Άγχος στην εργασία και απόδοση

Του Ιωάννη Ν. Γουσγούνη (Ιδρυτή & ιδιοκτήτη της SUCCESSKeysGR)

Τι είναι το ‘Άγχος’;
Σύμφωνα με τα Oxford dictionaries άγχος είναι: H κατάσταση της ψυχικής ή συναισθηματικής πίεσης ή έντασης ως συνέπεια δυσμενών ή απαιτητικών συνθηκών.
Συνεπώς όλοι οι άνθρωποι μπορούν να αγχωθούν υπό συνθήκες.
Εκτός από άλλους παράγοντες, το άγχος στην εργασία μπορεί να προκληθεί και λόγω έμφυτων χαρακτηριστικών της προσωπικότητας μας (γνωστών ως ταμπεραμέντο-temperament) όταν αυτά δεν είναι συμβατά με εκείνα, που απαιτούνται:
α) Για την ικανοποιητική εκτέλεση των καθηκόντων μας ή
β) Για την προσαρμογή μας στο εργασιακό περιβάλλον, στην ομάδα, στην εταιρική κουλτούρα.
Ποιά είναι όμως αυτά τα έμφυτα χαρακτηριστικά προσωπικότητας;
Τα χαρακτηριστικά έμφυτου ταμπεραμέντου (innate temperament)
Από το εδώ και τουλάχιστον 40-50 χρόνια διεθνώς δοκιμασμένο ψυχομετρικό σύστημα McQuaig, μαθαίνουμε ότι τα βασικά έμφυτα χαρακτηριστικά ταμπεραμέντου των ανθρώπων είναι τα εξής τέσσερα:
• Ανταγωνιστικός,
• Κοινωνικός/εξωστρεφής,
• Ήρεμος/υπομονετικός,
• Συγκαταβατικός
καθώς και τα αντίθετα τους, δηλαδή:
• Υποχωρητικός,
• Αναλυτικός/εσωστρεφής,
• Ενεργητικός/ανυπόμονος,
• Ανεξάρτητος
Μια όχι σπάνια αιτία, που προξενεί άγχος σε εργαζόμενους και άλλους επαγγελματίες, είναι η ανάληψη ρόλων, που απαιτούν αντίθετα χαρακτηριστικά έμφυτου ταμπεραμέντου (innate temperament), από αυτά που έχουν οι εργαζόμενοι.
Σε άλλες περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι (ειδικά στελέχη επιχειρήσεων και άλλοι επαγγελματίες) θέτουν πιο φιλόδοξους στόχους από αυτούς στους οποίους μπορούν (λόγω χαρακτηριστικών της προσωπικότητας τους) να ανταπεξέλθουν.
Όταν λοιπόν οι εργαζόμενοι σε μια επιχείρηση εκτεθούν σε συνθήκες, οι οποίες είναι ασύμβατες με έμφυτα χαρακτηριστικά του βασικού ταμπεραμέντου τους, τότε ενδέχεται να αγχωθούν.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
1.Ένας άνθρωπος, που από τη φύση του είναι ανταγωνιστικός/-ή και έχει την έμφυτη ροπή να θέλει να ηγείται άλλων, θα υποφέρει αν εκτεθεί σε ένα περιβάλλον, που τον/την αναγκάζει να υποχωρεί συχνά (ή μόνιμα) σε οδηγίες άλλων (π.χ. ιεραρχικά ανώτερων).
2. Ένας άνθρωπος, που χαρακτηρίζεται για την έμφυτη ηρεμία και υπομονή του/της (που στην πράξη σημαίνει ότι δεν πιέζεται εύκολα και δεν τείνει να ανταποκρίνεται σε γρήγορες ή συχνές αλλαγές του εργασιακού περιβάλλοντος), θα αγχωθεί αν πιεστεί να παράγει έργο σε στενά χρονικά όρια ή αν πρέπει να αντιδρά άμεσα και αποτελεσματικά σε επείγουσες καταστάσεις.
3. Ένας άνθρωπος, που είναι από τη φύση του/της ανεξάρτητος/-η ενδέχεται να υποφέρει αν υποχρεωθεί να ακολουθεί οδηγίες και κανόνες και δεν του/της δίνεται η ελευθερία στη λήψη αποφάσεων ή δεν ακούγεται η άποψη του/της.
Το αν και πόσο θα αγχωθεί ένας εργαζόμενος σε μια επιχείρηση αν εκτεθεί σε συνθήκες (καθήκοντα εργασίας, ομάδα, εταιρική κουλτούρα κ.ο.κ.), που δεν είναι συμβατές με χαρακτηριστικά του έμφυτου ταμπεραμέντου του, εξαρτάται κυρίως από τις συνθήκες, τη διάρκεια έκθεσης του ανθρώπου σε αυτές και από το βαθμό της ικανότητας προσαρμογής του στις συνθήκες.
Το να γνωρίζουμε, ως εργοδότες, δυνατά χαρακτηριστικά των εργαζομένων μας και να τους βοηθάμε να τα αξιοποιήσουν για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και απόδοση στην εργασία τους, είναι μια βασική αρχή της ηγεσίας ή του αποτελεσματικού management (για όσους προτιμούν να χρησιμοποιούν αυτό τον όρο).
Είναι μια πρακτική, που διεθνώς έχει αξιολογηθεί ως η αποτελεσματικότερη για τη βελτίωση της απόδοσης και την επιτυχία στην εργασία.
Η αντίθετη πρακτική, δηλαδή το να πιέζονται οι εργαζόμενοι να αποδώσουν με τρόπο που δεν ανταποκρίνεται στα έμφυτα δυνατά χαρακτηριστικά τους, οδηγεί συνήθως σε άγχος, σε πτώση ηθικού και υψηλά ποσοστά απώλειας εργαζομένων ή σε υψηλά ποσοστά μη δεσμευμένων εργαζομένων.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον γράφοντα το άρθρο στο info@success-keys.gr.