Οταν διαστρεβλώνουμε την πραγματικότητα, λέμε, τελικά ψέματα στον εαυτό μας. Αυτός ο διαστρεβλωμένος τρόπος σκέψης, τορπιλίζει την συναισθηματική μας υγεία και τις σχέσεις μας. Έχουμε μετατρέψει την πραγματικότητα σε κάτι που δεν είναι. Όπως όταν κοιτάμε τον εαυτό μας σε κάποιους καθρέφτες που μας κάνουν να γελάμε, σε κάποιο πανηγύρι. Πολλοί από εμάς πάσχουν από ένα διαστρεβλωμένο τρόπο σκέψης που ονομάζεται μεγαλοποίηση. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτού του τρόπου σκέψης είναι ότι τα γεγονότα μεγαλοποιούνται και δεν παρουσιάζονται στις πραγματικές τους διαστάσεις. Αντιδρώντας με αυτό τον τρόπο μέσα στο σπίτι μας συχνά κάνουμε την τρίχα τριχιά. Και όταν μεγαλοποιείς τα πράγματα χάνεις τον έλεγχο των συναισθημάτων σου. Το πιο πιθανό είναι να έχετε ζήσει όλοι μια τέτοια στιγμή. Η τάση να μεγαλοποιούμαι τα πράγματα είναι από τους συνηθισμένους τρόπους διαστρεβλωμένης σκέψης. Συχνά παίρνουμε μικρά γεγονότα και αντιδρούμε σε αυτά σαν να είναι γεγονότα τεράστιας σημασίας. Σαν να είναι το Α και το Ω στην ζωή μας. Η αντίθετη άποψη της μεγαλοποίησης είναι η ελαχιστοποίηση και είναι εξίσου άρρωστη σκέψη. (Δηλαδή όταν ελαχιστοποιούμε ένα σοβαρό γεγονός, γιατί δεν το αντέχουμε να το αντιμετωπίσουμε). Η μεγαλοποίηση όμως των ασήμαντων γεγονότων λειτουργεί συχνότερα. Όσο δε, περισσότερο μεγαλοποιούμε τα πράγματα, τόσο πιο συναισθηματικοί γινόμαστε. Όσο πιο συναισθηματικοί γινόμαστε τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχουμε να φερθούμε άσχημα. Τα λόγια μας και η συμπεριφορά μας γίνονται δυσανάλογα με την βαρύτητα του γεγονότος. Πολλά άτομα δυσκολεύονται να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους μεγαλοποιώντας τα πράγματα και με αυτή την συμπεριφορά δεν μπορούν να βρουν το δίκιο τους. Γιατί είναι γνωστός ο κανόνας “χάνεις την ψυχραιμία σου, χάνεις το δίκιο σου”! Το σημείο που πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα τον αυτοέλεγχό μας είναι “η οδήγηση”. Δεδομένου ότι είναι απίθανο να οδηγήσει κανείς σε αυτοκινητόδρομο και να μην δει κάποιον, να κάνει κάτι λάθος. Εκεί συλλαμβάνουμε τον εαυτό μας να μεγαλοποιεί τα πράγματα και να γίνεται υπερβολικός στα λόγια και ακόμα και στις άσεμνες χειρονομίες. Λες και ο άλλος οδηγός είναι αυτός ο πραγματικός ένοχος για τα συναισθήματα μας.
Κάνουμε ένα σωρό άσεμνες χειρονομίες και φωνάζοντας πολλά βαριά λόγια αντί να παραδεχτώ ότι ο πραγματικός λόγος που έχω εκνευριστεί τόσο πολύ είναι η τάση μου να μεγαλοποιώ τα πράγματα. Στην διάρκεια της ζωής μας βιώνουμε χιλιάδες εκνευρισμούς π.χ στις ουρές του Σούπερ Μάρκετ, στην Τράπεζα, στο ότι δεν πήρα την αύξηση που άξιζε, όταν αντιμετωπίζω μια άδικη συμπεριφορά, αλλά και αρκετές τραγωδίες όπως π.χ μια αρρώστια, μια απώλεια αγαπημένου προσώπου, η απομάκρυνση των παιδιών μου στο εξωτερικό. Προσθέστε όλα αυτά τα γεγονότα και το αποτέλεσμα είναι μια ζωή πολύ δύσκολη. Κάποιος που μεγαλοποιεί μέσα στο μυαλό του το κάθε γεγονός, κάνει την ζωή του σχεδόν ανυπόφορη. Κανένας δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με μια ζωή τόσο φορτωμένη συνέχεια. Κάποια στιγμή θα νιώσουμε πως το ποτήρι ξεχείλισε και τότε το τίμημα θα είναι βαρύ. Τα ψυχοσωματικά θα εμφανιστούν χωρίς να ξέρουμε από που προκύπτουν. Γι’ αυτό καλό θα είναι να αναπτύξουμε τον αυτοέλεγχό στο κάθε τι, μην κάνουμε τόσο μεγάλη σπατάλη ενέργειας με την τρομολαγνεία και την μεγαλοποίηση γεγονότων. Όταν σας έρχεται να πιάσετε κάποιον από το λαιμό σκεφτείτε εκείνη την στιγμή ότι έχετε κάνει την τρίχα, τριχιά. Αν όμως θέλετε να έχετε καλή ψυχική υγεία και λογικές και υγιείς σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους πρέπει να μάθετε να βλέπετε την τρίχα σαν τρίχα και την τριχιά σαν τριχιά!
° Πόπη Λαμπροπούλου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Συγγραφέας- Αντιπρόεδρος του Ροταριανού Ομίλου Βούλα-Πανόραμα
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 30 Ιανουαρίου 2021]
