Του Γιώργου Λαουτάρη.
Τελικά η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν θα μείνει στην ιστορία μόνο για τις περικοπές στις αποδοχές των συνταξιούχων, μιας και θα κάνει και μια τουλάχιστον αύξηση αποδοχών. Σύμφωνα με σχέδιο νόμου με θέμα μεταξύ άλλων τη “ρύθμιση θεμάτων των ΟΤΑ” που έδωσε το Υπουργείο Εσωτερικών στους αρμόδιους φορείς για διαβούλευση, προβλέπεται η επαναφορά της ανά συνεδρίαση αποζημίωσης των δημοτικών συμβούλων.
Το άρθρο 59 και η παράγραφος 4 του νομοσχεδίου προβλέπει συγκεκριμένα: “Τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, πλην αυτών που λαμβάνουν αντιμισθία, δικαιούνται αποζημίωση για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου και μέχρι 4 συνεδριάσεις το μήνα. Το ύψος της αποζημίωσης αυτής, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που αντιστοιχεί στο 4% της αντιμισθίας του Δημάρχου Αθηναίων, ήτοι 1% για κάθε συνεδρίαση, και βαρύνει τον προϋπολογισμό του οικείου ΟΤΑ”. Με βάση τα σημερινά δεδομένα το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 42,75 ευρώ μικτά ανά συνεδρίαση.
Ενώ οι δήμαρχοι και οι πρόεδροι των Δημοτικών Συμβουλίων μένουν στις ίδιες αποδοχές με σήμερα, το νομοσχέδιο προβλέπει μείωση των απολαβών για τους αντιδημάρχους. Ενώ με βάση τον Καλλικράτη, όλοι οι αμειβόμενοι αντιδήμαρχοι λάμβαναν το 50% της αντιμισθίας του Δημάρχου, πλέον αυτό το ποσό θα δικαιούνται οι αντιδήμαρχοι σε δήμους με πληθυσμό άνω των 200.000 κατοίκων, οι αντιδήμαρχοι δήμων που δεν προέρχονται από συνένωση και έχουν πληθυσμό έως 2.000 κατοίκους, καθώς και ο αντιδήμαρχος δημοτικής κοινότητας που εκτείνεται στην εδαφική περιφέρεια ενός νησιού. Σε δήμους με αριθμό αντιδημάρχων έως τέσσερις, οι αντιδήμαρχοι θα λαμβάνουν το 25% της αντιμισθίας που αναλογεί στον δήμαρχο, ενώ στους υπόλοιπους δήμους οι αντιδήμαρχοι θα λαμβάνουν το 30% της αντιμισθίας που αναλογεί στον δήμαρχο.
Με τον τρόπο αυτό ικανοποιείται ένα πάγιο αίτημα που προέβαλαν επίμονα οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης. Έχει ενδιαφέρον όμως πώς θεμελιώνεται η κυβερνητική αυτή επιλογή στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο: “Η καταβολή αντιμισθίας ή αποζημίωσης, η οποία να δύναται να καλύψει μέρος των εξόδων που προκύπτουν από την πραγματική και ουσιαστική άσκηση των καθηκόντων των αιρετών των Δήμων αποτελεί στοιχείο ενίσχυσης της θεσμικής υπόστασης και του ρόλου τους και επιπλέον εξασφαλίζεται ότι η συμμετοχή στα κοινά δεν θα αποτελεί προνόμιο μόνο όσων διαθέτουν τη σχετική οικονομική άνεση, αλλά αντίθετα κατοχυρώνεται η εν τοις πράγμασι ισότιμη συμμετοχή των Ελλήνων πολιτών στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας, και μάλιστα στην πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση, που αποτελεί τον εξ ορισμού εγγύτερο προς όλους θεσμό”. Από την άλλη μεριά επισημαίνεται ότι η δαπάνη δεν θα βαραίνει τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά τα δημοτικά ταμεία (λες και είναι κάτι διαφορετικό…).
Σίγουρα η ενασχόληση με τα κοινά δεν χρειάζεται κίνητρα. Άπαντες γνωρίζουν ότι ο ίδιος ο προεκλογικός αγώνας των υποψηφίων έχει σημαντικά έξοδα, τόσα που εκ των πραγμάτων αποκλείουν πολλούς ενεργούς πολίτες από τη συμμετοχή τους στην αρχή της διαδικασίας. Τουλάχιστον, το χρηματικό αντίκρυσμα ενδέχεται να λειτουργήσει ως καταλύτης για να βλέπουμε μεγαλύτερη συμμετοχή συμβούλων στις συνεδριάσεις από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης που η έλλειψη αρμοδιοτήτων και τρόπων ενεργού παρέμβασης στις αποφάσεις συνήθως αποθαρρύνει.
Άλλωστε, μία από τις ανενεργές διατάξεις του “Καλλικράτη” τα πέντε αυτά και πλέον έτη εφαρμογής του είναι εκείνη που ορίζει ότι ουδείς δικαιούται να λείψει τρεις συνεχόμενες φορές από συνεδρίαση. Μολονότι η τακτική της …μαύρης πέτρας είναι ο κανόνας για πολλούς αιρετούς, κανείς ποτέ δεν παραπέμφθηκε για έλεγχο. Ίσως τώρα ήρθε η ώρα η απουσία να κοστίζει.
Αυτοδιοίκηση από την αρχή
Το άρθρο περί αποζημίωσης των δημοτικών συμβούλων, δεν είναι παρά ένα υποκεφάλαιο στο μεγάλο τόμο των θεσμικών αλλαγών που ανοίγει η κυβέρνηση. Το νομοσχέδιο όπου περιέχεται επιλύει μια τεράστια γκάμα εκκρεμοτήτων, από τη θέσπιση θέσης για τον Ελεγκτή Νομιμότητας σε κάθε περιφέρεια, μέχρι την απαλλαγή από τυχόν νομικές ευθύνες υπαλλήλων και αιρετών που αρνήθηκαν να παράσχουν στοιχεία το 2012 για τους εργαζομένους τους που τότε όδευαν προς διαθεσιμότητα.
Κι όλα αυτά ρυθμίζονται πριν την έλευση του νέου “Καλλικράτη”, που κατά την κυβέρνηση θα συνιστά ένα ριζικά διαφορετικό πλαίσιο για την τοπική αυτοδιοίκηση. Η 25μελής Επιτροπή που θα συζητήσει και θα καταρτίσει το σχετικό σχέδιο νόμου αναμένεται να έχει ολοκληρώσει το έργο της πριν την έλευση του 2017. Σαν επιστέγασμα αυτού που ο υπουργός Εσωτερικών συνήθως αποκαλεί “επαναθεσμοποίηση”, θα έρθει και ο εκλογικός νόμος μέσα στο καλοκαίρι. Μαζί με αυτόν, η ηγεσία του ΥΠΕΣ εξετάζει την εισαγωγή σημαντικών καινοτομιών στην αυτοδιοίκηση, όπως τα τοπικά δημοψηφίσματα (που σήμερα είναι άτυπα), ο συμμετοχικός προϋπολογισμός για τους Δήμους αλλά και η δυνατότητα των πολιτών να λαμβάνουν νομοθετικές πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο.
Προς το παρόν, όλα αυτά παρουσιάζονται και συζητούνται αποσπασματικά, σαν μια μαθητική έκθεση ιδεών που καταλήγει σε προτάσεις. Ας ελπίσουμε ότι το συνολικό σχέδιο και η στρατηγική που απουσιάζει από όσα μέχρι στιγμής έχουν δημοσιοποιηθεί, να υπάρχει στις συζητήσεις και τις εισηγήσεις των κυβερνώντων.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 2 Ιουλίου 2016]
