεται και από τις 3 ποικιλίες που καλλιεργούμε (μανάκι, καλαμών και χονδροελιά), η οποία αρχικά κόβεται σε μικρές φέτες στο χέρι, και εν συνεχεία αποξηραίνεται σε ξηραντήριο. Η παραγωγή της είναι εξαιρετικά δύσκολη προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα τόσο στην κοπή όσο και στην αποξήρανση καθώς επανυπολογίζεται από την αρχή το ποσοστό του αλατιού που υπάρχει στην άλμη, με δεδομένο ότι κατά την αποξήρανση οι φέτες της ελιάς χάνουν ένα σημαντικό ποσοστό μάζας.
Η αποξηραμένη ελιά διατίθεται είτε σε φέτες ως σνακ είτε τριμμένη, ως συνοδεία σε διάφορες σάλτσες, pesto, chutneyκλπ.. Απ’ όσο γνωρίζουμε είμαστε οι πρώτοι που διαθέτουμε την ελιά σε τέτοια μορφή, και είναι ένα προϊόν το οποίο ήδη γίνεται δεκτό με ενθουσιασμό από τους πελάτες μας.
[Π]: Ειδικά για το ελαιόλαδο, ποια η διαφορά βιολογικού – συμβατικού; Έχει διαφορετικό τρόπο παραγωγής και διατροφική αξία;
Η.Μ.: Το θεμελιώδες (όπως σε όλα τα προϊόντα), είναι το ότι στο βιολογικό ελαιόλαδοδε χρησιμοποιούνται χημικές ουσίες σε κανένα στάδιο της παραγωγής (λίπανση, ραντίσματα, δακοκτονία, καταπολέμηση ασθενειών, ζιζανίων κ.α.).
Μια εξίσου βασική διαφορά είναι η υποχρεωτική έκθλιψη εν ψυχρώ του ελαιοκάρπου στο ελαιοτριβείο. Αυτό σημαίνει ότι η έκθλιψη στο βιολογικό ελαιόλαδο πραγματοποιείται με το νερό στους σπαστήρες του ελαιοκάρπου να βρίσκεται σε θερμοκρασία 25 βαθμών το πολύ, ενώ το συμβατικό ελαιόλαδο εξάγεται ακόμα και στους 40 βαθμούς. Ως αποτέλεσμα, το βιολογικό ελαιόλαδο διατηρεί σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τα θρεπτικά του συστατικά αλλά και όλες τις ωφέλιμες ουσίες του όπως οι πολυφαινόλες, που στις μεγαλύτερες θερμοκρασίες καταστρέφονται. Από κει και πέρα και με εφ’ όσον η όλη διαδικασία εξαγωγής του λαδιού, αποθήκευσής του και τυποποίησης γίνεται όπως πρέπει και όχι «όπως ξέραμε από παλιά», δηλαδή αποθήκευση σε ανοξείδωτες δεξαμενές, ει δυνατόν με παροχή αζώτου αντί για πλαστικά βαρέλια, τυποποίηση μόνο σε inoxή σε σκούρο γυάλινο μπουκάλι αντί πλαστικού διαφανούς (ούτε καν petσυσκευασίες για να αποφεύγουμε τους πλαστικοποιητές και το φως), τότε είναι δεδομένο ότι θα έχουμε ένα προϊόν υψηλότατης διατροφικής αξίας και εξαιρετικής ποιότητας.
[Π]: Που έχετε εγκαταστάσεις; Είναι επισκέψιμες;
Η.Μ.: Οι εγκαταστάσεις και τα κτήματά μας βρίσκονται στο χωριό Βελανιδιά Αργολίδας, σε ημιορεινή θέση, περίπου 25 χιλιόμετρα από το Ναύπλιο. Τόσο τα κτήματά μας όσο και το εκθετήριο προϊόντων αλλά και το τυποποιητήριο ελαιολάδου μας είναι πλήρως επισκέψιμα από όποιον επιθυμεί.
[Π]: Τι αποκομίζει ο επισκέπτης όταν έρθει εκεί;
Η.Μ.: Στις εγκαταστάσεις μας ο επισκέπτης αφ’ ενός μπορεί να δοκιμάσει όλα μας τα προϊόντα, αλλά το κυριότερο να δει από κοντά όλη τη διαδικασία τυποποίησης του ελαιολάδου, των ελιών αλλά και των διαφόρων ειδών μαρμελάδας. Όποιος επιλέξει να επισκεφθεί και τα κτήματά μας, θα δει από κοντά τόσο τη διαδικασία της συγκομιδής (ανάλογα την εποχή εξαρτάται και το προϊόν καθώς εκτός από ελιές καλλιεργούμε και εσπεριδοειδή και πυρηνόκαρπα αλλά και κηπευτικά) όσο και τις διάφορες εργασίες που λαμβάνουν χώρα στο κτήμα.
[Π]: Κάνετε εξαγωγές των βιολογικών προϊόντων; Είναι κάτι που έχει περισσότερη ζήτηση στο εξωτερικό επειδή είναι Ελληνικό, είναι βιολογικό ή και τα δύο;
Η.Μ.: Εξάγουμε εδώ και περίπου 15 χρόνια ελαιόλαδο και ελιές, και τα τελευταία 3 χρόνια εξάγουμε και πορτοκάλια σε μικρότερες ποσότητες. Όσον αφορά τη ζήτηση ισχύουν και τα 2, στατιστικά χρόνο με το χρόνο αυξάνεται η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων στην Ευρώπη και όντως υπάρχει μεγάλη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα καθώς έχουν τη φήμη ότι είναι από τα ποιοτικότερα της αγοράς.
[Π]: Το χωράφι βιολογικής καλλιέργειας έχει την ίδια απόδοση με το χωράφι συμβατικής;
Η.Μ.: Ανάλογα με την καλλιέργεια, η απόδοση του βιολογικού κτήματος είναι πολύ ή λιγότερο μικρότερη από το ανάλογο συμβατικό κτήμα. Είναι και αυτός ένας λόγος από τους πολλούς που το βιολογικό προϊόν είναι ακριβότερο στο ράφι από το συμβατικό.
Με τα χρόνια ωστόσο και με την εξέλιξη της βιολογικής γεωργίας έχουμε καταφέρει να μικρύνουμε τη διαφορά ανάμεσα στην παραγωγή ενός συμβατικού κτήματος και ενός βιολογικού, αλλά για να το καταφέρουμε αυτό χρησιμοποιούμε σκευάσματα που είναι κατά πολύ ακριβότερα των συμβατικών χημικών σκευασμάτων.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 31 Μαρτίου 2018]